PLATO (kompüter sistemi)

PLATO (ing. Programmed Logic for Automatic Teaching Operations, azərb. Avtomatik Tədris Əməliyyatları üçün Proqramlaşdırılmış Məntiq‎),[1][2] həmçinin Project Plato[3]Project PLATO — ilk ümumiləşdirilmiş kompüter dəstəkli təlimat sistemi. 1960-cı ildən başlayaraq İllinoys Universitetinin ILLIAC I kompüterində işləyirdi. 1970-ci illərin sonlarına qədər onlarla müxtəlif şəbəkəli əsas kompüterlərdə işləyən, bütün dünyada paylanmış bir neçə min qrafik terminalı dəstəkləmişdir. Forumlar, mesaj lövhələri, onlayn testlər, e-poçt, söhbət otaqları, şəkil dilləri, ani mesajlaşma, uzaqdan ekran paylaşımıçoxnəfərli videooyunlar daxil olmaqla, çox istifadəçi hesablamalarında bir çox müasir konsepsiyalar ilk dəfə PLATO-da işlənib hazırlanmışdır.

PLATO
Tipi tədris[d], kompüter platforması
Tərtibatçı İllinoys Universiteti[d]
Əməliyyat sistemi NOS
İnterfeysin dili ingilis
Yayımlanma tarixi 1960 (64 il əvvəl) (1960)
Platforma ILLIAC I (PLATO I, II), CDC 1604 (PLATO III), CDC 6000 series (PLATO IV)
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

PLATO İllinoys Universiteti tərəfindən dizayn edilmiş və hazırlanmışdır. Bu dörd onillik fəaliyyəti ərzində həmin universitetin tələbələrinə, yerli məktəblərə, həbsxana məhbuslarına və digər universitetlərə kurs işləri təklif etmişdir. Kurslar latın dili, kimya, təhsil, musiqi, esperanto və ibtidai riyaziyyat da daxil olmaqla bir sıra fənlər üzrə tədris olunurdu. Sistem pedaqogika üçün faydalı olan bir sıra funksiyaları, o cümlədən mətnin üst-üstə düşən qrafikasını, açar sözlərin daxil edilməsindən asılı olaraq sərbəst mətnli cavabların kontekstli qiymətləndirilməsini və alternativ cavablara cavab vermək üçün nəzərdə tutulmuş əks əlaqəni özündə əks etdirirdi.

PLATO-nu kommersiya məhsulu kimi bazara çıxarmaq hüququ PLATO IV sisteminin əsas kompüterlərində qurulmuş istehsalçı "Control Data Corporation" (CDC) tərəfindən lisenziyalaşdırılmışdır. CDC prezidenti Vilyam Norris PLATO-nu kompüter dünyasında bir gücə çevirməyi planlaşdırmışdı, lakin sistemin marketinqinin gözlənilən qədər asan olmadığını aşkar etmişdir. Buna baxmayaraq, PLATO bir sıra bazarlarda güclü izləyicilər yaratmış və son istehsal PLATO sistemi 2006-cı ilə qədər istifadə edilmişdir.

İstinadlar

redaktə
  1. Don Bitzer, Email.
  2. CSL Quarterly Report for June, July, August 1960 (Hesabat). Coordinated Science Laboratory, University of Illinois. September 1960.
  3. Hosch, William L.; Tikkanen, Amy; Lowood, Henry E. "Virtual reality - Living in virtual worlds" (ingilis). Encyclopedia Britannica. 2023-05-09. 2023-05-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-19.

Əlavə ədəbiyyat

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə