Psixodelik rok

Psixodelik rok (ing. psychedelic rock) — 1960-cı illərin ortalarında Qərbi Avropa və Kaliforniyada (San-Fransisko və Los Anceles) yaranan musiqi janrı. Psixodelik rok "psixodeliya" və "psixodelik" (hallusinogen) anlayışları ilə əlaqələndirilir. Həm də hippi subkulturası və Şərq (hind) fəlsəfəsi ilə sıx əlaqələri var.

Psixodelik rok
Yarandığı dövr	1965
Ölkə	ABŞ  Birləşmiş Krallıq
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Psixodelik rok ümumiyyətlə anqlo-amerikan musiqi mədəniyyətinə əsaslanan eksperimental musiqidir, Şərq mistisizmindən, ənənəvi və spiritual hind musiqisindən çox təsirlənir. Bütövlükdə trendi formalaşdıran ilk qruplardan biri 1964-cü ildə ortaya çıxan The Charlatans olmuşdur . Psixodelik rokda mühüm fiqurlardan biri Britaniyanın The Beatles qrupudur: qrupun gitara ifaçısı Corc Harrisonun hind fəlsəfəsinə və qədim hind təlimlərinə olan ehtirası onun və bütün qrupun hind transsendental musiqisinə maraq göstərməsinə səbəb olmuşdur (məlumdur ki, Corc Harrison hətta hind sitarında ifa etməyi də öyrənmişdir). Bitlzin eksperimentləri ("Tomorrow Never Knows" yazısından başlayaraq) 1960-cı illərin qabaqcıl rok mədəniyyətində oxşar təcrübələrə maraq dalğasına səbəb oldu və Avropa və Amerikada bir çox oxşar qruplar meydana çıxdı.

Əvvəlcə psixodelik rok psixodeliklərin istifadəsi ilə əlaqəli deyildi - musiqiçilərin məqsədi LSD-ni reklam etmək deyil, transsendental şüur vəziyyətini musiqi obrazları vasitəsilə çatdırmaq idi. Bununla belə, jurnalistlər psixideliyanın mahiyyətini təhrif etdilər - The Beatles-in işi "psixoanalitiklər" tərəfindən dəfələrlə müxtəlif araşdırmalara məruz qaldı, "sarı qəzetlərin şərhləri", "gizli məna" axtarışları - nəticədə LSD işarələri "aşkar edildi" Bitlzin bir çox psixodelik kompozisiyalarında: məsələn, belə bir kompozisiyada, " Lucy in the Sky with Diamonds" kimi, tənqidçilər mahnının adının (LSD) və sözlərin baş hərflərində bir növ narkotik təbliğatı gördülər.

Swinging London, 1966

Erik Klaptonun The Fool gitara nüsxəsi 1960-cı illərin psixodelik dövrünün simvoludur .

Sonradan, psixodelik rok musiqiçiləri dəfələrlə mətbuata məlumat verdilər ki, onların işlərində LSD reklamı yoxdur, lakin musiqi təsiri ilə transsendental şüura nail olmaq formasıdır.

1966-cı ilin oktyabrında "Melody Maker" jurnalında çıxan “Psychedelia: The New Buzzword and What Means” adlı məqalədə əvvəllər ABŞ- da psixodelik seanslarda iştirak etmiş Hollies gitaraçısı Qraham Neş yazırdı: Dərman istifadə etmədən LSD seansı... bu, şüuru həddinə çatdırmaq cəhdidir. Onlar eyni şeyə nail olmağa çalışırlar, lakin musiqi və işıq effektlərinin kombinasiyası vasitəsilə”.

Psixedelik rokun xarakterik xüsusiyyəti aparıcı alətlərin uzun solo hissələri, müxtəlif akustik effektlər, qeyri-standart harmoniyalar idi ki, bu da dinləyicidə irrasional reallıq və təcrid vəziyyətlərini doğurur. Bu janrda qrupların canlı çıxışları adətən işıqlar, tüstü, video qurğular və digər effektlərdən istifadə etməklə canlı vizual şou ilə müşayiət olunur.