Süleysinlər

Süleysinlər (lat. Gliridae və ya lat. Myoxidae) — gəmiricilər dəstəsinə aid məməli heyvan fəsiləsidir. Əsasən Avropada yayılmışlar, lakin bəzi növlərinə Afrika və Asiyada da təsadüf olunur. Digər məməlilərdən qış yuxusunun uzunmüddətli olması ilə fərqlənirlər.

Süleysinlər
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Klad: Gliriformes Klad: Glires Klad: Simplicidentata Dəstə: Gəmiricilər Yarımdəstə: Sincabkimilər Fəsilə: Süleysinlər
Beynəlxalq elmi adı
Gliridae Michael Roger Oldfield Thomas, 1897[…]
Şəkil axtarışı ITIS   951282 NCBI   30650 EOL   8699 FW   41578

Ümumi xüsusiyyətləri

Orta və xırdaboylu gəmiricilərdir. Quyruqları bədəndən uzun olub, azca basıqdır. Yer formalarında quyruq seyrək tüklərlə örtülmüş, ağac formalarında isə yumşaq tüklüdür. Ön ətrafları dörd, arxa ətrafları beşbarmaqlıdır. Barmaqları uzun və çox hərəkətlidir. Xüsusən xarici barmaqları güclü şəkildə kənarlara əyilə bilir. Barmaqlarının ucunda kiçik, lakin sivri caynaq vardır. Azı dişlərinin kökü yaxşı inkişaf etmişdir, tacı isə alçaqdır. Bu dişlərin çeynəmə səthinin qırışıqları köndələndir. Əksər hallarda ağaclarda yaşayır. Bu fəsilənin nümayəndələrinin başqa fəsilənin nümayəndələrindən başlıca fərqi onlarda kor bağırsağın olmamasıdır. Azı dişlərinin formulu P 1/1, M 1/3-dür.

Yayılması

Növlərinin çoxu Avropanın və Asiyanın meşələrində, düzənliklərin meşə-çöl zonasında, həmçinin Yaponiyada və Afrikada yayılmışdır. Fəsiləyə daxil olan 9 cins 29 növdən, Qafqazda və Azərbaycanda iki cinsə aid iki növ yayılmışdır.

Təsnifatı

• Graphiurinae yarımfəsiləsi
  • Afrika süleysini (Graphiurus)
    • Graphiurus christyi
    • Graphiurus crassicaudatus
    • Graphiurus hueti
    • Graphiurus kelleni
    • Graphiurus lorraineus
    • Graphiurus microtis
    • Graphiurus monardi
    • Graphiurus murinus
    • Graphiurus ocularis
    • Graphiurus olga
    • Graphiurus parvus
    • Graphiurus platyops
    • Graphiurus rupicola
    • Graphiurus surdus
• Leithiinae yarımfəsiləsi
  • Meşə süleysini (Dryomys)
    • Anatoli süleysini (Dryomys laniger)
    • Pakistan süleysini (Dryomys niethammeri)
    • Meşə süleysini (Dryomys nitedula)
  • Sıçuan süleysini (Chaetocauda)
    • Sıçuan süleysini (Chaetocauda sichuanensis)
  • Bağ süleysini (Eliomys)
    • Qaraquyruq süleysin (Eliomys melanurus)
    • Bağ süleysini Eliomys quercinus
  • † Hypnomys
  • Siçanı süleysin (Myomimus)
    • Myomimus personatus
    • Myomimus roachi
    • Myomimus setzeri
  • Selevini (Selevinia)
    • Selevini (Selevinia betpakdalaensis)
• Myoxinae yarımfəsiləsi
  • Yapon süleysini (Glirulus)
    • Yapon süleysini (Glirulus japonicus)
  • Qozluq süleysini (Muscardinus)
    • Qozluq süleysini (Muscardinus avellanarius)
  • Süleysin (Glis)
    • Süleysin (Glis glis)

Ədəbiyyat

• Azərbaycan heyvanlar aləmi. Onurğalılar. III cild. Bakı, Elm nəşriyyatı, 2004
• Baudoin, Claude (1984). Macdonald, D., ed. The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. pp. 678–680. ISBN 0-87196-871-1.
• Holden, M. E. "Family Gliridae". pp. 819–841 in Mammal Species of the World a Taxonomic and Geographic Reference. D. E. Wilson and D. M. Reeder, eds. Johns Hopkins University Press, Baltimore, 2005.