Roberto Kalvi (it. Roberto Calvi; 13 aprel 1920[1], Milan[2]17 iyun 1982, London) — italiyalı bankir, 1970-80-ci illərdə Vatikan ilə əlaqələri və maliyyə qalmaqalları ilə tanınır. O, Banko Ambroziano (it. Banco Ambrosiano) adlı bankın rəhbəri idi və bu banka rəhbərlik etdiyi dövrdə bir sıra maliyyə maxinasiyalarında, həmçinin İtaliya mafiyası və P2 adlı gizli mason lojası ilə əlaqələrdə ittiham olunurdu.

Roberto Kalvi
Doğum tarixi 13 aprel 1920(1920-04-13)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 17 iyun 1982(1982-06-17) (62 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi asılma[d][3]
Təhsili
Fəaliyyəti bankir
Partiyası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kalvinin adı maliyyə qalmaqalına qarışdıqdan sonra, 1982-ci ildə Londonda, Blekfrayars körpüsündən asılı vəziyyətdə tapıldı. Onun ölümü əvvəlcə intihar kimi qəbul edildi, lakin sonrakı araşdırmalar onun qətl edilmiş ola biləcəyini göstərdi.[4] Kalvinin ölümü ilə bağlı müxtəlif nəzəriyyələr mövcuddur, bunların bəzilərinə görə mafiyaya borclu olduğu,[5] Vatikan bankı vasitəsilə çirkli pulların yuyulmasına qarışdığı və ya P2 lojasının məxfi fəaliyyətlərini ifşa edə biləcəyindən qorxan qrupların onu öldürdüyü ehtimal edilir.[6][7][8]

Roberto Kalvinin ölümü hələ də tam aydınlaşdırılmamışdır və bu hadisə İtaliya maliyyə və siyasi dairələrində ciddi müzakirələrə səbəb olmuşdur.[9][10][11]

Həyatı

redaktə

Roberto Kalvi 13 aprel 1920-ci ildə İtaliyanın Lombardiya bölgəsində anadan olmuşdur. Roberto Kalvi, maliyyə sahəsində yüksəlmək istəyi ilə gənc yaşlarından bankçılığa maraq göstərdi. İqtisadiyyatı dərin öyrənmiş və maliyyə sahəsində bacarığını artıraraq Banko Ambroziano bankında işləməyə başlamışdır. Ambroziano, İtaliyanın ən böyük özəl banklarından biri idi və dindar bir qurum olaraq fəaliyyət göstərirdi. Roberto Kalvi öz bacarığı ilə bankda yüksəlmiş, 1975-ci ildə isə Banko Ambrozianonun prezidenti olmuşdur.[12][13][14]

Roberto Kalvi rəhbərlik etdiyi dövrdə Ambroziano bankını genişləndirmək üçün çoxsaylı xarici filiallar açdı və Vatikan bankı (it. Istituto per le Opere di Religione) ilə sıx maliyyə əlaqələri qurdu. Lakin 1970-ci illərdə bankın qeyri-adi maliyyə fəaliyyətləri və kənar vasitələrlə əldə edilən böyük kreditlər suallar yaratmağa başladı. Kalvi, Vatikana məxsus fondu idarə edərək həm Vatikanın, həm də öz şəxsi maraqlarını təmin etmək məqsədilə riskli maliyyə əməliyyatları həyata keçirirdi. Bu əməliyyatlarda mafiya ilə əlaqələri olduğu iddia edilirdi.[15][16]

Kalvinin rəhbərliyində Ambroziano bankı müxtəlif offşor (şəffaf olmayan) şirkətlər vasitəsilə xaricə böyük miqdarda pul köçürmələri edirdi və bu pulların izi itirilirdi. O, həmçinin Propaganda Due (P2) adlı gizli mason lojasına daxil olmuşdu ki, bu da onun nüfuzunu artırmaq üçün ciddi əlaqələr qurmasına imkan verirdi.[17]

Məhrumiyyətlər və qalmaqallı vəfatı

redaktə

1981-ci ildə İtaliyada P2 lojası üzvlərinin siyahısı açıqlananda Kalvinin də adı bu siyahıda idi. Bu qalmaqaldan sonra bankda araşdırmalar aparıldı və onun qanunsuz maliyyə əməliyyatları üzə çıxdı. 1981-ci ilin iyun ayında Roberto Kalvi, maliyyə pozuntularına görə həbs edildi və bir neçə il həbs cəzasına məhkum olundu. Lakin vəsait qarşılığında ev həbsinə buraxıldı və məhkəmənin növbəti qərarına qədər İtaliyadan qaçmağa cəhd etdi.[18]

Kalvi, 1982-ci ilin iyun ayında Londona qaçdı, lakin burada müəmmalı bir şəkildə Blekfrayars körpüsündən asılı vəziyyətdə ölü tapıldı. İlk olaraq bu ölüm hadisəsi intihar kimi qiymətləndirildi, lakin sonrakı araşdırmalarda qətl ehtimalları da gündəmə gəldi.[19]

Ölümündən sonrakı nəzəriyyələr və mirası

redaktə

Roberto Kalvinin ölümündən sonra bir çox nəzəriyyələr irəli sürüldü. Bəziləri onun İtaliya mafiyasına borclu olduğunu, digərləri isə Vatikan və ya P2 lojasının sirlərini bildiyi üçün öldürüldüyünü iddia edirdilər.[20] Kalvinin ölümü ilə bağlı aparılan araşdırmalar bu hadisənin hələ də tam həll edilmədiyini və İtaliya maliyyə, siyasi və dini dairələrində böyük qalmaqala səbəb olduğunu göstərir.[21]

Roberto Kalvi, ölümündən sonra “Allahın Bankiri[22] olaraq adlandırılmış və adı İtaliya maliyyə sistemindəki dərin korrupsiya və qaranlıq əlaqələr ilə assosiasiya edilməyə başlanmışdır. Onun həyatı və müəmmalı ölümü maliyyə və siyasət tarixində iz buraxmış qalmaqallı bir hadisə olaraq yadda qalıb.[23]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France Roberto Calvi // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118869949 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  3. Lewis P. Italy's Mysterious, Deepening Bank Scandal (ing.). // The New York Times / J. Kahn Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1982. ed. size: 443000 ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  4. "'God's banker' found hanged, BBC, 19 June 1982". 6 January 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 October 2024.
  5. Mafia, masons and murder Arxiv surəti 11 dekabr 2022 tarixindən Wayback Machine saytında, BBC News, 6 January 2005.
  6. Evidence on hanged Calvi 'proves' it was murder, The Observer, 18 October 1992.
  7. Calvi - The tests that may point to murder, The Observer, 31 January 1993.
  8. Dead Man Talking Arxiv surəti 26 avqust 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 26 avqust 2014 at the Wayback Machine, by Jeffrey Katz, The Sunday Telegraph Magazine, 26 October 2003
  9. "An end to the mystery of God's Banker?" Arxiv surəti 27 yanvar 2020 tarixindən Wayback Machine saytında, BBC News, 31 March 2004
  10. "Italian in Scandal Found Dead" Arxiv surəti 21 oktyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında, UPI, published by the New York Times, 20 June 1982
  11. "1982: 'God's banker' found hanged" Arxiv surəti 6 yanvar 2024 tarixindən Wayback Machine saytında, BBC News
  12. "An end to the mystery of God's Banker?" Arxiv surəti 27 yanvar 2020 tarixindən Wayback Machine saytında, BBC News, 31 March 2004
  13. "Italian in Scandal Found Dead" Arxiv surəti 21 oktyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında, UPI, published by the New York Times, 20 June 1982
  14. "1982: 'God's banker' found hanged" Arxiv surəti 6 yanvar 2024 tarixindən Wayback Machine saytında, BBC News
  15. A son's quest for truth Arxiv surəti 25 may 2006 tarixindən Wayback Machine saytında, Evening Standard 7 October 2003
  16. Who killed Calvi?, The Observer, 7 December 2003
  17. Mafia wanted me to kill Calvi, says jailed gangster Arxiv surəti 26 sentyabr 2019 tarixindən Wayback Machine saytında, The Daily Telegraph, 10 December 2005
  18. Mafia 'murdered banker over bungled deal' Arxiv surəti 12 mart 2007 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 12 mart 2007 at the Wayback Machine, The Scotsman, 15 February 2006
  19.  (ital.) Anche Antonino Giuffré nell'inchiesta Calvi, La Repubblica, 13 October 2002
  20. Mafia boss breaks silence over Roberto Calvi killing, The Observer, 12 May 2012
  21. Mason indicted over murder of 'God's banker', The Independent, 20 July 2005
  22. Calvi was murdered by the mafia, Italian experts rule, The Guardian, 25 July 2003
  23. Laurence, Kristen. The Murder Stories (ingilis). Nischal Hegde.[daimi ölü keçid]

Ədəbiyyat

redaktə
  • Cornwell, Rupert (1983). God's Banker: The Life and Death of Roberto Calvi, London: Victor Gollancz Ltd. ISBN 0-04-332099-6
  • Gurwin, Larry (1983). The Calvi Affair: Death of a Banker. London: Pan Books, 1984, cop. 1983. xiii, 251 p. + [8] p. of b&w photos. ISBN 0-330-28540-8; alternative ISBN on back cover, 0-330-28338-3
  • Yallop, David (1985). In God's Name: An Investigation into the Murder of Pope John Paul I, London: Corgi ISBN 0-552-12640-3
  • Raw, Charles (1992). The Money Changers: How the Vatican Bank Enabled Roberto Calvi to Steal $250m... London: Harvill. ISBN 0-00-217338-7
  • Willan, Philip (2007). The Last Supper: the Mafia, the Masons and the Killing of Roberto Calvi, London: Constable & Robinson, 2007 ISBN 1-84529-296-0 (Review in The Observer)*
  • Aldrich, Richard J (2010). GCHQ ISBN 0-00-731265-2 Ref p. 407 line 7 Argentinian effort to procure more exocets

Xarici keçidlər

redaktə