Oxim qızılcası

Oxim qızılcası (lat. Thersamonia ochimus) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin göycələr fəsiləsinin qızılca cinsinə aid heyvan növü.

Oxim qızılcası
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Ranqsız:
Ranqsız:
Yarımtip:
Ranqsız:
Yarımsinif:
İnfrasinif:
Ranqsız:
Dəstəüstü:
Yarımdəstə:
İnfradəstə:
Fəsiləüstü:
Fəsilə:
Növ:
Oxim qızılcası
Beynəlxalq elmi adı
  • Thersamonia ochimus

Təsviri

redaktə

Ölçüsü cəmi 1 sm olan kiçik kəpənəkdir. Uçuş zamanı havaya atılmış qızıl pula bənzəyir. Qanadların üst tərəfində rəngi qızılı-narıncıdır, kənarları boyunca keçən qara haşiyə ensizdir. Arxa qanadların kənarında xırda qara nöqtələrdən ibarət ikiqat xətt keçir. Arxa qanadların ucunda "quyruqcuq" yoxdur. Dişi fərdlərin qanadların üst tərəfi qara nöqtələrlə örtülmüşdür. Arxa qanadların alt tərəfi gümüşü boz rəngdə olub, gözşəkilli ləkələri bu cinsin başqa növlərinə nisbətən iridir.

Həyat tərzi

redaktə

Kserofil bitkilər olan dərə və yamaclar. Kəpənəklər may və iyul aylarında uçur, rütubətli dərə və yamaclara daha çox meyl edirlər. İldə iki nəsil verir. Tırtıllar iyun və avqustda turşəng (lat. Rumex crispus) bitkisi yarpaqları ilə qidalanır. Pupları qışlayır. Təbii düşmən və xəstəlikləri müəyyən edilməmişdir. Qida rəqibləri həmin yarımfəsilənin kütləvi növləridir (lat. Callophrys chalybeitincta).

Yayılması

redaktə

Kiçik Asiya, Şimali İran, Cənubi Qafqaz, Azərbaycanda Naxçıvan MRTalış dağları (Zuvand) rast gəlinir.

R.Əffəndi tərəfindən 2 kəpənəyi qeydə alınmışdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Yaşadığı sahələrin insanlar tərəfindən kənd təsərrüfatı məqsədilə istifadə edilməsi, çəmənliklərin mal-qara otlaqlarına çevrilməsi və ot örtüyünün müntəzəm olaraq biçilməsi tırtılların yem bazasını azalmasına səbəb olur.

Qorunması üçün qəbul olunmuş tədbirlər

redaktə

Azərbaycanın Qırmızı kitabının I nəşrinə daxildir.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

redaktə

Kəpənəklərin yaşadığı ərazilərdə qorunan sahələrin yaradılması. Kəpnəklərin tutulmasinin qadağan edilməsi.

Yarımnövləri

redaktə
  • Lycaena ochimus ochimus
  • Lycaena ochimus ocliferius Nekrutenko, 1977
  • Lycaena ochimus sachandensis Schurian & Hoffmann, 1982

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə