Qriqori Çapkis (ukr. Григо́рій Микола́йович Ча́пкіс, 24 fevral 1930, Kişinyov13 iyun 2021, Kiyev) — Sovet və ukraynalı rəqqas və xoreoqraf, üç beynəlxalq müsabiqənin laureatı, Ukraynanın Xalq artisti (02.08.2010).

Qriqori Çapkis
Doğum tarixi 24 fevral 1930(1930-02-24)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 iyun 2021(2021-06-13) (91 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Fəaliyyəti xoreoqraf, rəqqas
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası

redaktə

Qriqori Çapkis 24 fevral 1930-cu ildə Kişinyovda anadan olmuşdur. O vaxt Kişinyov Rumıniyanın tərkibində olmuşdur. Qriqori Çapkis yəhudi ailəsində yeddi övladın sonbeşiyindən əvvəlki nümayəndəsi olaraq dünyaya gəlmişdir. Yeni Kausendə böyüyür. Atası Noeh Elkunoviç Çapkis (1894–1946) yəhərçi, anası Berta İosifovna isə əslən Odessadan olan evdar qadın olmuşdur[1][2][3]. Ailədə yəhudi dilində danışırlırdı[4].

Sonra ailə Benderıdakı vətənlərinə qayıdır, burada 1940-cı ildə yerli Pionerlər Sarayının rəqs klubuna daxil olur və Böyük Vətən müharibəsi illərində Qazaxıstana təxliyə edilir. Böyük qardaşı Cozef Çapkis (1920–1944) cəbhədə həlak olmuşdur.

Müharibə başa çatdıqdan sonra ailə Kiyevdə məskunlaşır, burada Qriqori Çapkis dəmiryol məktəbinə və Əmək Ehtiyatları cəmiyyətinin mahnı və rəqs ansamblına daxil olur.

1945-ci ildə bu ansanblın tərkibində Kremldə çıxış edir. 16 yaşında Qriqori Çapkisin peşəkar karyerası başlayır. 1946-cı ilin fevralında o, L. Çernışevanın rəhbərliyi ilə Ukrayna Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblına balet artisti kimi daxil olur. Sonralar ansambl Ukrayna SSR Xalq Artistinin rəhbərliyi altında Dövlət Əməkdar Akademik Rəqs Ansamblı kimi məşhurlaşır.

Bu bədii kollektivdə işlədiyi 26 il ərzində o, demək olar ki, bütün xoreoqrafik əsərlərində iştirak edir, 70 xarici qastrol səfərində iştirak edir. Bu dövr Qriqori Çapkisin həyatında ən parlaq dövrlərdən biridir.

Boris Qrinçenko adına Kiyev Universitetinin İncəsənət İnstitutunun xoreoqrafiya kafedrasının professoru olur. 2021-ci il iyunun 13-də Kiyevdə vəfat edir. O, Baykove qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.

Yaradıcılığı

redaktə

1946–1972-ci illərdə Ukrayna Mahnı və Rəqs Ansamblında işləmişdir.

1949-cu ildən Kiyevdəki İvan Franko Teatrının ilk xoreoqrafı olur.

1971–1972-ci illərdə Yujno-Saxalinsk Şəhər İcraiyyə Komitəsinin mədəniyyət şöbəsi müdirinin müavini, Saxalin Xalq Xorunun baş baletmeysteri işləyir. 1973–1988-ci illərdə Kiyevdəki Lenin komsomolu adına parkda "Gənclik" nümunəvi konsert və rəqs salonunun rəhbəri olur.

1980-ci illərdə Dnepr çayının sol sahilindəki Dram və Komediya Teatrının direktor müavini olmuşdur.

1988–1990-cı illərdə İtaliyada yaşayır.

2006–2021-ci illərdə Kiyev telekanalının "1+1" "Ulduzlarla rəqs" televiziya layihəsinin hakimi və rəhbərlərindən biri olur.

2007–2021-ci illərdə Çapkıs Rəqs Məktəbinin rəhbəri olur.

Mükafatlar

redaktə

"Əmək şücaətinə görə" medalı (24.11.1960).

Ukrayna SSR əməkdar artisti (1964).

Ukraynanın xalq artisti (2010).

5-ci dərəcəli Şahzadə Yaroslav Müdrik ordeni (24.02.2020).

İstinadlar

redaktə
  1. Список владельцев бизнесов в Новых Каушанах (1924) Arxivləşdirilib 2017-06-06 at the Wayback Machine: Ноех Чапкис значится хозяином шорной мастерской, его отец Элькун Чапкис — ресторана.
  2. "Интервью Григория Чапкиса". 2009-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-01-31.
  3. Ефим Коган "Еврейская жизнь в Бессарабии сквозь линзу местечка Каушаны" (докторский тезис) Arxivləşdirilib 2015-04-30 at the Wayback Machine: упоминаются ресторан Элькуна Чапкиса и шорная мастерская Ноеха Чапкиса (стр. 111).
  4. "90 лет Чапкису". 2022-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-04.