Bakı quberniyası
Bakı quberniyası — Çar Rusiyası dönəmində Cənubi Qafqazda bölgə. 1859-cu ildə yaranıb. Şamaxı zəlzələsi ilə əlaqədar olaraq quberniya mərkəzi Bakıya köçdü və adı dəyişdirilərək Bakı quberniyası adlandırıldı. 1860-cı ildə Dərbənd quberniyası ləğv olundu. Quba qəzası Bakı quberniyasının tərkibinə daxil olundu.
| Bakı quberniyası Бакинская губернiя rus. | ||||
| ||||
|
Gerb | ||||
 | ||||
| Paytaxt: | Bakı | |||
|---|---|---|---|---|
| Rəsmi dili | Rus | |||
| Yerli dili | Azərbaycan | |||
| Etnik tərkibi | çoxluq:azərbaycanlılar; | |||
| İnzibati quruluşu | Quberniya | |||
| Region | Qafqaz | |||
| Tarix | ||||
| - Yaranma tarixi | 1859 | |||
| - Ləğv olma tarixi | 1917 | |||
 | ||||
Quberniyaya daxil olan qəzalar:
Mündəricat
QubernatorlarRedaktə
- Konstantin Tarxanov-Mouravov, 1859–1863
- Mixail Kolyubakin, 1863–1872
- Dmitri Staroselski, 1872–1875
- Valeri Pozen, 1875–1882
- Justin von Huebsch Grostal, 1882–1888
- Vladimir Rogge, 1888–1899
- Dmitry Odintsov, 1899–1904
- Mixail Nakaşidze, 1904–1905
- Andrey Fadeyev, 1905
- Vladimir Alişevski, 1905–1915
- Lev Potulov, 1916–1917[1]
ƏraziRedaktə
.jpg)
10 aprel 1840-cı ildə yaradılan Kaspi vilayəti 14 dekabr 1846-cı ildə ləğv edildi, Quba və Dərbənd qəzaları və yeni işğal olunmuş digər Dağıstan əraziləri ilə birlikdə Dərbənd quberniyası yaradıldı. Quba və Dərbənd qəzalarından başqa Kaspi vilayətinin tərkibinə daxil olan digər qəzaları əhatə edən Şamaxı quberniyası təşkil edildi. 1859-cu ildə adı dəyişdirilərək Bakı quberniyası adlandırılmışdır. 5 aprel 1860-cı ildə Dərbənd quberniyası ləğv edildi onun tərkibinə daxil olan Quba qəzası Bakı quberniyasına qaytarıldı, Dərbənd quberniyasının mərkəzi olan Dərbənd şəhəri və onun inzibati mərkəz olduğu Dərbənd qəzası yeni yaradılan Dağıstan vilayətinin tərkibinə daxil edildi, Dərbənd şəhəri 1966-cı ilədək Dağıstan vilayətinin inzibati mərkəzi oldu. Bakı quberniyası 19 fevral 1868-ci il tarixinədək 57,696 kvadrat verst idi. Qeyd edilən tarixdə Yelizavetpol quberniyasının yaradılarkən Nuxa və Şuşa qəzaları Bakı quberniyasının tərkibindən çıxardılaraq Yelizavetpol quberniyası tərkibinə daxil edildi. Beləliklə Bakı quberniyası ərazisi azalaraq 34,286 kvadrat verst oldu.
ƏhaliRedaktə
Milli tərkibRedaktə
| Etnik qrup | Bakı q. | Cavad q. | Göyçay q. | Şamaxı q. | Lənkəran q. | Quba q. | Toplam |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| azərbaycan tatarı | 37 401 | 49 925 | 49 804 | 43 031 | 35 035 | 75 047 | 291 223 |
| tat | 1834 | ... | ... | 1709 | ... | 9516 | 13059 |
| talış | ... | ... | ... | ... | 34 344 | ... | 34 344 |
| kürəli | ... | ... | ... | ... | ... | 28 641 | 28 641 |
| erməni | ... | ... | ... | 18 183 | ... | 528 | 18 711 |
| rus | ... | 252 | 128 | 6 533 | 5 534 | 157 | 12 604 |
| yəhudi | ... | ... | ... | 1 065 | ... | ... | 1 065 |
| haputlu | ... | ... | ... | 659 | ... | ... | 659 |
| cekli | ... | ... | ... | ... | ... | 9 767 | 9 767 |
| buduqlu | ... | ... | ... | ... | ... | 3 420 | 3 420 |
| xınalıq | ... | ... | ... | ... | ... | 2 315 | 2 315 |
| milliyyəti göstərilmədən | 12 217 | 10 789 | 121 | 25 143 | 4 345 | 10 854 | 63 469 |
| toplam | 51 452 | 60 966 | 50 053 | 96 303 | 79 258 | 130 245 | 468 277 |
| Etnik qrup | Sayı | Nisbəti |
|---|---|---|
| azərbaycan tatarı | 364 049 | 68.22 % |
| tat | 19 112 | 3.93 % |
| talış | 42 999 | 7.95 % |
| kürəli | 42 243 | 7.81 % |
| erməni | 27 791 | 5.14 % |
| rus | 18 229 | 3.37 % |
| yəhudi | 6 415 | 1.19 % |
| fars | 5 941 | 1.1 % |
| cekli (haputlu daxil) | 5 635 | 1.04 % |
| qrız | 4 795 | 1.55 %* |
| xınalıq | 2 196 | * |
| bilinməyən | 658 | * |
| yekun | 540 773 | 100 % |
- Qeyd: 1880-ci ilin əvvəlinə olan 540,773 nəfər əhalinin 11,556 nəfəri Bakı quberniyasında 1879-cu ildə məskunlaşmışdır.[3] Onlardan 5,941 nəfərini farslar, 4,121 nəfərini kürəlilər, 740 nəfərini azərbaycan tatarları, 664 nəfərini ermənilər, 92 nəfərini yəhudilər, 28 nəfərini isə ruslar təşkil edirdilər.[3]
İstinadlarRedaktə
- ↑ Baku Lands
- ↑ Списки населенных мест Российской Империи. По Кавказскому краю составленные и издаваемые Кавказским статистическим комитетом при Главном управлении Наместника Кавказского. LXV. Бакинская губерния. Списокь населенных мест по сведениямь 1859 по 1864 годь. Кавказскимь стататистическимь комитетомь при Главном управлении наместника кавказского. Составлен главным редактором Комитета Н. Зейдлицем. Тифлись. В Типографии главного управления наместника кавказского. 26 ноября 1870 г./Содержание: Спискок населённых мест Бакинской губернии. стр. 79
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1880. "Кавказский календарь на 1881 год"./П. Пространство и население Завказскаго Наместничества. стр.22
