Moonzund əməliyyatı (1944)

Moonzund əməliyyatı
Moonzund əməliyyatı
	İkinci Dünya müharibəsi
Tarix	29 sentyabr 1944
Yeri	Qərbi Estoniya arxipelaqı;
Nəticəsi	SSRİ-nin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri
SSRİ; Finlandiya	Almaniya
Komandan(lar)
Leonid Qovorov; Vladimir Tributs; Filipp Starikov; İvan Svyatov	Kurt Ferzok; Hans Şirmer
Tərəflərin qüvvəsi
2 tüfəng korpusu; 1 dəniz briqadası; Baltik donanmasının gəmiləri; (92 qayıq, 40 tender); Finlandiya Hərbi Dəniz Qüvvələrindən "Arho" dəstəsi; (50 qayıq, 50 qalleaz)	23-cü Piyada diviziyası və ona bağlı bölmələr (11,5 min nəfər); yüngül donanma qüvvələri; (2 minonos, 22 desant və artilleriya-desant barjası, 14 minaaxtaran, 2 torpedo qayığı)
İtkilər
naməlum	7 min hərbçi həlak oldu; 700-ə yaxın hərbçi əsir götürüldü

Moonzund əməliyyatı (rus. Моонзундская десантная операция, est. Lääne-Eesti saarte kaitsmine) — İkinci Dünya müharibəsi dövründə Qızıl Ordunun Moonzund arxipelaqı adalarının Vermaxtdan alınması uğrunda 1944-cü ildə, 22 sentyabrdan 24 noyabrda qədər davam edən əməliyyatı.

Əməliyyat redaktə

Dəniz piyadası desantı 27 sentyabrda Vormsi adasını tutmuşdur. 29–30 sentyabr tarixində dəniz desantları Muhu adasını və 2–3 oktyabrda Hiyumaa adasını ələ keçirmişdir. Donanma və aviasiyanın köməyi ilə 5 oktyabrda Saaremaa adasının şimal-şərq sahilində dəniz desantları çıxarılmışdır. 24 noyabradək Moonzund arxipelaqının ələ keçirilməsi başa çatmışdır.^[4]

İstinadlar redaktə

↑ "Õun, Mati; Ojalo, Hanno (2010). Võitlused Läänemerel 1943–1945. Tallinn: Grenader. ISBN 978-9949-448-42-5". 2021-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.
↑ ¹ ² Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия. — 1985. — С. 459.
↑ Moonzund əməliyyatı // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978. ст. 1.
↑ Моонзунд әмәлијјаты // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 57.

Əlavə ədəbiyyat redaktə

Моодзундская десантная операция 1944 // Линия адаптивной радиосвязи — Объектовая противовоздушная оборона / [под общ. ред. Н. В. Огаркова]. — М. : Военное изд-во М-ва обороны СССР, 1978. — (Советская военная энциклопедия : [в 8 т.] ; 1976—1980, т. 5).
Моодзундская десантная операция 1944 // Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия / под ред. М. М. Козлова. — М. : Советская энциклопедия, 1985. — С. 459. — 500 000 экз.
Бои за Моонзундский архипелаг
Курчавов И. Освобождение Советской Эстонии. — Таллин, 1945.
Абрамов Е. П. «Черная смерть». Советская морская пехота в бою / И. Стешина. — «Эксмо», 2009. — (Война и мы). — ISBN 978-5-699-36724-5.
Ачкасов В. Моонзундская десантная операция. // Военно-исторический журнал. — 1973. — № 4. — С.29-36.
Бодаревский Ю. С. Высадка морских десантов в наступательных операциях Великой Отечественной войны. // Военно-исторический журнал. — 1984. — № 4. — С.39-47.
Кодола Д. Внезапность в морских десантных операциях. // Военно-исторический журнал. — 1970. — № 3. — С.15-24.
Паульман Ф. И. От Нарвы до Сырве. — Таллин, 1980.
Жуматий В. И. Морские десантные операции Вооружённых Сил СССР. — М.:"Центрполиграф", 2011. — 399 с. — ISBN 978-5-2270-2784-9.
Õun, Mati; Ojalo, Hanno. Võitlused Läänemerel 1943—1945. — Tallinn: Grenader, 2010.

Xarici keçidlər redaktə

Моонзундская десантная операция (27.9 — 24.11.1944 г.) Arxivləşdirilib 2019-11-15 at the Wayback Machine на сайте Минобороны России
Морозов М. "Охота на кабана". Флотомастер. 1998. İstifadə tarixi: 10 oktyabr 2021.

[1] "Õun, Mati; Ojalo, Hanno (2010). Võitlused Läänemerel 1943–1945. Tallinn: Grenader. ISBN 978-9949-448-42-5". 2021-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-10.

[ВОВ-2] ¹ ² Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия. — 1985. — С. 459.

[sve-3] Moonzund əməliyyatı // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978. ст. 1.

[4] Моонзунд әмәлијјаты // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 57.

[1]

[2]

[3]

[4]