Ozan məscidi

Ozan məscidi — 1884-cü ildə Gəncədə inşa edilmiş məscid.

Ozan məscidi
40°40′18″ şm. e. 46°20′56″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Gəncə
Yerləşir	Ozan küç ilə Ruhulla Axundov küç kəsişməsi.
Tikilmə tarixi	1884
Üslubu	Arran memarlıq məktəbi
Vəziyyəti	stabil
Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
İstinad nöm.	3989
Kateqoriya	Məscid
Əhəmiyyəti	Yerli əhəmiyyətli
Xəritədə yeri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rəsmi sənədlərdə göstərilənlərə əsasən, tikilinin ümumi sahəsi 357,8 m², yararlı sahəsi isə 223,8 m² dir.

Məscidin əsas hissəsi günbəzlə örtülmüş kvadrat şəkilli ibadət salonudur. Yan tərəflərdə 2 köməkçi otaq yerləşir. Ozan məscidinin həm də Hacı Abbaslı məscidi adlandırılması haqqında da məlumat verilir.

"Molla Nəsrəddin" jurnalının 1907-ci il buraxılışının 12-ci sayında Ozan məhəlləsində yaşayanların köməyi ilə 1906-cı ildə məscidin təmirinə 2000 manat pul toplanması haqda məlumat verilir.

Məscid 1920-ci ilə kimi fəaliyyət göstərmiş, dindarlara xidmət etmişdir. 1920-ci ildə Gəncə üsyanı zamanı şəhərin yuxarı hissəsindən açılan top atəşi ilə məscidin bir hissəsini dağılmışdır.

Əslən gəncəli Məmməd İbrahim oğlu Altunbəy 1989-ildə Ankarada çıxan "Hürriyyətə uçan ilk pilot" kitabında o günləri xatırlayaraq yazır:

Ən böyük faciə Ozan məscidindəydi... Açıq qalan qapı önündən keçərkən duyduğumuz dəhşətdən qanımız dondu. Məscidnin ortasında yüzlərlə insanın yanğından qıvrılıb qalan cəsədi qorxunc bir mənzərə yaratmışdı... Diridiri yandırılan məsum insanların qanı və yağı kömürləşən qapının altından çölə axırdı. Cəsədlər arasında necə olubsa yanmayan, fəqət qaralıb qalan əllər, əl və ayaq parçaları, saç hörükləri faciənin böyük dəhşətini daha da artırırdı... Küçənin o biri başında beşaltı erməni akkardion çalırdı. Bizi görcək bağırıb söyməyə başladılar.

Sovet dövründə uzun müddət fəaliyyətsiz qalmışdır. Bir müddət burada korlar arteli, sonra isə ərzaq mağazası yerləşdirilmişdir. Nəhayət, 1979-cu ildə Ozan məscidi yenidən bərpa olunmuşdur. Məscidin divarlarındakı rəsmlər bərpa zamanı rəssam Rüstəm Hüseynquliyev tərəfindən çəkilmişdir. Bundan sonrakı dövrdə məscid bir müddət Nizami xatirə muzeyi, kitab mağazası kimi fəaliyyət göstərmişdir. Hal-hazırda Ozan məscidi dini kitabxana kimi əhaliyə xidmət göstərir. Burada "Qurani-Kərim"in Azərbaycan, rus və türk dillərində tərcüməsi, İslam dinindən bəhs edən müxtəlif kitablar, həmçinin Gəncə dindarları tərəfindən hədiyyə edilən müsəlmanların müqəddəs hesab etdikləri bir çox ziyarətgahların fotoşəkilləri vardır. Burada tez-tez İslam dininin təbliği ilə bağlı söhbətlər aparılır, tədbirlər keçirilir.

Həmçinin bax

• Ozan məhəlləsi