Qərbi Berlin
| ||||||
| Rəsmî dil | Almanca | |||||
| Pul vahidi | Alman Markası | |||||
| Mövcud olma dövrü | Soyuq müharibə | |||||
| Yaranma tarixi | 1949 | |||||
| Yenidən birləşmə | 1990 | |||||
Qərbi Berlin- 1949–1990-cu illər arası xüsusi statusa malik anklav ərazi.Qərbi Berlin hər tərəfdən ADR-in ərazisi ilə əhatə olunmaqla Şərqi Berlindən daş divarlarla ayrılmışdı.
TarixiRedaktə
İkinci dünya müharibəsindən sonra Almaniyanın ərazisi və paytaxtı dört fərqli zonaya bölündü.Şərqi-sovet və üç qərbi-amerika,fransa,ingiltərə ərazilərinə.1948-ci il iyunun 24-dən Berlinin qərb hissəsi sovet orduları tərəfindən mühasirəyə alındı.1949-cu il 23 mayda Almaniya Federativ Respublikası nın(AFR) yaradılması elan olundu.SSRİ-nin də buna cavabı gecikmədi:7 oktyabr 1949-cu ildə Şərqi Berlinin müvəqqəti parlamenti-Xalq Soveti-Almaniya Demokratik Respublikasının yaradılmasını elan etdi.Qərbi Berlin-12 şəhər dairəsinədən ibarətdir:
- Tirqarten,Şarlottenburq,Vilmersdorf,Şpandau (ingiltərə sektoru).
- Kroysberq,Noylkeln,Tempelxof,Şeneberq,Selendorf,Şteqlic (amerika sektoru).
- Veddinq,Raini-kendorf (fransa sektoru)
Şərqi və Qərbi Berlin arasında ki,sərhəd ilk vaxtlar açıq olmuş və bu sərhədin ümümi uzunluğu 155 km idi.Bu sərhəddin 44 km-i küçələrdən,evlərdən,Şpree çayından,kanallardan və s. keçirdi.1958–1961-ci illər arasında SSRİ ilə ABŞ-arasında olan soyuq münasibətlərin nəticəsində 1961-ci il 13 avqustunda Berlin divarlarının tikintisinə başlanıldı.
Berlin divarlarıRedaktə
1961-ci ildə ADR-ın hərbi qüvvələri öncə 46 km əraziyə tikanlı məftil çəkdilər.İlin sonuna yaxın 3 km-lik divar artıq çəkilmiş idi.Tədricən bu divarın uzunluğu 43.1 km çatdırıldı.Divar beton piltələrdən çəkilmiş və hündürlüyü 2–3.6 m idi.Divarların tikintisi 1975-ci ilə kimi davam etdi və yekunlaşdı. 1961-ci ildən 1989-cu ilə kimi Şərqi Berlindən Qərbi Berlinə 5000-nə qanunsuz qaçış qeydə alınmışdır.[1]
Şərhədlərin açılmasıRedaktə
3 oktyabr 1990-cı il həm ADR və AFR-ın,həmdə Qərbi və Şərqi Berlinin rəsmən birləşməsi tarixi hesab olunur.40 illik Berlin divarlarıda tədricən söküldü.Buna baxmayaraq hələdə Berlin divarlarını kiçik bir hissəsi saxlanılmış və burda "Yaddaş pəncərəsi"adında memorial kompleks var.