Patologiya

"Patologiya" (yun. πάθος "əzab, ağrı, xəstəlik" + λογος sözündən "söz; konsepsiya; tədris"^[1]) — canlı bir orqanizmdə xəstəlik proseslərini və şərtlərini öyrənən tibb elminin bir sahəsi. Patoloji anatomiya, xəstəlik proseslərinin səbəb olduğu orqan və toxumaların quruluşundakı dəyişiklikləri və orqanların və bədənin funksionallığını araşdıran bütövlükdə xəstəliklərində patoloji fiziologiyadır.^[2]

Ayrıca, patologiya normal vəziyyətdən və ya inkişaf prosesindən ağrılı bir sapma, çirkin anormallıqdır^[2]. Patologiyalara normadan kənarlaşma, homeostazı pozan proseslər, xəstəliklər və funksiyaların pozulması daxildir.

Biologiyada xəstəliklərdəki hüceyrələrdə, toxumalarda və orqanlardakı struktur və funksional dəyişikliklərin öyrənilməsinə aiddir.

Tibbi patologiya redaktə

Tibbi patologiya xəstəliklərin və insanlarda və heyvanlarda baş verən fərdi patoloji proseslərin meydana gəlməsini, gedişatını və nəticələrini öyrənən bir elmdir.

Tibbi patologiyanın mənşəyi qədim dünyada humoral (lat. humor — nəm, maye) və solidar (lat. solidus — sıx sözündən) patologiyanın spekulyativ doktrinası kimi tapıla bilər. Başlanğıcda əsas metodlar xəstələrin müşahidəsi, sistemləşdirilməsi və tibbi təcrübənin ümumiləşdirilməsi idi. XVII əsrin əvvəllərində xəstəliyin mahiyyəti və səbəbləri haqqında fikirlər sistemini ifadə etmək üçün "ümumi patologiya" ifadəsi tətbiq olundu.

Təşkilatlar redaktə

Daxili cəmiyyətlər redaktə

Patoloji üzrə ilk elmi cəmiyyətlər Nyu-Yorkda (1844) və Londonda (1846) təşkil edildi. 1909-cu ildə Sankt-Peterburqda Patoloqlar Cəmiyyəti yaradıldı. Rusiya Patoloqlar Cəmiyyəti 1922-ci ildə quruldu; Patologların 1-ci Ümumittifaq Konqresi 1927-ci ildə Kiyevdə keçirildi.

Beynəlxalq patoloji təşkilatları redaktə

Beynəlxalq Patoloqlar və Klinik Laboratoriya Texniki Birliyi (1947-ci ildən),
Beynəlxalq Patoloji Cəmiyyətləri Şurası (1950-ci ildən),
Beynəlxalq P. Akademiyası (1955-ci ildən),
Avropa P. Cəmiyyəti (1954-cü ildən);

İstinadlar redaktə

↑ Патология // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
↑ ¹ ² "Словарь иностранных слов". Под редакцией И. В. Лехина, С. М. Локшиной, Ф. Н. Петрова (главный редактор) и Л. С. Шаумяна. Издание 6-е, переработанное и дополненное. — Москва: Издательство "Советская энциклопедия", 1964. — 784 стр. Тираж-допечатка 125001–500000 экз.

Xarici keçidlər redaktə

Human pathology. — The aim of the humpath.com project is to constuct an ontology in human pathology, the study of anomalies and diseases in humans. (ing.) // humpath.com
Histopatologiya. Arxivləşdirilib 2021-01-17 at the Wayback Machine (ing.) // histopathology-india.net

[1] Патология // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.

[Патология_в_Словаре_иностранных_слов-2] ¹ ² "Словарь иностранных слов". Под редакцией И. В. Лехина, С. М. Локшиной, Ф. Н. Петрова (главный редактор) и Л. С. Шаумяна. Издание 6-е, переработанное и дополненное. — Москва: Издательство "Советская энциклопедия", 1964. — 784 стр. Тираж-допечатка 125001–500000 экз.

[1]

[2]