Protodil
Protodil — linqvistikada ana dili və ya proto dil əsasən hipotetik və ya yenidən qurulan və çox vaxt sınaqdan keçirilməyən bir dildir; Bu dildən təkamül yolu ilə yeni dillərin meydana gəldiyi və dil ailəsi yaratdığı güman edilir. Tarixi linqvistikanın ağac modelində yerləşdirilmiş bir proto-dil, nəsil ağacı metaforasında proto-dil ana dil adlandırıla bilər. Başqa bir təriflə izah etsək, özündən başqa dillərin və ya ləhcələrin formalaşdığı dildir.[1]
Başqa sözlə, səs quruluşu, məna və forma baxımından bir-birindən az-çox fərqlənən dil və ya şivələrin kök etibarı ilə naməlum bir tarixdə birləşdiyi ümumi dillər bu anlayış altında cəmlənir. Məsələn, Proto Altay dili, Proto Monqol dili, Proto türk dili, Latın dili kimi dillər proto dillər sırasındadır.[2][3] Proto dil mövcud məlumatların birləşdirilməsi yolu ilə “yenidən formalaşdırılmış” dildir.[4] Proto prefiksi “birinci” və “ən köhnə” deməkdir.[4] Proto dil müəyyən bir dövrün danışıq dili ilə tam olaraq eyni olmaya bilər.[4] Bu, müəyyən fərziyyələrə əsaslanan modeldir və dilin sonrakı variasiyaları arasındakı fərqləri daha yaxşı başa düşmək üçün düsturlar təqdim edir. Bütün insan dillərinin əcdadı olan proto insan dilinin olub-olmaması ilə bağlı mübahisələr davam edir.[4]
İstinadlar
redaktə- ↑ "ana dil". Türk Dil Kurumu. 14 may 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2018.
- ↑ "Ana Dil Nedir? Ana Dili Nedir?". Türk Edebiyatı.org. 26 may 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2018.
- ↑ "Ana Dil ve Ana Dili Nedir?". Çok bilgl.com. 26 may 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2018.
- ↑ 1 2 3 4 The Turkic Languages Lars Johanson. s 67. 1998. ISBN 0-415-08200-5
Əlavə ədəbiyyat siyahısı
redaktə- Lehmann, Winfred P., Theoretical Bases of Indo-European Linguistics, London, New York: Taylor & Francis Group (Routledge), 1993
- Schleicher, August, Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen: 2 volumes, Weimar: H. Boehlau (Reprint: Minerva GmbH, Wissenschaftlicher Verlag), 1861–1862, ISBN 3-8102-1071-4
- Kortlandt, Frederik, General Linguistics and Indo-European Reconstruction (PDF), 1993 (revised text of a paper read at the Institute of general and applied linguistics, University of Copenhagen, on December 2, 1993)
- Brugmann, Karl; Delbrück, Berthold, Kurze vergleichende Grammatik der indogermanischen Sprachen (alman), Strassburg, 1904
- Saussure, Ferdinand de, Cours de linguistique générale [Course in General Linguistics] (fransız), Paris, 1969
- Pulgram, Ernst, "Proto-Indo-European Reality and Reconstruction", Language, 35 (Jul.–Sept), 1959: 421–426, doi:10.2307/411229, JSTOR 411229
- Pokorny, Julius, Allgemeine und Vergleichende Sprachwissenschaft – Indogermanistik [General and Comparative Linguistics - Indo-European Studies], 2, Bern: A. Francke AG Verlag, 1953, 79–80
Dilçilik haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |