Qansu Uyğur idikutluğu

Qansu Uyğur idikutluğu — Çinin Qansu vilayətində mövcud olmuş qədim dövlət. Uyğur xaqanlığının dağılmasından sonra yaradılmışdı.

Tarixi dövlət
Qansu Uyğur idikutluğu
甘州回鶻汗國
 
 
848 —

Paytaxt Çanqye
Rəsmi dilləri Qədim Uyğur dili
İdarəetmə forması Monarxiya
Dövlət başçıları
İlk xaqan
 •  Hörmüzd xaqan (911-924)
Son xaqan
 •  Yasu xaqan (1028-1036)

Uyğurların bir dəstəsi Qansuda hələ 840-cı ildən yaşayırdılar. Çin ilə ticari əməkdaşlıqları olan bu uyğurlara daha sonra 890-cı ildə Uyğur xaqanlığından qaçqın düşən uyğurlar qoşuldu.Yağlakar sülaləsindən olan və Hörmüzd xaqan olaraq da bilinən Panq Təkinin başçılığı ilə qurulan bu dövlət bir əsr yarım ömür sürmüşdü. İndiki davamçıları Sarı uyğurlardır.

Hökmdarları

redaktə
Çincə taxt adı Uyğurca əsl adı Çincə əsl adı Hakimiyyət illəri Məlumat
Xuaycian xaqan (懷建可汗)

Münbit əsasqoyan xaqan

Panq Təkin (龐特勤) Puqu Cün (僕固俊) ?-924 Hələ 866-cı ildə Çinə yürüşlər edirdi.[1]
Yinqyi xaqan (英義可汗)

Çiçəklənən dürüst xaqan

Ren Mey (仁美) 924 Xuaycian xaqanın oğlu.
Şunhua xaqan (順化可汗)

İtaətkar xaqan

Fenqhua xaqan

(奉化可汗)

Xidmətkar xaqan

Kül Tigin (葛狄銀) Ren Yü (仁裕) 924–959 Yinqyi xaqanın qardaşı idi. Onu devirərək hakimiyyətə gəlmişdi. Əvvəllər Sonrakı Tan sülaləsinə daha sonra isə Cin sülaləsinə tabe olmuşdur.
Cin Kian (景瓊) 959–975
Bilgə (密禮遏) 976–983/998
Lu Şenq (祿勝) 983/998–1003
Zonqşun Baode xaqan (忠順保德可汗)

Ehtiyatlı sadiq xaqan

1003–1016
Xuayninq Şunxua xaqan (懷甯順化可汗) Külüg (歸化) 1016–1023
Quiçonq Baoşun xaqan (歸忠保順可汗) Toğan (通順) 1023–1028 Sun sülaləsinə tabe olmuşdu.
Baoquo xaqan (寶國可汗) Yasu (雅蘇) 1028–1032 Qansu dövləti Si Sya dövləti tərəfindən işğal olundu.

İstinadlar

redaktə
  1. "Xinjiang Rong - Eighteen Lectures on Dunhuang". 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-24.