Polşa markası
Polşa markası (pol. marka polska) — 1917–1924-cü illərdə Polşa və 1921–1922-ci illərdə Mərkəzi Litvanın pul vahidi. 100 fenigə (pol. fenig) bölünürdü. 1917-ci ildən Polşa Borc Kassası, daha sonra Polşa Xəzinəsinin Emissiya Ofisi tərəfindən buraxılırdı.
| Polşa markası | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Dövriyyə ərazisi | ||||
| Emitent ölkə | ||||
| Tarixi | ||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 1917 | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Tarixi redaktə
Birinci Dünya müharibəsinin 1914 və 1915-ci il yürüşləri zamanı Rusiya imperiyasının tərkibində olan Polşa çarlığının ərazisi Almaniya və Avstriya-Macarıstan qoşunları tərəfindən işğal edildi. 1915-ci ildə işğal olunmuş əraziləri idarə etmək üçün Varşava General-Qubernatorluğu yaradıldı.
1916-cı ildə alman höküməti ostrubl adlı işğal pulunu buraxmağa başladı. General-qubernatorluğunun ərazisində ostrubl şərq bölgələrində istifadə olunurdu. 1917-ci ildə yeni işğal valyutası olan Polşa markasının buraxılışı başladıldı. 1916-cı ildə Polşa krallığının elan olunması və regen şurasının (hakimiyyəti formal olaraq onun əlində idi) yaradılmasına baxmayaraq, marka general-qubernatorluğunun adından buraxılırdı.
1917-ci ildə 1⁄2, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 və 1000 marka dəyərində banknotlar[1] və 5, 10 və 20 feninq dəyərində sikkələr buraxıldı. 1918-ci ildə 1, 5, 10 və 20 feninq dəyərində sikkələr buraxıldı. Hər sikkənin üzərində "F" (Ştutqart) zərbxana işarəsi qeyd olunurdu.[2] 1918-ci ildə müstəqilliyin elan edilməsi ilə Polşa markası dövriyyədə qaldı və Polşa Xəzinəsinin Emissiya Ofisi tərəfindən daha müstəqil dövlətin pul vahidi olaraq buraxıldı.
Müstəqillik dövrünün markası yalnız kağız əskinas şəklində buraxılırdı:
- 1919-cu il — 1, 5, 10, 20, 100, 500, 1000 marka,
- 1920-ci il — 1⁄2, 5000 marka,
- 1922-ci il — 10 000, 50 000 marka,
- 1923-cü il — 100 000, 250 000, 500 000, 1 000 000, 5 000 000, 10 000 000, 50 000 000, 100 000 000 marka.[3]
Sərhədlərdəki dəyişiklik nəticəsində Polşanın tərkibinə müxtəlif valyutaların dövriyyədə olduğu yeni ərazilər daxil oldu, amma onlar da tədricən Polşa markası ilə əvəzləndi. Almaniya markası 20 noyabr 1919-cu ilədək, rubl 29 aprel 1920-ci ilədək və Avstriya-Macarıstan kronu 1920-ci il 15 yanvar—may ayınadək (100 kron = 70 marka nisbətində) dövriyyədə qala bilmişdilər.[4]
20 yanvar 1924-cü ildə zlotı pul vahidi elan edildi (1 zlotı = 1.800.000 marka). Marka 1 iyul 1924-cü ilə qədər dövriyyədə idi.
Sikkələr redaktə
| Şəkil | Nominal | Diameter,
mm |
Çəki,
qr |
Qalınlığı,
mm |
Çevrəsi | Material | Zərb olunma yeri | Tiraj |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
1 feninq 1917 | 15 | 1.97 | 1.4 | hamar | Dəmir | F | məlumat yoxdur |
|
1 feninq 1918 | 15 | 1.97 | 1.4 | hamar | Dəmir | F | 51 484 000 |
|
5 feninq 1917 | 18 | 2.6 | 1.5 | hamar | Dəmir | F | 18 700 000 |
|
5 feninq 1918 | 18 | 2.6 | 1.5 | hamar | Dəmir | F | 22 390 000 |
|
10 feninq 1917 | 21 | 3.56 | 1.65 | hamar | Dəmir | F | 33 000 000 |
|
10 feninq 1918 | 21 | 3.56 | 1.65 | hamar | Dəmir | F | 14 990 000 |
|
20 feninq 1917 | 23 | 3.9 | 1.65 | hamar | Dəmir | F | 1 900 000 |
|
20 feninq 1918 | 23 | 3.9 | 1.65 | hamar | Dəmir | F | 19 259 800 |
Banknotlar redaktə
1917-ci il banknotları redaktə
-
1/2 marka -
10 marka
1919–1923-cü il banknotları redaktə
-
1919-cu ilin 1 markası -
1919-cu ilin 100 markası -
1919-cu ilin 500 markası -
1919-cu ilin 1000 markası -
1923-cü ilin 10 milyon markası
.jpg)
İstinadlar redaktə
- ↑ Cuhaj, 2014. səh. 969—970
- ↑ Michael, 2016. səh. 1748
- ↑ Cuhaj, 2014. səh. 970—972
- ↑ Бутаков, 1987. səh. 203
Ədəbiyyat redaktə
- Бутаков Д.Д., Золотаренко Е.Д., Рыбалко Г.П. Валюты стран мира: Справочник (5-е изд., перераб. и доп). М.: Финансы и статистика. Под ред. С. М. Борисова, Г. П. Рыбалко, О. В. Можайскова. 1987.
- Cuhaj G.S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368–1960 (15-е изд). Iola: Krause Publications. 2014. ISBN 978-1-4402-4267-0.
- Michael T. Standard Catalog of World Coins 1901–2000 (44-е изд). Iola: Krause Publications. 2016. ISBN 978-1-4402-4654-8.