Paniran rəngləri

Paniran rəngləriİrandilli xalqların ortaq mənşəyini simvollaşdıran rənglər toplusu. Onlara əsas olaraq qırmızı, , yaşıl və bəzən sarı və ya qızıl rəngləri daxildir. Onlar əksər İrandilli dövlət və xalqlarının bayraqlarında istifadə olunan rənglərdir.[1][2][3]

Paniran rənglərinin kökü antik dövrlərdən qaynaqlanır. "Avesta"ya görə, qədim İran cəmiyyətinin tam azad əhalisi hər biri müəyyən rənglə bağlı olan üç sinfə bölünürdü:[4]

  • Hərbi zadəganlıq (avestaca: raθaē-štar) – qırmızı rəng hərbi şücaət və qan və yüksək ideallar naminə fədakarlıq rəmzidir və ona görə də ən hörmətli və nəcib sayılır;
  • Mobəd (āθravan) – ağ rəng mənəviyyat, mənəvi saflıq, təmizlik və müqəddəslik rəmzidir;
  • Pastoralist-fermer icması (vāstrya fšuyant) – yaşıl rəng təbiəti, gəncliyi və firavanlığı simvollaşdırır.[5]

Pamir icmasında bu günə qədər qırmızı rəng xoşbəxtlik, rifah və sevinc, ağ rəng saflıq və aydınlıq, yaşıl rəng isə gənclik və firavanlıq anlayışlarını simvollaşdırır. [6]

Qırmızı, ağ və yaşıl rənglərdən istifadə ənənəsi Əhəmənilər imperiyasında yaranmışdır və o vaxtdan da davam etdirilir.[7]

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. TABNAK, تابناک |. "رنگ های پرچم ایران نشانه چیست؟". fa (fars). İstifadə tarixi: 2023-11-15.
  2. میزان, خبرگزاری. "پرچم ایران از چه زمانی سه رنگ شد؟". fa (fars). 2023-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-15.
  3. admin. "میدانید پرچم ایران از چه سالی سه رنگ شد ؟". چاپ مهام (fars). 2023-02-14. 2023-11-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-15.
  4. Гафуров, Б. Г. Таджики. Древнейшая, древняя и средневековая история. 31.
  5. Bahar, Mehrdad. پژوهشی در اساطیر ایران. 1984. 74. ISBN 964-416-045-2.
  6. Зоолишоева Ш. Ф. Символика цвета в шугнано-рушанской национальной одежде // Языки и этнография «Крыши мира». СПб.: «Петербургское Востоковедение», 2005. — 112 с. — стр. 39 / ISBN 5-85803-304-0
  7. "Ksenofont, Anabasis. King I, Chapter X". 2010-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-11.