Mirzə Əbutalib Zəncani

Mirzə Əbutalib Zəncani (fars. میرزا ابوطالب زنجانی‎) — hüquqşünas və şiə alimi.

Mirzə Əbutalib Zəncani
Seyid Fəxrəddin Məhəmməd Əbutalib Musəvi Zəncani
Doğum tarixi
Doğum yeri Zəncan
Vəfat tarixi (67 yaşında)
Vəfat yeri Tehran
Dəfn yeri Məşhəd
Atası Mirzə Əbülqasim Zəncani
Milliyyəti Azərbaycanlı
Fəaliyyəti Hüquqşünas və şiə alimi

Həyatı

redaktə

Mirzə Əbutalib Zəncani 10 dekabr 1843-cü ildə Zəncanda dünyaya gəlmişdir. Səfəvilər dövründən onun ata tərəfindən olan əcdadları Zəncan şəhərinin münsif və mərcə alimlərindən idilər. O, Zəncanda təhsilə başlamış, sonra QəzvinNəcəfdə təhsilini Şeyx Mürtəza Ənsari, Şeyx Razi və Seyid Hüseyn Kuhkəməri Təbrizinin yanında davam etdirimişdir. 40 yaşında İrana qayıtmış və Tehranda məskunlaşmışdır. Seyid Hüseyn Kuhkəməri Təbrizinin tanınmış şagirdi olaraq, kargüzarlıq dairələrinin mərkəzində olmuşdur.[1] Vaxtının çoxunu dərs deməyə və dini kitablar yazmağa həsr etmişdir. Əvvəlcə Məşrutə hərəkatının tərəfdarı olsa da, sonra kralpərəstlərə qoşulmuşdur.[1]16 mart 1911-ci ildə Tehranda vəfat etmiş, Məşhəddə dəfn olunmuşdur.

Azərbaycanfars dilləri ilə yanaşı, fransız, ərəbosmanlı dillərini də bilmişdir. Həmçinin Tomas MaltusÇarlz Darvin kimi müasiri olan Avropalı mütəfəkkirlərinin ideyaları ilə tanış olmuş və onların baxışlarından məqalələrində istifadə etmişdir.[2]

İslam Birliyi

redaktə

Onun Cəmaləddin Əfqani ilə yaxın əlaqələri vardı.[3] O, İslam dünyasının birliyin tələb edirdi və Osmanlı imperatoru II Əbdülhəmidin başçılığın İslam dünyasının birliyi üçün qəbul etmişdir.Artur Henri Hardinq, Britaniyanın İrandaki səfiri, onun haqqında yazıb: "Keçmişdə qeyd etdiyim kimi, ən ziyalı və aydınlanmış şiə alimi ki mən Tehranda görüşdüm Mirzə Əbutalib Zəncani idi ki onla biz adətən din və siyasət haqqında mübahisələrimiz varıdı.Mən şəxsən düşünürəm ki Mirzə Əbutalib İslam birliyi üçün II Əbdülhəmidin eyni arzusu ilə çalışmışdır...".

Uşaqları

redaktə

O, Bəhram mirzə Qovanlı-Qacar qızı (Abbas mirzə Qovanlı-Qacar nəvəsi) ilə evləndi və 4 qızı varıdı.Seyid Rza ZəncaniSeyid Əbülfəzl Zəncani onun qız törəmələridirlər.

Şəcərəsi

redaktə
  • Mirzə Əbutalib bin Seyid Əbülqasim bin Seyid Məhəmmədkazim bin Seyid Əmir Həsən bin Seyid Əmir Möhsün bin Seyid Əmir Səlim Musəvi.

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Tahoor Arxivləşdirilib 2012-01-09 at the Wayback Machine.2011-07-22.
  2. پیشگامان بررسی‏های جمعیت‏شناختی در ایران: عبدالغفار نجم‌الدوله و میرزا ابوطالب زنجانی. احمد کتابی. نامهٔ انجمن جمعیت‏شناسی ایران. شمارهٔ ۲ (زمستان ۱۳۸۵).
  3. Nadir və Əbdülhəmid və İslam Birliyi Arxivləşdirilib 2010-06-05 at the Wayback Machine İran qəzeti