Pontiya rododendronu

Pontiya rododendronu (lat. Rhododendron ponticum) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin rododendron cinsinə aid bitki növü.

Pontiya rododendronu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Dəstə: Erikaçiçəklilər Fəsilə: Erikakimilər Yarımfəsilə: Ericoideae Triba: Rhodoreae Cins: Rododendron Növ: Pontiya rododendronu
Beynəlxalq elmi adı
Rhododendron ponticum L., 1762
Şəkil axtarışı NCBI   49628 EOL   6945035

Təbii yayılması

Qafqazda, Balkan yarımadasının şərq sahilində,Suriyada, Livanda rast gəlinir.

Botaniki təsviri

Düz və ya əyilmiş gövdəli, hündürlüyü 8 m-ə qədər olan, həmişəyaşıl ağac və yaxud iri koldur. Təbii şəraitdə qoca gövdələrin diametri 40 sm-ə çatır. Qabığı qonur və ya tünd-qırmızı qonurdur. Cavan zoğları tükcüklü, lakin tez çılpaqlaşandır. Yarpaqları uzunsov-lansetvarı, uzunluğu 9-28 sm, eni 2-9 sm, ucu biz, bünövrəsi ensiz, kənarı bir az burulmuş, üst tərəfi parlaq, tünd-yaşıl,alt-tərəfi açıq, hər iki tərəfdən çılpaq, 12-16 cüt damarcıqlıdır. Çiçəkləri 10-15 ədəd, böyük, möhkəm çiçək qruplarında yerləşir. Çiçək tacının diametri 4,5-6,0 sm, bənövşəyi,al-qırmızı, açıq-çəhrayı, sarımtıl-xallı, qıfvari-zəngvari, 5 uzunsov dilimlidir. Çiçək saplaqlarının uzunluğu 2,0-4,5 sm, çılpaq və ya vəziciklidir. Sütuncuğu və dişicik ağzı tükcüklüdür. Yumurtalığı xırda vəziciklidir. Sütuncuğu və dişicik ağzı al-qırmızıdır. Qutucuğu silindrik, çılpaq, uzunluğu 1,5-1,8 sm-dir. Təbiətdə apreldən iyuna qədər, bəzən ikinci dəfə payızda çiçəkləyir, meyvə qutucuğu çılpaqdır.

Ekologiyası

Dənizə yaxın əhəngsiz ərazilərdə, meşə yamaclarında, sıx cəngəlliklərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda əsasən subalp qurşaqda təsadüf edilir və bəzən qrup şəklində bitərək fon yaradır.

İstifadəsi

Mədəni şəraitdə Pontiya rododendronunun ağ çiçəkli formasına rast gəlinir- R.h. ponticum L. var.album (Sweet) Zbl.Pontiya və Qafqaz rododendronunun alınan preparatların bioloji aktivliyi çoxdur.