Qazaxıstan–Tacikistan münasibətləri

Qazaxıstan–Tacikistan münasibətləri — Qazaxıstan və Tacikistan arasındakı iki tərəfli diplomatik münasibətlər 7 yanvar 1993-cü ildə qurulmuşdur. Hər iki ölkə əvvəllər Sovet respublikaları idi. İndi BMT, MDB, KTMT, ŞƏT kimi regional və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində qarşılıqlı fəaliyyət göstərirlər.

Qazaxıstan–Tacikistan münasibətləri
Qazaxıstan və Tacikistan
 Qazaxıstan  Tacikistan

Fərli xüsusiyyyətləri

redaktə
  Tacikistan   Qazaxıstan
Əhali 8 439 700 17 651 852
Ərazi 143 000 km² 2 724 902 km²
Əhali sıxlığı 57,2 nəf./km² 6,47 nəf./km²
Paytaxt Düşənbə Astana
İri şəhərlər Düşənbə, Xucənd, Kulyab, Boxtar, İstərövşən, Kanibadam, Pendjikənd, Xoroq Almatı, Astana, Çimkənd, Karaqanda, Aktöbe,

Taraz,Uralsk, Aktau, Atırau, Pavlodar, Oskemen

İdarəetmə formaları Prezident Respublikası Prezident Respublikası
Dövlət dili Tacik dili Qazax dili
Din İslam İslam
ÜDM 17,555 mlrd ABŞ dolları (2 247 $ adam başına) 418 mlrd ABŞ dolları (24 020 $ adam başına)
ÜMM 8,572 mlrd ABŞ dolları (1 041 $ adam başına) 225.6 mlrd ABŞ dolları (13 236 $ adam başına)
Valyuta Somoni Tengə

Astanadakı Tacikistan səfirliyi 1993-cü ilin iyunundan fəaliyyət göstərir. Düşənbədəki Qazaxıstanın diplomatik nümayəndəliyi 1998-ci ilin aprelindən fəaliyyət göstərir, lakin 2001-ci ilin yanvarında səfirlik statusu almışdır.

Tacikistanın başçısı Emoməli Rəhmon 1993-cü ildə Qazaxıstanın paytaxtına rəsmi səfər etmişdir. Bu səfər zamanı Tacikistan Respublikası ilə Qazaxıstan Respublikası arasında əlaqələrin əsaslarına dair Saziş imzalanmışdır. Tacikistan liderinin Qazaxıstana növbəti səfərləri 1995 və 2008-ci illərdə baş tutub. Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevin Tacikistana rəsmi səfərləri 2000-ci ilin iyununda və 2007-ci ilin sentyabrında baş vermişdir.

1995-ci ildə Ticarət və İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiya qurulur Komissiyanın 1998, 2001, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011-ci illərdə Qazaxıstan və Tacikistanın paytaxtlarında keçirilmiş iclasları iki ölkə arasındakı münasibətlərdə mühüm rol oynadı.

Tacikistan və Qazaxıstan arasında əməkdaşlıq üçün hüquqi baza 1993-cü ildən 2011-ci ilə qədər imzalanmış 75 sənəddən ibarətdir, bunlardan 50-si qüvvədədir və ölkələr arasında qarşılıqlı əlaqələrin əksər sahələrini əhatə edir.

Hal-hazırda Aqıbay Dunkenoviç Smaqulov Qazaxıstan Respublikasının Tacikistan Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir[1]. Nazirmad Alizoda 2014-cü ildə Tacikistan Respublikasının Qazaxıstan Respublikasındakı Fövqəladə və Səlahiyyətli Səfiri təyin edilmişdir[2].

İqtisadi əməkdaşlıq

redaktə

Tacikistan Qazaxıstana elektrik, pambıq, alüminium məhsulları, tekstil materialları satır. Tacikistan Qazaxıstandan taxıl, un və neft məhsulları alır. 2007-ci ildə Nursultan Nazarbayevin Düşənbəyə səfəri zamanı Qazaxıstan-Tacikistan birbaşa investisiya fondunun yaradılması barədə razılıq əldə edilmişdir.

2013-cü ildə respublikalar arasında ticarət dövriyyəsi 700 milyon ABŞ dollarını keçmişdir. Bu rəqəmi bir milyard dollara çatdırmaq arzusu elan edilib[3].

Qazaxıstanın Tacikistandakı səfirləri

redaktə
  • Amanjol Jankuliyev (2001-03)
  • Erlan Abildaev (2004-08)
  • Abdultalip Axmetov (2008-10 +)
  • Abıqay Smaqulov (2011-2017)
  • Askar Tacibaev (18 mart 2019-h.h)

Tacikistanın Qazaxıstandakı səfirləri

redaktə
  • Alizoda Nazirmada
  • Xayrullo İbozoda

İstinadlar

redaktə
  1. "О посольстве". Посольство Республики Казахстан в Республике Таджикистан. 2011-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-10.
  2. "О посольстве". Посольство Республики Таджикистан в Республике Казахстан. 2016-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-10.
  3. "Казахстан и Таджикистан намерены увеличить товарооборот между двумя странами до $1 млрд". ИА REGNUM. 2014-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-10.

Mənbə

redaktə