Kələkötür böyürtkən

Kələkötür böyürtkən (lat. Rubus hirtus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

Kələkötür böyürtkən
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Rubeae Cins: Moruq Növ: Kələkötür böyürtkən
Beynəlxalq elmi adı
Rubus hirtus Waldst. & Kit., 1805
Şəkil axtarışı NCBI   2136372

Təbii yayılması

Fransada, Almaniyada, Avstriyada, Macarıstanda və Qafqazda təbii halda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Birillik budaqları seyrək tüklü, silindrvarı, üzəri qısa sarımtıl tikanlı və vəzili, yerə yatıq koldur. Üçər, az halda beşər tünd yaşıl, nazik. kənarı tam olmayan ikiqat dişli, hər iki tərəfdən tüklü, ucu şişləşmiş yarpaqcıqlıdır. Yarpaqaltlığı xətvarıdır. Çiçəkləri 1,5-2 sm diametrində, kasayarpaqları sıx vəzili çox zaman xırda tikancıqlı çiçək açanda kənara qatlanmış olur. Ləçəkləri ağdır. Meyvəverən budaqları tüklü, sıx, yatıq, vəzilidir. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir və meyvə verir. Meyvəsi qara, enli yumurtavaridir.

Ekologiyası

Şaxtaya, rütubətə davamlıdır. Meşələrdə kölgəli, sərin günəş şuası düşməyən ərazilərdə yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Kiçik Qafqaz və Talışda təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Meyvələrindən səhiyyədə müxtəlif içkilərin, mürəbbələrin hazırlanmasında istifadə edilir. Yaşıllaşdırmada rast gəlinmir.