Nailə Mirzəyeva

Nailə Bəhmən qızı Mirzəyeva — AMEA Zoologiya İnstitutu, biologiya elmləri doktoru.

Nailə Mirzəyeva
Nailə Bəhmən qızı Mirzəyeva
Doğum tarixi	14 yanvar 1939
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	biologiya-zoologiya
Elmi dərəcəsi	biologiya elmləri doktoru
İş yeri	AMEA
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi
Mükafatları	AMEA-nın 2 fəxri fərmanı, “Əmək Veteranı” medalı

Həyatı

Mirzəyeva Nailə Bəhmən qızı 14 yanvar 1939-cu ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1965-ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsini bitirib. 1966-cı ildə AMEA Zoologiya institutunun “Entomologiya” laboratoriyasının əyani aspirantı olmuş, 1971-ci ildə “Lənkəran bölgəsinin yarpaqyeyən böcəkləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası (Bakı), 2003-cü ildə “Azərbaycanın yarpaqyeyən böcəkləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını (Bakı) müdafiə etmişdir. 1969 - 1994-cü illərdə “Entomologiya” laboratoriyasında kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi olmuş, 1994-cü ildən 2016-cı ilə kimi Zoologiya institutunun elmi katibi vəzifəsində çalışıb.

Elmi fəaliyyəti

Mirzəyeva Nailə Bəhmən qızı İnstitutda işlədiyi dövrdə AMEA-nın və keçmiş SSRİ EA proqramına daxil olan 10 elmi - tədqiqat mövzularının yerinə yetirilməsində iştirak etmişdir. Onlardan “Böyük Qafqaz bölgəsində meyvə və meşə ağaclarına zərərverən uzunburun böcəklərin bioekoloji xüsusiyyətləri və parazitləri”, “Lənkəran təbii vilayətində meşə ağaclarına zərərverən ksilofaq - böcəklər”, “Meyvə və meşə ağacların zərərvericilərinə qarşı bioloji mübarizədə entomofaqların arealdaxili köçürülməsi” və s.

N.B.Mirzəyeva 1966-cı ildən indiyə kimi Azərbaycanın bütün bölgələrində yarpaqyeyən böcəklərin yayılmasını, müxtəlif aqrosenozlarda yarpaqyeyənlərin qida əlaqələrini, zərərverən böcəklərin bioekologiyasını, onların parazit və yırtıcılarını tədqiq edərək onlara qarşı mübarizənin elmi əsaslarını işləyib hazırlamışdır. Bu tədqiqatlar kənd təsərrüfatı bitkilərinin zərərvericilərinə qarşı mübarizədə tətbiq edilmişdir. O, 384 növün zoocoğrafiyasını, onların formalaşması yollarını araşdırmış, bir cinsi təftiş etmişdir. N.B.Mirzəyeva tərəfindən Azərbaycan faunası üçün 384 növ yarpaqyeyən böcək müəyyənləşdirilmiş və onlardan 100-dən artıq növü zərərverici kimi qeyd olunmuşdur. 58 növü Zaqafqaziya, 10 növü Qafqaz, 1 növü elm üçün və 133 növü Azərbaycan faunası üçün ilk dəfə qeyd olunmuşdur.

N.B.Mirzəyeva 70 elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiya («Azərbaycanın yarpaqyeyən böcəkləri» 1988, “Azərbaycanın heyvanlar aləmi” 1996, kollektivlə birlikdə), 1 kitabçanın (“Yarpaqyeyən böcəklər”) müəllifidir. Hal-hazırda onun elmi rəhbərliyi ilə 1 aspirant və 1 dissertant namizədlık dissertasiyaları üzərində işləyir. O, Respublika Milli qadınlar konfederasiyasının Zoologiya institutu üzrə sədri, Zoologiya institutunun elmi katibi, Entomoloqlar Cəmiyyətinin və Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin üzvüdür. Keçmiş SSRİ və Azərbaycanda keçirilmiş 15-dən artıq elmi qurultay, simpozium və konfranslarda iştirak, məruzələr ilə çıxış etmişdir. Elmi-tədqiqat işlərinin müasir səviyyədə yerinə yetirilməsinə körə İnstitutun müdiriyyəti tərəfindən dəfələrlə mükafatlandırılmış, “Əmək Veteranı” medalı və iki dəfə AMEA-nın “Fəxri Fərmanı” ilə təltif edilmişdir. Hal-hazırda Zoologiya institutunun elmi katibi vəzifəsində çalışır.

Mükafatları

• “Əmək Veteranı” medalı
• 2 dəfə AMEA-nın “Fəxri Fərmanı” ilə təltif olunub.
• Gürcüstan K/T Akademiyasının sertifikatları
• "Tərəqqi" medalı (2015).

Kitabları və monoqrafiyaları

1. N.B.Mirzəyeva. “Heyvanlar aləmi” - yarpaqyeyənlər bölməsi.
2. N.B.Mirzəyeva. Yarpaqyeyən böcəklər. Kitabca. “Azərnəşr”, 1983.
3. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanın yarpaqyeyən böcəkləri. Мonoqrafiya. Azərbaycan faunası, V cild, 1988, Bakı.
4. N.B.Mirzəyeva. “Azərbaycanın heyvanlar aləmi” (böcəklər bölməsi). Мonoqrafiya. II cild, 1996 (müəlliflər kollektivi).

Elmi əsərləri

1. Н.Б.Мирзоева. Новый для науки вид рода Galeruca Geoftr. (Colеоptera, Chrysomelidae) из Азербайджана. / Медведев Л.Н. // «Доклады» АН Азерб. ССР, № 9, 1969 г.
2. Н.Б.Мирзоева. Материалы к изучению особенностей биологии жуков-листоедов (Colеoptera, Chrysomelidae), вредящих лесам в Ленкоранской зоне Азербайджана. Матер. сесс. Закавк. совета по коорд. н. иссл. работ по защите раст. Т. IV. 1969, Баку.
3. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды (Colеoptera, Chrysomelidae), обитающие на огородно-овощных культурах Ленкоранской зоны Азербайджана. Матер. сесс. Закавк. совета по коорд. н. иссл. работ по защите раст. Т. IV. 1969, Баку.
4. Н.Б.Мирзоева. О характере распределения жуков-листоедов в районах Ленкоранской зоны Азербайджана. «Известия» АН Азерб.ССР, № 5, 1969
5. Н.Б.Мирзоева. К изучению листоедов Ленкоранской зоны Азербайджана. Матер. конфер. молод. учёых, 1970, Баку.
6. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды Ленкоранской зоны Азербайджана. Автореферат канд.диссертации, 1970.
7. Н.Б.Мирзоева. К биологии некоторых малоизученных видов жуков-листоедов Ленкоранской зоны Азербайджана. «Известия» АН Азерб ССР, № 1, 1975 г.
8. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды и хрущи, вредители плодовых в Азербайджане. Матер. конф. Кировабад, 1975.
9. Н.Б.Мирзоева. К биологии некоторых малоизученных видов жуков-листоедов Ленкоранской зоны Азербайджана. «Известия» АН Азерб. ССР, № 1, 1975.
10. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды пластинчатоусые вредители древесных пород Шеки-Закатальской зоны Азербайджана. Закавк. совещание энтомологов 1977 Тифлис.
11. Н.Б.Мирзоева. Материалы к изучению дендрофильных листоедов Азербайджана. «Известия» АН Азерб. ССР, № 2, 1978.
12. Н.Б.Мирзоева. О пищевых связях жуков-листоедов в лесах Большого Кавказа Азербайджана. Матер. II науч. сесс. энтомологов Азерб-на, 1978, Баку.
13. Н.Б.Мирзоева. Колорадский жук-Leptinotarsa decemlineata Say. Журн. «Елм və həyat», 12, 1980.
14. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды (Colеoptera, Chrysomelidae), Большого Кавказа в Азербайджане. / Самедов Н.Г. // Журн. «Энтомологическое обозрение», № 1, 1981, Ленинград.
15. Н.Б.Мирзоева. Эколого-фаунистические и зоогеографические группировки жуков-листоедов Малого Кавказа в Азербайджане. / Самедов Н.Г. // Журн. «Энтомологическое обозрение», № 4, 1982, Ленинград.
16. Н.Б.Мирзоева. Вьюнковая щитоноска-вредитель сорняков. Энтомологический симпозиум, 1982, Баку.
17. N.B.Mirzəyeva. Dərman bitkilərini ziyanvericilərdən qoruyaq. / Məmmədova T.H. // “Azərb. təbiəti” jurn., № 5, 1983.
18. N.B.Mirzəyeva. Dekorativ bitkilərinə zərər verən yarpaq-yeyənlər və mişarçılar. / Məmmədova T.H. // “Təqvim”, 1983.
19. Н.Б.Мирзоева. Энтомофауна Кубинского лесного массива. / Агасиев Ш., Мамедова Т., Алиев Х., Драполюк Н. // Журн. «Лесное хозяйство». № 1, 1983, Москва.
20. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды (Colеoptera, Chrysomelidae), вредящие ивовым в Азербайджане. Журн. «Вестник зоологии», № 2, 1983, Киев.
21. Н.Б.Мирзоева. Вредные листоеды и пластинчатоусые жуки Большого Кавказа Азербайджана. Журн. «Вестник сельского хозяйства», МСХ, № 2, 1983, Баку.
22. Н.Б.Мирзоева. Охрана лекарственных растений от вредных насекомых. / Məmmədova T.H. // Jurn. “Azərb. Təbiəti”, № 5, 1983.
23. Н.Б.Мирзоева. Листоеды и пилильщики-вредители декоративных растений. / Мамедова Т.Г. // Журн. «Календарь сельск. труж.». 1983.
24. Н.Б.Мирзоева. Пилильщики и жуки-листоеды в лесных биогеоценозах Восточной части Азербайджана. / Мамедова Т.Г. // IX Съезд Всесоюзн. энтомолог. общ. 1984 Киев.
25. Н.Б.Мирзоева. Охрана полезных насекомых регулирующих численность вредителей листоедов и пилильщиков. / Мамедова Т.Г. // Журн. «Азерб.Табийаты», 1984.
26. Н.Б.Мирзоева. Обзор фауны жуков-листоедов (Colеoptera, Chrysomelidae) в тугайных лесах Азербайджана. / Самедов Н.Г. // Журн. «Энтомол. обозр». № 4, 1985.
27. N.B.Mirzəyeva. Efiryağlı bitkilərə zərərverən yarpaqyeyən böcəklər və mişarçılar. / Məmmədova T.H. // “Təqvim”, 1985.
28. Н.Б.Мирзоева. Зоогеографические структуры и пути формирования современной фауны жуков-листоедов в Азербайджане. VIII Всесоюзный зоогеогр.конф. 1985, Ленинград.
29. N.B.Mirzəyeva. Söyüdkimiləri zərərverici cücülərdən qoruyaq. / Məmmədova T.H., Hüseynzadə G.A. // “Kənd həyatı” jurn., № 5, 1986
30. N.B.Mirzəyeva. Faydalı cücüləri qoruyaq! “Təqvim”, 1986
31. N.B.Mirzəyeva. Meşə zərərvericiləri hansılardır? “Azərb. təbiəti” jurn., 1986.
32. N.B.Mirzəyeva. Yarpaqyeyən və mişarçıların sayını tənzimedən faydalı cücüləri qorumalı. “Təqvim” jurn., 1986
33. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды, вредители лекарственных растений Ленкоранской зоны Азербайджана. I Закавк. Конф. энтомологов, 1986.
34. Н.Б.Мирзоева. Листоеды, вредящие эфирно-масличным и лекарственным растениям в Ленкоранской зоне Азербайджана. «Известия» АН Азерб. ССР, № 6 1989.
35. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды в лесных биогеоценозах южных склонов Большого Кавказа Азербайджана. II Съезд энтомологов, 1989, Ленинград.
36. Н.Б.Мирзоева. Кормовые связи жуков-листоедов и пилильщиков Шеки-Закатальской зоны Азербайджана. / Т.Г.Мамедова // Тезисы докл. Второй Закав. конф. по энтомологии. Тбилиси, 1989.
37. Н.Б.Мирзоева. Ревизия рода Pachybrahys Redt. (Colеoptera, Chrysomelidae) фауны Азербайджана. «Известия» АН Азерб. ССР, № 1-6 1995.
38. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanda qovaq yarpaqyeyən və ona qarşı aparılan mübarizə tədbirləri. / Novruzov V. // Azərb. MEA “Xəbərlər” jurn. № 1-6, 1996.
39. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanda torpaq birəciklərinin (Colеop-tera, Chrysomelidae; Alticinae) öyrənilməsinə dair. “Heyvanlar aləminin öyrənilməsi və qorunması” akad. M.Ə.Musayevin 75 illiyinə həsr olunmuş konfrans, 1997.
40. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanın Böyük Qafqaz zonasında meşə ağaclarına zərərverən ksilofaqlar və onların təbii düşmənləri. / Məmmədov Z.M., Əhmədova V.Ə. // Azərb. MEA “Xəbərlər” jurn., № 1-6, 1997.
41. N.B.Mirzəyeva. Ətraf mühitin çirklənməsinin həşaratlara təsiri. / Məmmədov Z.M. // “Həyat fəaliyyətinin mübarizəsi” konf. 1998, Sumqayıt.
42. Н.Б.Мирзоева. Распределение жуков-листоедов по отдельным областям и вертикальным поясам Азербайджана. «Bilgi” jurn., № 2, 2000.
43. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanda yarpaqyeyən böcəklərin parazit və yırtıcıları. Azərb. MEA “Xəbərlər” jurn., № 1-3, 2000.
44. Н.Б.Мирзоева. Формирование и зоогеографический анализ фауны жуков-листоедов Восточного Закавказья. Azərb. MEA “Məruzələr”, № 1-3, 2000.
45. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanda kolorad böcəyi və ona qarşı aparılan mübarizə tədbirləri. Azərb. MEA “Xəbərlər” jurn., № 4-6, 2001.
46. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanın Böyük Qafqaz bölgəsində yarpaqyeyən böcəklərin ekoloji-faunistik və zoocoğrafi təhlili. Azərb. MEA “Xəbərlər” jurn., № 4-6, 2001.
47. Н.Б.Мирзоева. Интегрированная система защиты с/х и лесных культур от вредных жуков-листоедов. Akad. M.Ə.Musayevin 80-illiyi yubileyinə həsr olunmuş konfrans, 2001, Bakı.
48. N.B.Mirzəyeva. Lənkəran bölgəsində meşə ağaclarına zərər verən ksilofaqlar, onların parazit və yırtıcıları. / Məmmədov Z.M. // Akad. M.Ə.Musayevin 80-illi-yi yubileyinə həsr olunmuş konfransın materialları, 2001, Bakı.
49. Н.Б.Мирзоева. К изучению эколого-фаунистических комплексов жуков-листоедов Азербайджана. Журн. «Зоология» № 25 (на англ. языке). 2001 Турция.
50. N.B.Mirzəyeva. Təbii sərvətlərin qorunub saxlanmasında ekoloji amillərin rolu. Akad. H.Ə.Əliyevin 95-illik yubileyinə həsr olunmuş konfransın materialları. Ekologiya nazir. 2003.
51. N.B.Mirzəyeva. Quba-Xaçmaz və Lənkəran bölgələrində meyvə ağaclarına zərər verən böcəklər və onların entomofaqları. / Məmmədov Z.M. // Azərb. zooloqların I qurultayının materialları, 2003. Bakı.
52. Н.Б.Мирзоева. Фауна жуков-листоедов предгорий Малого Кавказа (в пределах Гяндже-Казахской зоны Азербайджана). Биологическое разнообразие Кавказа. Труды 3-ей Междунар. конференции. Нальчик, 2004 г.
53. N.B.Mirzəyeva. Böyük Qafqaz bölgəsində meyvə və meşə ağaclarına zərər verən böcəklər, onların entomofaqları. Akad. S.R.Məmmədovanın 80-illik yubileuinə həsr olunmuş sessiya mater. 2005, Gəncə.
54. Н.Б.Мирзоева. К биологии некоторых малоизученных видов жуков-листоедов Азербайджана. XXVIII cild. Zoologiya insti-tutunun əsərləri, 2006.
55. N.B.Mirzəyeva. Böyük Qafqaz bölgəsində meyvə ağaclarına zərərverən böcəklər və onların parazitləri. XXVIII cild. Zoologiya institutunun əsərləri, 2006.
56. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycan MEA Zoologiya institutunun alimləri (1935-2006-cı illər). / Yolçiyev Y.Y. // XXVIII cild. Zoologiya institutunun əsərləri, 2006.
57. N.B.Mirzəyeva. Azərbaycanın Böyük Qafqaz və Lənkəran bölgəsində meyvə ağaclarına zərərverən başlıca böcəklər, onların parazit və yırtıcıları. AMEA «Xəbərlər» jurnalı, biologiya elmləri seriyası, №1-2, 2006, Bakı, səh.43-50.
58. Н.Б.Мирзоева. Экологическая характеристика жуков-листоедов (Colеoptera, Chrysomelidae) Азербайджана. Azərb. zooloqların II qurultayının materialları, 2008. Bakı.
59. Н.Б.Мирзоева. Жуки-долгоносики, вредящие лесным и плодовым деревьям Щеки-Закатальской зоны Азербайджана. / Məmmədov Z.M., Əhmədova V. // Azərb. zooloqların II qurultayının materialları, 2008. Bakı.
60. Н.Б.Мирзоева. Экологическая характеристика жуков-листоедов (Coleoptera, Chrysomelidae), Азербайджана. Azərb. Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri, I cild, Bakı, “Elm”, 2008.
61. Н.Б.Мирзоева. Фауна жуков-листоедов (Сoleoptera, Сhryso-melidae) юго-западной части Азербайджана. Животный мир горных экосистем., Москва, 2009, с. 86-90
62. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды (Coleoptera, Chrysomelidae), вредители огородно-бахчовых культур и их энтомофаги в Азербайджане. / Məmmədov Z.M. // Azərb. Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri, II cild, Bakı, “Elm”, 2010, s. 438-447.
63. Н.Б.Мирзоева. Жуки-долгоносики-вредители лесных и плодовых деревьев на Большом Кавказе Азербайджана. / Məmmədov Z.M. // Azərb. Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri, II cild, Bakı, “Elm”, 2010 г., с. 360-366.
64. Н.Б.Мирзоева. Вредители огородно-бахчёвых культур и их энтомофаги в Ленкоранской зоне Азербайджана. / İsmaylova Z.R. // XXIX cild Zoologiya institutunun əsərləri, № 1, 2011 г., с. 57-61.
65. Н.Б.Мирзоева. Земляные блошки Азербайджана. / Nadirova G.İ. // IV Beynəlxalq konfrans, Nalçik 2012 г., с. 157-158.
66. Н.Б.Мирзоева. Жуки-листоеды (Coleoptera, Chrysomelidae) южных склонов Большого Кавказа Азербайджана. / Nadirova G.İ. // XIV Beynəlxalq konfrans, Maxaçkala, 2012-ci il, s. 193-194.
67. N.B.Mirzəyeva. Lənkəran-Astara bölgəsinin bostan-tərəvəz bitkilərinin zərərvericiləri və onların sayını tənzimləyən entomofaqlar. / İsmaylova Z.R. // Azərb. Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri, V cild, Bakı, “Elm”, 2013-ci il, s. 86-89.
68. N.B.Mirzəyeva. Böyük Qafqazın cənub yamaclarında meşə ağaclarına zərər verən qabıqyeyən böcəklər və onların bioekoloji xüsusiyyətləri. / İsayeva K.B. // XXXI cild Zoologiya institutunun əsərləri, № 1, 2013-cü il, s. 84-89.
69. Н.Б.Мирзоева. Факторы, регулирующие жизнедеятельность и численность жуков-листоедов в Ленкоранской природной области Азербайджана. / İsmaylova Z.R. // Beynəlxalq elmi-praktiki konfrans, Tiflis, 2013-ci il, s. 166-168.

Həmçinin bax

• AMEA Zoologiya İnstitutu