Muxtar Aslanov

Azərbaycanlı sovet alimi

Muxtar Mahmud oğlu Məlik-Aslanov (az. Muxtar Mahmud oğlu Məlik-Aslanov; 27 yanvar 1927, Tuğ, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ20 sentyabr 1996, Bakı, Azərbaycan Respublikası) — avtomatlaşdırma sahəsində Azərbaycanlı sovet alimi, Azərbaycan Respublikası Dövlət Yanacaq Komitəsinin Sədri (indiki Azərbaycan Respublikası Energetika Nazirliyi), SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı.[1][2][3]

Muxtar Aslanov
Muxtar Mahmud oğlu Məlik-Aslanov
Doğum tarixi 27 yanvar 1927(1927-01-27)
Doğum yeri Tuğ, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi 20 sentyabr 1996(1996-09-20) (69 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan Respublikası
Dəfn yeri
Həyat yoldaşı Solmaz xanım
Uşaqları Rüfət, Afaq, Gülnarə
Atası Mahmud
Anası Nabat xanım Məlik-Yeqanova
Elmi dərəcəsi
Mükafatları SSRİ Dövlət mükafatı Azərbaycan SSR əməkdar mühəndisi

Həyatı

redaktə

Muxtar 1927-ci il yanvarın 27-də Tuğ kəndində anadan olmuşdur. Qədim və nəcib Qarabağın zadəgan Məlik-Aslanovlar ailəsindəndir.

30-cu illərin repressiyaları zamanı ailəni respublikanın cəza orqanlarının diqqətindən bir növ qorumaq üçün atası Mahmud Məlik-Aslanov "Aslanov" soyadını götürməyə qərara gəlir.

1944–1949-cu illərdə Azərbaycan Sənaye İnstitutunda (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) təhsil alıb.

1949-cu ildə təhsilini bitirən Muxtar neft mədənlərində texnik, mühəndis, baş mühəndis, idarə rəisi vəzifələrində işləyib, həmçinin Sumqayıt və Bakının neft-kimya sənayesində rəhbər vəzifələrdə çalışıb.

Fəaliyyəti

redaktə
  • 1949-cu ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun aspiranturasını (1959) bitirmişdir.
  • 1955-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası İttifaqında hakim partiyaya üzv olub.
  • 1958-ci ildə Sumqayıtda təşkil olunmuş "Neft Kimya-avtomat" Eİİ-də aparıcı mühəndis, laboratoriya rəhbəri və şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb.
  • 1959-cu ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun texniki elmlər namizədi elmi dərəcəsini alır və baş elmi işçi adına layiq görülüb.[4]
  • 1959-cu illərin sonlarında Neft mədənlərinin avtomatlaşdırılması üçün sistemlərin və alətlər kompleksinin yaradılması və tətbiqi sahəsində, "Nefteximavtomat" Elmi-Tədqiqat Layihə İnstitutunda (Bakı) yerlərdə mütəxəssis işləmiş, burada neft sənayesində avtomatlaşdırma və hesablama texnikası kompleksinin tətbiqi üzrə məsul şöbə müdiri olmuşdur.
  • 1969-cu ildə Sovet İttifaqının neft mədənlərində geniş miqyasda avtomatik və telemexaniki qurğuların yaranması, istehsalı və tətbiqi sahəsindəki böyük xidmətlərinə görə Muxtar SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı adına layiq görülüb.[2]
  • 1974-cü ildə texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır.[4][5]
  • Həmçinin 40 elmi əsərin və 10 ixtiranın müəllifidir, bəzi ixtiraları xarici ölkələrdə patentləşdirilmişdir.[1]
  • 14 aprel 1992 – 09 sentyabr 1992 Azərbaycan Respublikası Dövlət Yanacaq Komitəsinin Sədri (indiki Azərbaycan Respublikası Energetika Nazirliyi) vəzifəsində çalışıb.[3]

Ailəsi

redaktə

Mükafatları

redaktə

Sovet ittifaqı komunist partiyası mərkəzi komitəsi və SSRİ Nazirlər Sovetininnin 6 noyabr 1969-cu il tarixli qərarı ilə SSRİ Dövlət Mükafatı verildi.

"Azərneft" və "Azərdəniz" neft birliklərində fəaliyyətinə görə Azərbaycan SSR Əməkdar Mühəndisi, Əməkdar Neftçi fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

Həmçinin bax

redaktə

Məlik-Aslanovlar

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 "Avtomatlaşdırma sahəsində Azərbaycanlı Sovet Alimi – Aslanov Muxtar". Ensiklopediya.gov.az. 2022-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-25.
  2. 1 2 "Aslanov, Muxtar Mahmud oğlu – Avtomatlaşdırma sahəsində azərbaycanlı sovet alimi". Unionpedia.org. 2024-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-25.
  3. 1 2 "M.M. Aslanovun Azərbaycan Respublikası Dövlət Yanacaq Komitəsinin sədri". e-qanun.az. 2024-01-23 tarixində arxivləşdirilib.
  4. 1 2 "Texnika elmləri namizədi – Alimlik dərəcəsi". redday.ru. 2024-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-25.
  5. "Aslanov Muxtar Mahmud oğlu 1927 – alim (E.BSE-70)". Geno.ru (rus). Beynəlxalq Genealogiya Tədqiqatları İnstitutu. 2024-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-25.

Mənbələr

redaktə
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. F.24. Op.1. D.142.
  • Sov. İKP MK və SSRİ Nazirlər Sovetinin "Elm və texnika sahəsində SSRİ Dövlət Mükafatlarının verilməsi haqqında" qərarı. "Pravda" qəzeti, 7 noyabr 1968–1975
  • E.E. İsmaylov. Məlik-Aslanovlar nəslinə dair dəqiqləşdirmələr (rus dilində), Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, Üçüncü Buraxılış. Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı, 2001, səh: 168 ISBN 9952-25-001-0
  • “Sağlam İnkişaf və Maarifləndirmə” ictimai birliyi. XOCAVƏND RAYONU. GÖRKƏMLİ ŞƏXSİYYƏTLƏRİ. Bakı, “MHS – poliqraf”, 2010, 192 səh. ISBN 978-9952-459-01-2