Radiotexnika

Radiotexnika — elektromaqnit rəqslərinin və radiodalğaların yaradılmasını, gücləndirilməsini, çevrilməsini, şüalandırılması və qəbulu üsullarını, habelə informasiyanın ötürülməsi üçün siqnalların emalını, radiotexniki cihazların layihələndirilməsi və istehsalını həyata keçirən elm və texnika sahəsi.

Radiotexnika aşağıdakı bölmələri əhatə edir:

• Radioötürücü qurğular
• Radioqəbuledicilər
• Radiolokasiya
• Radionaviqasiya
• Televiziya sistemləri
• Multimedia və rabitə sistemləri
• Radioidarəetmə sistemləri
• Radioelektron mübarizə sistemləri

Tarixi

1832-ci ildə ingilis fiziki Maykl Faradey elektromaqnit şüalanmasının varlığını nəzəri olaraq proqnozlaşdırdı.

1864-cü ildə J. C. Maksvell bir elektromaqnit sahəsinin təkamülünü və yük və cərəyanlarla qarşılıqlı təsirini təsvir edən klassik elektrodinamikanın əsas tənliklərindən birincisini nəşr etdi.

1888-ci ildə, elektromaqnit dalğaları vasitəsi ilə enerjinin ötürülməsi ehtimalı Alman fiziki G. Hertz tərəfindən edilən təcrübədə göstərildi: "vibrator" adlandırdığı bir cihaz elektromaqnit sahəsini naqillərsiz məsafəyə buraxdı.

14 avqust 1894-cü ildə, Oksford Universitetində Elmin İnkişafı üçün İngilis Birliyinin iclasında Oliver Lodj və Aleksandr Mirhed simsiz teleqrafın ilk uğurlu nümayişini etdi. Nümayiş zamanı Morse kodlu radio siqnal qonşu Klarendon binasındakı laboratoriyadan göndərildi və cihaz tərəfindən 40 m məsafədə qəbul edildi.

25 aprel (7 may) 1895-ci ildə Sankt-Peterburqdakı Rusiya Fizik-Kimya Cəmiyyətinin iclasında A. S. Popov elektromaqnit dalğalarından istifadə edərək ardıcıllıqla (qısa və uzun) teleqraf siqnallarının alınması üçün bir cihaz nümayiş etdirdi.

1897-ci ildə italyan mühəndis G. Markoni ilk (İngilis) patentini aldı və Londonda simsiz teleqrafda təcrübələr apardı. G. Markoni'nin digər ölkələrində patent verilməsindən əvvəl, eyni əlaqəli qəbuledicinintəsvir edildiyi A. S. Popovun əvvəlcədən dərc edilmiş məqaləsinin olması səbəbindən rədd edildi.

İnkişaf etmiş radiotexnika mühəndisliyini yeni səviyyəyə qaldıran rus və sovet alimləri:

• Professorlar M. A. Bonch-Bruevich, B. L. Rosing (elektron televiziyanın ixtirası);
• Akademik A. İ. Berg (radiolokasiya);
• Akademik A. F. Bogomolov (radiolokasiya, uzaq məsafəli kosmik rabitə);
• Akademik V. A. Kotelnikov (müdahilə tarazlığı nəzəriyyəsi).

Tətbiqləri

Radiotexnika fizika, astronomiya, tibb, kimya kimi müxtəlif elm sahələrində tətbiq tapmışdır. Radiotexnikanın üsulları informasiyaötürmə sistemlərində, radiorabitə,radioyayım, televiziya, radiolokasiya, radionaviqasiya, radionəzarət, avtomatlaşdırma sistemləri və kompüter texnologiyasında istifadə olunur.

Həmçinin bax

• Elektrodinamika
• Radio
• Radiofizika
• Elektrik mühəndisliyi
• Elektronika (radioelektronika)
• Anten qidalandırıcı qurğular