Musa Qeşayev

Sovet və rus yazıçısı, bəstəkarı, publisist, ədəbiyyatşünas

Musa Bautdinoviç Qeşayev (çeç. Муса Баутдинович Гешаев; 20 avqust 1940, Qroznı7 mart 2014, Moskva) — Sovet və rus yazıçısı, bəstəkarı, publisist, ədəbiyyatşünas, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyasının akademiki, Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü.

Musa Bautdinoviç Qeşayev
çeç. Муса Баутдинович Гешаев
Doğum tarixi 20 avqust 1940(1940-08-20)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 7 mart 2014(2014-03-07) (73 yaşında)
Vəfat yeri
Milliyyəti çeçen
Təhsili
Fəaliyyəti şair, yazıçı
Əsərlərinin dili rus, çeçen
Janrlar tarixi, bioqrafik ədəbiyyat

Həyatı

redaktə

Musa Qeşayev 1940-cı il avqustun 20-də Qroznıda anadan olub. 1944-cü ildə çeçenlərin və inquşların deportasiyası zamanı, onun ailəsi də sürgün edilib. Qeşayevin uşaqlığı Qazaxıstan SSR-in Cambul vilayətində keçib.

1957-ci ildə ailəsi ilə birlikdə vətənə dönmüşdür. Orta məktəbi Qroznı şəhərində bitirmişdir. Musa Qeşayev ali təhsil almaq üçün Leninqrad şəhərinə yollanmışdır. 1965-ci ildə o, Leninqrad Dövlət Teatr, Musiqi və Kinematoqrafiya İnstitutunu bitirib.

Ali məktəbi bitirdikdən sonra Qroznıya qayıdıb. Ardınca Musa Qeşayev Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin baş inspektoru təyin edilib.

Musa Qeşayev 1967–1978-ci illərdə Çeçen-İnquş dövlət "Vaynax" ansamblının direktoru olub. Onun rəhbərliyi altında ansambl böyük uğurlara nail olub. Ansambl SSRİ-nin ən uğurlu milli rəqs kollektivlərindən birinə çevrilib.

1979-cu ildə Respublika Filarmoniyasının direktor müavini vəzifəsinə təyin olunub. 1986–1993-cü illərdə Estrada dövlət assosiasiyasının direktoru vəzifəsində çalışıb.

Musa Qeşayev 1980-ci illərin sonundan yazı və poeziya ilə fəal məşğul olmağa başlayıb. O, 100-dən çox mahnının müəllifidir. Bu mahnılar tez-tez konsertlərdə ifa olunur, televiziya və radioda verilir. Mahnıları məşhur çeçen və rus müğənniləri ifa edirlər.[1]

1999-cu ildə onun xaricdə nəşr olunan "Məşhur çeçenlər" kitabında Çeçen mücahidlər haqqında məlumat verilməsə də, əsəri Rusiya gömrüyündə saxlanılıb.[2]

Musa Qeşayev 2014-cü il martın 7-də Moskvada vəfat edib.

Mükafatları

redaktə

9 sentyabr 2005-ci ildə İnquşetiya Prezidenti Murat Zyazikovun fərmanı ilə "Xidmətlərə görə" ordeni ilə təltif edilib.[3].

2006-cı ildə Frans Kafka Qızıl medalı ilə təltif olunub.[4] 2007-ci ildə Parisdə keçirilən şeir müsabiqəsində qızıl medala layiq görülüb.

Qroznıda bir küçə Musa Qeşayevin adını daşıyır.[5].

İstinadlar

redaktə
  1. "Муса Гешаев". 2014-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
  2. "Арест "Знаменитых чеченцев"". 2014-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
  3. "Указ Президента РИ от 09.09.2005 № 372 «О награждении орденом „За заслуги" Гешаева М. Б.»". 2014-05-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
  4. "Список лауреатов награждённых "Золотой медалью имени Франца Кафки"" (PDF). 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-10-30.
  5. "Улица Гешаева, Грозный". bestmaps.ru (rus). 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-18.

Ədəbiyyat

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə