Pyotr Kropotkin
Pyotr Alekseyeviç Kropotkin (rus. Пётр Алексеевич Кропоткин; d. 9 dekabr 1842 – ö. 8 fevral 1921) — anarxizmi müdafiə edən rus fəalı, alim və filosof idi.
| Pyotr Alekseyeviç Kropotkin | |
|---|---|
| Пётр Алексеевич Кропоткин | |
 | |
| Doğum tarixi | 27 noyabr (9 dekabr) 1842[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 8 fevral 1921[2][3][…] (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | Dmitrov, Moskva vilayəti, RSFSR |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | coğrafiyaşünas, yazıçı, tədqiqatçı-səyyah[d], filosof, avtobioqraf[d], jurnalist, iqtisadçı, anarxist, zooloq, siyasətçi |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
HəyatıRedaktə
9 dekabr 1842-ci ildə Moskvada anadan olub. Atası knyaz Aleksey Kropotkin, anası Yekaterina Nikolayevna idi. 1846-cı ildə anası vərəm xəstəliyindən öldükdən sonra Pyotr və qardaşları sərt xasiyyətli ataları tərəfindən böyüdülüb.
Təhsil və hərbi xidmət illəriRedaktə
Orta məktəbi 1 nömrəli Moskva Gimnaziyasında oxuyan gənc Kropotkin 1862-ci ildə Corps des Pages (rus. Пажеский корпус) hərbi məktəbindən məzun olmuşdur. Hərbi korpusda əsasən aristokrat ailədən gələn 150 gənclə birlikdə təhsil alan Kropotkin gənc yaşda da zadəgan nəslin nümayəndələri ilə yola getmirdi. Bu səbəblə vaxtının əsas hissəsini kitab oxumağa və jurnal çıxarmağa ayırır.
Sonradan bir neçə geoloji ekspedisiyada iştirak edərək Sibirdə zabit vəzifəsində çalışmışdır. O, 1874-cü ildə fəaliyyətə görə həbs edilib və iki ildən sonra həbsxanadan qaçmağa müvəffəq olub. Növbəti 41 ilini İsveçrədə, Fransada (təxminən dörd il həbsdə olduğu) və İngiltərədə sürgündə keçirmişdir. 1917-ci ildə Rusiya inqilabından sonra Rusiyaya qayıtmış, lakin Bolşevik dövlət sosializm forması ilə məyus olmuşdur.
Kropotkin mərkəzləşdirilmiş kommunist cəmiyyətin mərkəzi hökumətdən azad və özünü idarə edən icmaların, işçi müəssisələrinin könüllü birliklərinə əsaslanan bir təşəbbüslə çıxış edirdi. Çoxlu kitab, broşura və məqalələr yazmışdır. Ən tanınmış əsərləri isə Çörəyin fəthi, Tarlalar, fabriklər və seminarlardır. Onun əsas elmi təklifi isə Qarşılıqlı yardım kitabında öz əksini tapmışdır.
Elmi fəaliyyətiRedaktə
Avropaya səyahət və Birinci İnternasionalRedaktə
Həbsolunma və həbsdən qaçışRedaktə
Mühacirət illəri (1876—1917)Redaktə
.jpg)
Rusiyaya qayıdışRedaktə
İstinadlarRedaktə
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Kropotkin, Peter Alexeivich, Prince (ing.). // The Enciclopædia Britannica 12 London, NYC: 1922. Vol. XXXI English History to Oyama, Iwao. P. 688.
- ↑ 1 2 Пирумова Н. М. Кропоткин Пётр Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1973. Т. 13 : Конда — Кун. С. 480–481.