Portal:Dinozavrlar

redaktə   Dinozavrlar (lat. Dinosauria, qəd. yunan dilindəki δεινός - "dəhşətli" və σαῦρος - "kələz") — Mezozoy erasında Yer kürəsində hakim olan və Trias dövrünün sonlarından başlayaraq (təxminən 230 min. il əvvəl) Təbaşir dövrünün sonunadək (təxminən 66 min. il əvvəl) 160 milyon il mövcud olmuş quruda yaşayan onurğalı heyvanların üstdəstəsidir. Təbaşir və Paleogen dövrlərinin sərhədində geoloji baxımdan qısa zaman kəsiyində heyvanların və bitkilərin genişmiqyaslı və kütləvi yox olması zamanı dinozavrların böyük əksəriyyəti məhv olmuşdur. Daşlaşmış dinozavr qalıqları bütün qitələrdə aşkar olunmuşdur. Hazırda paleontoloqlara 2 şərti qrupa — ətyeyənlər və otyeyənlər — bölünən 500-dən artıq cins və 1000-dən artıq müxtəlif növ kələz məlumdur. Məqaləni oxu... redaktə   Maraqlı faktlar Mamenchisaurus (Mamençizavr) Yura dövrünün sonlarına yaxın 150-145 milyon il önçə yaşamış ot yeyən dinozavr. Hazır ki Çin ərazisində aşkarlanmışdır. Sauropoda alt dəstəsinə aid dinozavrdır. Dinozavrlar arasında ən uzun boyuna malik imiş. Onların boynu 15 metr olmuşdur. Əgər Amphicoelias doğru təsvir edilibsə onda hesablamalara görə onlar 40-62 metr uzunluğa və çəkiləri 155 ton olmuşdur. Onda onlar nəinki ən böyük dinozavr həmdə ən iri canlı olmuşdur (ola bilsin ki, Seismosaurus ən iri canlı olmuşdur). Amfiseliya demək olar ki, iki dəfə Göy balinadan və 10 m Seismosaurusdаn uzun olmuşdur. Belə fəziyələr vardır ki çəki baxımından ondan böyük olan dinozavrlar vardır Azərbaycanda Dinozavr skletlərinə təsadüf etmək mümkünsüzdür. Səbəb isə onların yaşadığı dövrdə ümumilikdə Qafqaz ərazisinin suyun altında olmasıdır. Ola bilsin ki, suda yayılmış canlıların qalıqları tapıla bilər redaktə   Paleontoloqlar Henri Tomas de la Beş - (ingilis dilində:Henry Thomas De la Beche; 10 fevral 1796, London, — 13 aprel 1855) — müasir geoloji tədqiqatlat metodların pioneri, Böyük Britaniya geologiya xidmətinin banisi, Devon qraflığında geniş geoloji və paleontoloji tədqiqatlar aparmış ingilis geoloqu və paleontoloqu. Məqaləni oxu... redaktə   Dinozavr şəkilləri Gigantosaurus redaktə   Yeni məqalələr Aepisaurus Aeolosaurus Aegyptosaurus Afrovenator Avimimus Amurosaurus Antarctosaurus Atlascopcosaurus Apatosaurus Argyrosaurus Barosaurus Yutyrannus huali Gigantoraptor Giraffatitan Sellosaurus Austroraptor Brachiosaurus Seismosaurus Mamenchisaurus Amphicoelias Argentinosaurus Futalognkosaurus Sauropodomorpha Diplodocidae Brachiosauridae Sauropoda redaktə   Kateqoriyalar Dinozavrlar Dinozavr qaralamaları Dinozavr paleobiologiyası Dromeozavridlər Ərazilərinə görə dinozavrlar Kələzçanaqlılar Portal:Dinozavrlar Təbaşir dövrü dinozavrları Trias dövrü dinozavrları Yura dövrü dinozavrları redaktə   Əlaqəli portallar Portal:Biologiya Biologiya Dəstə: Saurischia Fəsilə: Herrerasauridae Cins: Herrerasaurus Stavrikozavr Altdəstə: Theropoda Altfəsilə: Coelophysoidea Cins: Dilophosaurus Coelophysis Neotheropoda İnfradəstə: Seratozavr Cins: Carnotaurus Majungasaurus Seratozavr Tetanurae Altdəstə: Spinosauroidea Род: Suchomimus Spinozavr Torvosaurus Tetanurae Род: Allosaurus Velosiraptor Tirannozavr Altdəstə: Zavropodomorflar İnfradəstə: Prosauropoda Род: Anchisaurus Маssospondiluslar Plateosaurus İnfradəstə: Sauropoda Sauropodes basaux Cins: Mamençizavr Shunosaurus Omeisaurus Eusauropoda Altfəsilə: Diplodocoidea Cins: Apatosaurus Diplodocus Amargasaurus Bölməsiz: Macronaria Cins: Brahiozavr Camarasaurus Ampelosaurus Dəstə: Ornithischia Fəsilə: Heterodontosauridae Cins: Abrictosaurus Heterodontosaurus Genasauria Altdəstə: Thyreophora Thyréophores basaux Cins: Scutellosaurus Eurypoda İnfradəstə: Stegosauria Cins: Dacentrurus Kentrosaurus Stegosaurus İnfradəstə: Ankylosauria Cins: Ankylosaurus Scolosaurus Edmontoniya Alt dəstə: Cerapoda Marginocephalia İnfradəstə: Pachycephalosauria Cins: Dracorex Stygimoloch Pachycephalosaurus İnfradəstə: Ceratopsia Cins: Protoceratops Triseratops Torosaurus İnfradəstə: Ornithopoda Ornithopodes basaux Cins: Aqilizavr Hypsilophodon Leaellynasaura Qrup: Iguanodontia Cins: İquanodont Parasaurolophus Edmontosaurus