Milli maraqlar

Milli maraqlar — bütövlükdə milli dövlətin obyektiv əhəmiyyətli məqsəd və vəzifələri.

Milli maraqlar siyasi maraqların bir növüdür.

Tarixi

Ayrı-ayrı dövlətlərin maraqları haqqında doktrina ilk dəfə Makiavelli tərəfindən əsaslandırılmış, 16-17-ci əsrlərdə Covanni Botero və Jan Boden tərəfindən hərtərəfli işlənib hazırlanmış və 18-ci əsrə qədər hər bir fəal siyasətçiyə yaxşı tanış olmuşdur. Bu təlimin mahiyyəti Rohan hersoqu tərəfindən tapılan düstur idi: “Knyazlar xalqlara əmr verir, knyazlara isə maraqlar əmr edir”. Əsrlər boyu bu sırf praktiki təlim fəlsəfə və tarixşünaslıqda hakim olan təbii hüquq təlimi ilə bağlı olmadan, mənəvi cəhətdən təcrid olunmuş bir varlığa səbəb olmuşdur. Pufendorf 17-ci əsrin sonlarında sərt və birtərəfli əzəmətin köməyi ilə müasir dövrün tarixinə dair böyük əsərlərində dövlət maraqları doktrinasını siyasi fəaliyyəti dərk etmək prinsipinə çevirə bildi. Henri Bolinqbrokun bir qədər səthi “Tarixin öyrənilməsi və istifadəsi üzrə məktubları” ( 1735 ) haqqında ən yaxşı cəhət onun müasir siyasi tarixə maraqlar doktrinasının ruhunda baxışları idi. Maraqlar doktrinasına həsr olunmuş son böyük ümumiləşdirici iş Jan Russenin “Avropa hökmdarlarının həyati maraqları və iddiaları” ( Les intérêts présents et les prétentions des puissances de l'Europe, birinci nəşr - 1733, 341-17 ) arayış kitabı idi. 18-ci əsrin ortalarında o, Maarifçilik fəlsəfəsinə mexaniki şəkildə daxil edildi: “Dövlət marağı kralların suveren müdrikliyidir ” ( Volter ).

Tarixi aspektdə milli maraqlar kateqoriyası Fridrix Meyneke tərəfindən dərindən və hərtərəfli öyrənilmişdir.