Miftahəddin Ağmolla

Miftahəddin Ağmolla
Miftahəddin Ağmolla
Doğum tarixi	14 (26) dekabr 1831
Doğum yeri	Tuksanbayevo[d], Belebey qəzası[d], Orenburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası;
Vəfat tarixi	8 (20) oktyabr 1895 (63 yaşında)
Vəfat yeri	Sırostan[d], Troitsk qəzası[d], Orenburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası;
Fəaliyyəti	şair
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Miftahəddin Ağmolla (başq. Аҡмулла, qaz. Ақмолла, tatar. Акмулла; 14 (26) dekabr 1831, Tuksanbayevo^[d], Orenburq quberniyası^[d]^[1] – 8 (20) oktyabr 1895, Sırostan^[d], Orenburq quberniyası^[d]) — başqırd şairi, maarifçi.

Həyatı

Miftahəddin Ağmolla 26 dekabr 1831-ci ildə tarixində Rusiya imperiyasının Tuksanbayevo kəndində (indiki Başqırdıstanda) anadan olmuşdur. O, mədrəsə təhsili almış, müəllimlik etmişdir. Ağmolla "Türki" dilində yazmışdır. Onun qazax dilində də şeirləri var. Ağmolla şeirlərində zəhmətkeşlərin arzu və istəklərinin, ədalət və humanizm ideyalarını tərənnüm etmiş, xalqı maarifə çağırmış, bay və mollaları satira atəşinə tutmuşdur. O, kəskin sosial-tənqidi şeirlərinə görə təqib olunmuş, dörd il Troitsk həbsxanasında saxlanılmışdır. Ağmolla çarizmin əlaltıları tərəfindən öldürülmüşdür. O, 20 oktyabr 1895-ci il tarixində Sırostan kəndində vəfat etmiş, Miassda dəfn edilmişdir.^[2]

İrsi

Ağmollanın əsərləri yalnız ölümündən sonra, 1904-cü ildə toplu halında çap olunmuşdur. 1911–1916-cı illərdə Orenburq quberniyasının Troitsk şəhərində şairin adı ilə "Ağmolla" satirik jurnalı nəşr edilmişdir. Onun anadan olmasının 150 illiyi qeyd olunmuş, 1981-ci ildə Miassda qəbirüstü abidəsi qoyulmuşdur.^[2]

İstinadlar

↑ ¹ ² Başqırdıstan Ensiklopediyası (rus.). Башкирская энциклопедия, 2005. 4344 с.
↑ ¹ ² Мифтаһәддин Ағмолла // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 10.

Əlavə ədəbiyyat

Вильданов А. Х., Кунафин Г. С. Башкирские просветители-демократы XIX в. М., 1981.
Шакуров Р. З. Звезда поэзии. Уфа, 1981.
Вильданов Ә. Х. Аҡмулла — яҡтылыҡ йырсыһы. Өфө, 1981.

Xarici keçidlər

"на башкирском языке". ebook.bashnl.ru (rus).
Шакуров Р. З. Акмулла // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа : ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-306-8
Мифтахетдин Акмулла — жизнь и творчество
"Родословная Акмуллы". ufagen.ru (rus).
"«На родине Акмуллы» (учебный фильм)". 18 yanvar 2012 tarixində arxivləşdirilib.

[_9f03b469fab32da3-1] ¹ ² Başqırdıstan Ensiklopediyası (rus.). Башкирская энциклопедия, 2005. 4344 с.

[ASE-2] ¹ ² Мифтаһәддин Ағмолла // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 10.

[1]

[2]