Qranitin üstündə inqilab

Qranitin üstündə tələbə inqilab — Sovet Ukraynanın paytaxt Kiyev şəhərində 1990-cı ilin oktyabrında baş verən etiraz aksiyaları.[1][2] Mərkəzi Kiyevin Azadlıq meydanında (ukr. Майдан Незалежності) olan ilk böyük siyasi etirazlardan birincisi sayılır. Sonra, 2004-cü ildə Narıncı inqilab, 2013-2014 illərin arasında isə Avromeydan burda mərkəzləşib.[3] Qranitin üstündə inqilaın bir sıra yönəlticiləri 2004-cü ilin Narıncı inqlabın baş təşkilçilərin arasında olublar.[4]

Qranitin üstündə inqilab
Yer Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası Ukrayna SSR, Kiyev
Tarix 2 - 17 oktyabr 1990
Əsas məqsəd
  • Ukrayna Kommunists Pariyasının və Lenin Kommunist Cavan Ukrayna İttifaqının mülkünün millətləşdirməsi
  • Ukrayna SSR-in Ali Sovetinə yenidən, çox partiya prinsipin əsasında seçkilərin keçirilməsi
  • Yeni ittifaq razılaşmasının imzalamasının ləğvi
  • Ukrayna SSR-in vətəndaşları üçün hərbi xidmətinin respublikanın ərazisində keçirilməsi
  • Ali Sovetin sədri, Leonid Kravçukun və Nazirlər Sovetinin sədri, Vitali Masolun istefası
Nəticə
  • Masolun istefası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Olaylar

redaktə

1989-cu ilin avqust ayında Ukrayna Tələbə Birliyi yaradılıb.[1] Bu qurum gələn 1990-cu ildə keçirilən Ukrayna parlament seçkilərinin nəticələri ilə dərin şəkildə narazı idi. Həmin seçkilərdə Ukrayna Kommunist Partiyası 331, Demokratik Bloku isə 111 yer almışdı. Tələbə lider, Oles Danii bəyan etmişdi ki, Demokratik Bloku yerlərin çoxluğunu almalı idi.[5] Bundan sonra, Tələbə Birliyi böyük etirazlara hazırlaşmağa başlayıblar.[1]

1990-cı ilin oktyabrın 2-də, tələbələr aclıq aksiyasını başladığını bəyan edib, Kiyevin Oktyabr inqilabı meydanında (hazırda Azadlıq meydanı) çadır şəhərciyi qurublar.[6] Əvvəl etirazını Mariinski parkında bildirmək istəyirdilər, halbuki oranı milis doldurub.[1][2] Gün 100 000 adam iştrak etdiyi, Ukrayna Xalq Hərəkəti, Ukrayna Respublikaçı Partiyası və diqər qurumlar tərəfindən hazırlanan etiraz aksiyasından başlayıb.[1]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 5 The lesson of the Revolution on Granite Arxivləşdirilib 2021-04-15 at the Wayback Machine, Den (4 October 2016)
  2. 1 2 Şablon:Uk icon "Revolution on Granite". Photos of October 1990 Arxivləşdirilib 2021-05-04 at the Wayback Machine, Ukrayinska Pravda (accessdate: 11 November 2017)
  3. The Conflict in Ukraine: What Everyone Needs to Know Arxivləşdirilib 2021-05-02 at the Wayback Machine by Serhy Yekelchyk, Oxford University Press, 2015, ISBN 0190237287 (Chapter 1 "Why Ukraine")
  4. The Conflict in Ukraine: What Everyone Needs to Know Arxivləşdirilib 2021-05-02 at the Wayback Machine by Serhy Yekelchyk, Oxford University Press, 2015, ISBN 0190237279 (page 2)
  5. КАЛІНІЧЕНКО В.В., РИБАЛКА І.К. ІСТОРІЯ УКРАЇНИ. ЧАСТИНА ІІІ: 1917-2003 рр. (Ukrainian). 2008-05-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  6. "Новости фото - Революция на граните: фоторепортаж 25 лет спустя | События - В Украине | Mignews.com.ua - 02.10.2015 11:00". 2016-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-18.