Oruc Musayev
Oruc Musayev (Türksevər) (1929, Şəmkir rayonu – 23 oktyabr 2023[1]) – Azərbaycanlı lüğətşünas alim, ingilis dili mütəxəssisi, filologiya elmləri doktoru, professor
| Oruc Musayev | |
|---|---|
| Oruc İbrahim oğlu Musayev | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Dəlləkli, Dəllər Cırdaxan |
| Vəfat tarixi | 23 oktyabr 2023[1] |
| Vətəndaşlığı |
 Azərbaycan |
| Elm sahələri | Filologiya, leksikologiya, tərcüməşünaslıq. |
| Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Hind-Avropa dilləri şöbəsinin müdiri |
| orujmusayev.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktəOruc Musayev (Türksevər) 1929-cu ildə indiki Şəmkir rayonunun Dəlləkli kəndində kəndli ailəsində anadan olub.
1948-ci ildə orta təhsilimi başa vurmuş, 1949-cu ildə isə Azərbaycan Dövlət Xarici Dillər Pedaqoji İnstitutunun İngilis Dili Fakültəsinə daxil olmuş, 1953-cü ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. İnstitutu bitirdiyi il həmin institutda aspiranturaya daxil olmuş və 1961-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinə daxil olmuş və 1964-cü ildə həmin universiteti bitirərək ikinci ali təhsil almışdır.
Əmək fəaliyyətinə 1956-cı ildə başlamış və 50 ildən artıq İngilis Dilinin Qrammatikası kafedrasında əvvəlcə sıravi müəllim, sonra baş müəllim, daha sonra dosent, 1985-ci ildən isə həmin kafedrada professor vəzifəsində çalışaraq gənc nəsilin təlim-tərbiyyəsi ilə məşğul olmuşdur. 20 ildən artıq adı çəkilən kafedraya başçılıq etmiş, 7 il isə çalışdığı ali məktəbdə elmi işlər üzrə prorektor vəzifəsində çalışmışdır. 1998-ci ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür.
50 ildən artıqdır ki, prof. O.Musayev ingilis dilini tədris edir, ingilis və Azərbaycan dillərinin qrammatik quruluşunu və leksik tərkibini kontrastiv şəkildə tədqiq etməklə məşğuldur. Bu müddət ərzində o, bir sıra məqalə, monoqrafiya yazmış, orta və ali məktəblər üçün ingilis dili üzrə seriya dərsliklər və dərs vəsaiti tərtib etmişdir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda Hind-Avropa dilləri şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb.
Elmi fəaliyyəti
redaktəElmi fəaliyyətə hələ 2-ci kurs tələbəsi olarkən maraq göstərmişdir. “Tələbə-elmi cəmiyyəti”nin üzvü olaraq o zaman “Mehdi Hüseynin “Abşeron” romanının ingilis dilinə tərcüməsi haqqında” elmi iş yazmış və respublika üzrə ali məktəb tələbələrinin elmi işləri üzrə keçirilmiş müsabiqədə 1-ci dərəcəli mükafat almışdır. Bundan sonra elmi-tədqiqat işinə böyük həvəs və ciddiyyətlə yanaşmış, bir sıra məqalələr, monoqrafiyalar və ölkəmizin orta ümumtəhsil və ali məktəbləri üçün çoxsaylı dərsliklər və dərs vəsaitləri yazmışdır. 1960-cı illərin əvvəllərindən Azərbaycanca-ingiliscə irihəcmli lüğətin hazırlanması işinə girişmişdir. Məhz onun sayəsində ilk dəfə Azərbaycan leksikoqrafiyasına çox dəyərli töhfə olan 2 böyük həcmli lüğət – Azərbaycanca-İngiliscə (1996) və İngiliscə-Azərbaycanca (2003) lüğətlər işıq üzü görmüşdür.
Müəllif hər iki dil üzrə ali təhsilli mütəxəssis olduğundan tərtib etdiyi lüğətlər yüksək keyfiyyəti ilə seçilir.
Kitabları
redaktə- İngilis və Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin sırası [Mətn] /O. İ. Musayev Musayev, Bakı: Azərtədrisnəşr, 1960. 81, [2] s.
- İngilis danışıq dilində çalışmalar [Mətn] /O. Musayev, A. Tahirov; [red. E. Hacıyev]. Bakı: Maarif, 1969. 145, [3] s
- İngilis dilinin qrammatikası [Mətn]: ali məktəb tələbələri üçün dərslik /O. Musayev; elmi red. Z. N. Verdiyeva. Bakı: Maarif, 1979. 359, [1] s. (II nəşr: Bakı, Maarif, 1986. 368 s.; III nəşr (red. E.İ.Hacıyev): Bakı, Maarif, 1996.)
- Azərbaycanca - ingiliscə lüğət [Mətn]: təxminən 45000 söz və ifadə, 10000 cümlə /tərt.: O. İ. Musayev, M. A. Pənahi, A. H. Qarayev və b.; red. E. İ. Hacıyev. Bakı: Azərb. Dövlət Dillər İnstitutu, 1998. 646 s.
- İngiliscə - Azərbaycanca lüğət A-Z [Mətn]: Lüğətə təxminən 130 000 söz, söz birləşməsi və cümlə daxil edilmişdir. /Tərt.: O. İ. Türksevər (Musayev), P. O. Musayev, M. M. Nurəddinov və b.; Red.: Q. Q. Məmmədov. Bakı: Qismət, 2003. 1696 s.
- İngilis dilinin qrammatikası [Mətn]: praktik və nəzəri: ali məktəb tələbələri üçün dərslik /O. İ. Türksevər; red. A. Hüseynov. Bakı: Qismət, 2007. 587, [1] s.
- Ömrümün anları və yaxud bir ömrün dastanı [Mətn] /O. İ. Türksevər (Musayev). Bakı: Qismət, 2010. 614, [2] s.
İstinadlar
redaktəXarici keçidlər
redaktə- Oruc Musayev – anl.az
- Oruc Musayev Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine