Phytoseioidea, əsasən yırtıcı gənələri əhatə edən Mesostigmata (orta stiqmalı gənələr) dəstəsinə aid bir gənə (mite) superfəsiləsidir.[1] Bu superfəsilədə 2500-dən çox növ təsvir edilmişdir, əsasən Phytoseiidae fəsiləsində cəmləşmişdir. Phytoseioidea üzvləri əsasən bitkilərin üzərində yaşayır və bitki zərərvericilərinə qarşı bioloji mübarizə agentləri kimi istifadə olunur.

Xüsusiyyətləri

redaktə

Phytoseioidea superfəsiləsinin üzvləri aşağıdakı xüsusiyyətlərlə xarakterizə olunur:

  • Yırtıcı həyat tərzi: Əksər Phytoseioidea növləri, bitki zərərvericiləri olan digər gənələr, həşəratlar və nematodlarla qidalanır.[2]
  • Stiqmaların yeri: Stiqmalar (tənəffüs dəlikləri) adətən ikinci və ya üçüncü koksaların (ayaqların birinci seqmenti) arxasında yerləşir.[1]
  • Xeliserae quruluşu: Xeliserae (ağız hissələri) ovlamağa və qurbanı parçalamağa uyğunlaşmışdır.
  • Bədən forması: Bədən oval və ya armud şəklindədir, adətən parlaq və ya şəffaf rəngdədir.[2]
  • Bitki ilə əlaqəsi: Əsasən bitkilərin üzərində yaşayır və bitki zərərvericilərinə qarşı təbii düşməndir.

Təsnifatı

redaktə

Phytoseioidea superfəsiləsi bir neçə fəsiləni əhatə edir, bunlardan ən böyüyü və ən çox tədqiq ediləni Phytoseiidae (fitosid gənələr) fəsiləsidir.[2]

Ekoloji rol və əhəmiyyəti

redaktə

Phytoseioidea üzvləri, bitki zərərvericilərinə qarşı təbii düşmənlər olaraq ekosistemlərdə mühüm rol oynayırlar. Bu gənələr, bitki zərərvericilərinin populyasiyalarını tənzimləyərək kənd təsərrüfatında bioloji mübarizə agentləri kimi istifadə olunur.[2]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Krantz, G.W. A Manual of Acarology. Oregon State University Book Stores. 1978. ISBN 978-0882460642.
  2. 1 2 3 4 McMurtry, J.A.; Pratt, P.D.; Denmark, H.A.; Correa-Ferrer, F. Phytoseiidae of the World. West Bloomfield, Michigan: Indira Publishing House. 2009. ISBN 978-1439213890.