Noqir (Oset. Ногир) kəndi Şimali Osetiya Respublikasının Priqorodnı rayonunda yerləşir. Noqirski kənd yaşayış məntəqəsinin inzibati mərkəzi.

Noqir
43°05′ şm. e. 44°38′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 570 m
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 363121
Xəritəni göstər/gizlə
Noqir xəritədə
Noqir
Noqir

Coğrafiya redaktə

Noqir kəndi Priqorodnı rayonunun şimal hissəsində, Terek çayının sol sahilində yerləşir və faktiki olaraq onun şimal ətrafı kimi Vladiqafqaz şəhəri ilə birləşir. Qəsəbə torpaqları ilə həmsərhəddir: cənubda Vladiqafqaz, şimalda Alxaçurt, şimal-şərqdə Mixaylovskoye və şərqdə Zavodski.[2]

Etimologiya redaktə

Noqir sözü osetin dilindən tərcümədə Yeni Osetiya (Oset. Ног Ир) deməkdir.

Tarix redaktə

Oktyabr inqilabından əvvəl Noqir kəndini yerində çar hərbi təlim poliqonu yerləşirdi. Müasir Noqir kəndi 1921-ci ildə əvvəllər Xristianovskoye kəndində (indiki Diqora şəhəri) məskunlaşmış Cənubi Osetiya[3] qaçqınları tərəfindən qurulmuşdur. Kənddəki ilk məktəb 1930-cu illərin sonlarında inşa edilmişdir.[4] 1992-ci ilin yazında, Noqir kəndinin cənub-qərb kənarında, Respublika hakimiyyəti Santa Barbara mikrorayonunun (kəndin bir hissəsi Cənubi Osetiya və Gürcüstanın daxili rayonlarından olan qaçqınlar üçün yaşayış məntəqəsidir) inşasına başladı. Hal hazırda mikrorayonda 221 ev var. 1992-ci ilin payızında Osetiya-İnquş qarşıdurması zamanı Noqir kəndində hərbi əməliyyatlar aparılmadı, yalnız müvəqqəti qaz, elektrik, su təchizatı kəsildi.[5]

Əhali redaktə

Noqir şəhərinin əhalisi əsasən osetinlərdir, kəndləri 1921-ci ildə qurulmazdan əvvəl Osetiyanın mərkəzi və cənub hissələrinin müxtəlif dərələrində yaşayırdılar. 2010-cu il Ümumrusiya Əhali Siyahısına görə kəndin milli tərkibini 96,1 % osetinlər, 1,6 % ruslar və 2,3 % digərləri təşkil edir.[6]

Arxeologiya redaktə

Noqirdə, kəndin əsas küçəsində 1000 m² ərazidə yerləşən erkən tunc dövrünə aid (təxminən 4 min illik) Maykop mədəniyyətinə aid bir kurqan var.[7][8]

Abidələr redaktə

"Əbədi məşəl" memorial kompleksi
Kəndin girişindəki "keşik aslan"
Üç qat Olimpiya çempionu Artur Taymazovun abidəsi
İki qat dünya və Olimpiya çempionu Timur Taymazovun abidəsi
Üçqat dünya çempionu və Olimpiya çempionu Elbrus Tedeyevin abidəsi
İosif Stalinin abidəsi (Dzukatı)
"İki pioner" ilk məktəbin girişindəki abidə.
Olimpiya çempionu Alan Huqayevin abidəsi

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. "Ногир – село с богатой историей". 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  3. "Литературная Россия". 2014-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  4. "Пригородный район Россия - НОГИР". 2022-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  5. "История селения Ногир". 2019-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  6. "Том 4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  7. "«Ногирский» курган оказался разграбленным". 2023-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  8. "В Ногире археологи нашли уникальное захоронение Источник: Все права защищены © МИА "Южная Осетия сегодня"". 2020-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.