Nijnekamsk rayonu
Nijnekamsk rayonu (tatar. Tübən Kama rayonı, Түбән Кама районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın mərkəzində yerləşir. Kama çayının sağ sahilində yerləşir. Rayonun inzibati mərkəzi Nijnekamsk kəndidir.
| Nijnekamsk rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
|
55°24′51″ şm. e. 51°48′10″ ş. u. |
|||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Nijnekamsk | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 12 yanvar 1965 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəsmi sayt | |||||
.svg) |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
.svg)
.png)
Coğrafiyası redaktə
Rayon Tukay, Zəy, Almətə, Novoşeşminsk, Çistopol, Mamadış, Alabuqa rayonları ilə həmsərhəddir.
Rayonun şimal və qərbdəki sərhədlərinin əhəmiyyətli bir hissəsi təbii su maneəsi olan Kama çayı və Kuybışev su anbarı boyunca uzanır. Rayonun digər böyük çayları Şeşma, Zəy, Kiçuy, Uratmadır.
Tarixi redaktə
1920-ci ilə qədər rayon ərazisi Ufa vilayətinin Minzələ qəzasının bir hissəsi olur[2]. 1920-ci ildə Minzələ qəzası yeni qurulan Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil olur.
10 avqust 1930-cu ildə Şeremetevski rayonu (Şeremetyevka kəndi inzibati mərkəz olmaqla) qurulur. Bu rayon Nijnekamskın demək olar ki, bütün torpaqlarını özündə birləşdirir, bircə rayonun hazırkı ərazisinin şimaıl hissəsi artıq şimal hissəsini Çallı rayonuna aid idi. Çallı rayonuna aid olan bu hissədə neft-kimya zavodları kompleksi sayəsində yeni bir şəhərin inşası edilir.
Rayonların genişləndirilməsi üçün inzibati-ərazi islahatları zamanı 1963-cü ilin əvvəllərində Şeremetevski rayonu ləğv edilir, ərazi Çelninski və Çistopol rayonlarına verilir. Bununla birlikdə 12 yanvar 1965-ci ildə rayon indiki Nijnekamsk ərazisi də daxil olmaqla, Nijnekamsk rayonu adı ilə bərpa edilir.
Əhali redaktə
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Nijnekamsk şəhəri) rayon əhalisinin 92,15% -i yaşayır.
- Milli tərkib
Rayon əhalisi tatarlar (50,2%), ruslar (43,9%), çuvaşlar (2,5%) və başqırdlardan (0,7%) ibarətdir[3].
Yerli özünü idarəetmə redaktə
Nijnekamsk rayonu ərazisinə 2 şəhər və 15 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 129 yaşayış məntəqəsi daxildir[4].
İqtisadiyyat redaktə
Tatarıstan Respublikasında Nijnekamsk rayonu iqtisadi baxımdan ikinci, ərazi baxımından üçüncü ən böyük rayondur. Tatarıstanda sənaye istehsalının 23% -i və ixracın 30% -i rayonun üzərinə düşür. Nijnekamsk rayonu Rusiyadakı ən böyük neft-kimya sənayesi mərkəzidir: onun ərazisində Nijnekamskneftekhim, Nijnekamskçina, TAIF-NK, TANECO, Management Company Kamaglavstroy və digər ASC şöbələri vardır.
İstinadlar redaktə
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- ↑ "В. В. Ермаков «Челнинская история»". 2010-09-10 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- ↑ "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 31-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования „Нижнекамский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»".[ölü keçid]