Qasım bəy Hacıbababəyov

Hacıbababəyov Qasım bəy Hacıbaba bəy oğlu (1811, Şamaxı1874, Şamaxı) — Bakının mərkəzinin formalaşmasında böyük rol oynamış XIX əsrdə fəaliyyət göstərmiş azərbaycanlı memar.

Qasım bəy Hacıbababəyov
Qasım bəy Hacıbaba bəy oğlu Hacıbababəyov
Qasım bəy Hacıbababəyov
Qasım bəy Hacıbababəyov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Sarıtorpaq məhəlləsi, Şamaxı, Şirvan xanlığı
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Şamaxı, Şamaxı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası
Vətəndaşlığı Rusiya İmperiyası Rusiya imperiyası
İşləri və nailiyyətləri
İşlədiyi şəhərlər Bakı, Şamaxı, Salyan
Əsas tikililəri

  • Parapet bağı (Fəvvarələr bağı);
  • Nizami muzeyi (1860), karvansara kimi;
  • "Araz" k/t-nı kompleksi;
  • Sahil (1860-1861);
  • Sisiyanov parkı (1860);
  • Vorontsov küçəsi 1-də yaşayış binası, (1870);
  • Əyri (Krivaya) küçəsindəki yaşayış binaları, (1870);
  • Şamaxıda hamamlar (1860-1870);
  • Şamaxıda yeni məscid (1870)
Şəhərsalma layihələri ŞamaxıCavad şəhərlərinin baş layihələri
Abidələrin bərpası Şamaxı Cümə məscidi (1870)
Tələbəsi Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov
Mükafatları I dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni "Müqəddəs Anna" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı redaktə

Qasım bəy Hacıbababəyov 1812-ci ildə Şamaxı şəhərinin Sarıtorpaq məhəlləsində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini molla yanında almışdı. Sonra qəza məktəbində oxumuşdu. Atası və böyük qardaşı Səməd bəy kimi memar idi. 1848-ci ildən Şamaxı quberniya memarının köməkçisi, 1856-cı ildən quberniya memarı kimi fəaliyyət göstərib.[1] 1858-1859-cu illərdə Şamaxının yenidən qurulmasının baş planını hazırlayıb. 1858-ci ildə Şamaxıda tikdiyi teatr binası Azərbaycanın ilk teatr binasıdır.[2]


Müqəddəs Anna Ordeni ilə təltif edilib.[2]

1868-ci ilədək Bakı şəhərinin memarı.[3]


1860-cı ildə İçərişəhərin dəniz tərəfdən olan qala divarlarının sökülməsindən sonra şəhər memarı Qasım bəy Hacıbabəyov sahil zolağını nizamlayıb və orada II Aleksandrın adını daşıyan sahil küçəsi — bulvar salınıb.[4]

Parapet meydanını[5] və 1868-ci ildə o ərazidə yerləşən karvansara binasını inşa edib.[6]



1868-ci ildən 1874-cü ilədək Şamaxının memarı olmuşdur.

Fəaliyyəti redaktə

 
2017-ci ildə buraxılmış Azərbaycan poçt markası

Qasım bəy Hacıbababəyov əvvəl Şamaxının baş memarı idi. Zəlzələdən sonra Bakı quberniya mərkəzi olanda, o da Bakıya gəldi. Onun tikdiyi binalar:

  • Parapet bağı (Fəvvarələr bağı)
  • Nizami muzeyi (1860), karvansara kimi
  • "Araz" k/t-nı kompleksi
  • Sahil (1860-1861)
  • Sisiyanov parkı (1860)
  • Vorontsov küçəsi 1-də yaşayış binası, (1870)
  • Əyrı (Krivaya) küçəsindəki yaşayış binaları, (1870)

Xatirəsi redaktə

2020-ci ildə Xəzər televiziyasında Qasım bəy Hacıbababəyov haqqında sənədli film çəkilib.

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. "Hacıbababəyov Qasım bəy". shamakhi-encyclopedia.az. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01.
  2. 1 2 Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (az.). X. Bakı: Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının baş redaksiyası. 1987. 146.
  3. Hüseynov, Rafael. "Pərdə arxasındakı qeyrət müəllimləri". 525.az. 2024-01-29. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01.
  4. Orucov, Murad. "Dənizkənarı Milli Parkın sanitariya-mühafizə zonası təsdiqlənib". Sputnik Azərbaycan (az.). 2022-03-28. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01.
  5. Zeynalov, Məhərrəm. "Əsl bakılılar "Parapet" deyir - Bakının mərkəzi meydanının tarixi". jam-news.net. 2021-05-23. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01.
  6. Şamil Fətullayev. Bakının memarlıq ensiklopediyası (PDF). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 35. ISBN 978-9952-32-020-6.

Xarici keçidlər redaktə