Sürəyya Ayhan
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Sürəyya Ayhan Kop — orta məsafədə yarışmış Türk atlet. Atasının həvəskar atlet olması və ona dəstək olması ilə 16–17 yaşında atletizmə başladı. 1992-də indiki həyat yoldaşı Yücəl Kop ilə tanış oldu. O gündən bu yana Kopun məşqçiliyində məsk edir. Məktəbi bitirdikdən sonra Qəhrəmanmaraş idman akademiyasına başlayaraq Kahramanmaraşa getdi. Universitetdə oxuduğu dövrdə idmana davam etmək və məşq etməkdə çətinliklər yaşadı. Bu dövrdə Ağsaray bələdiyyəsinin dəstəkləriylə işlərini davam etdirdi. Ağsaray bələdiyyə idman klubu xaricində MTA, Ankara və Fənərbaxça klubları adına qaçdı. 2000-ci ildə Sidneydə təşkil edilən olimpiadalarda yarım final qaçaraq Türkiyədə məşhur olmağa başladı. 2001-də dünya atletizm çempionatında 1.500 metr finalı qaçaraq Türkiyə qadın atletizmində bir ilki daha reallaşdırdı. 11 avqust 2002 günü avropa atletizm çempionatında, 1.500 metrdə, dünya və olimpiada çempionu Rumıniyalı atlet Qabriela Szabonu geridə qoyaraq çempion oldu. 2002 və 2003-cü illərdə bu məsafənin ən yaxşı atleti olaraq qəbul edildi. 2002-də Avropada ilin ən müvəffəqiyyətli qadın atleti seçildi. Xüsusilə fərqli bir stillə yarışın dərhal başında metrlər tərəfindən fərqlənərək eyni tempdə yarışı bitirməsi ilə bir çox insanı çaşdırdı. Ayhan, hələ də 3:55:33 ilə 1.500 metr qadınlar Türkiyə rekordunu əlində tutur.
| Sürəyya Ayhan | |
|---|---|
| türk. Süreyya Ayhan | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Süreyya Ayhan |
| Vətəndaşlığı | |
| Doğum tarixi | 6 sentyabr 1978[1] (45 yaş) |
| Boyu | 163 sm[2] |
| Çəkisi | 52 kq[2] |
| İdman növü | yüngül atletika |
Tənqidlər redaktə
2002-də əldə etdiyi avropa çempionu ünvanı və hər çempionatda bir az daha inkişaf etdirdiyi dərəcələr ilə Türk mətbuatı və bir çox idman həvəskarları Sürəyya Ayhandan 2003-də Parisdə təşkil ediləcək dünya atletizm çempionatında qızıl medal gözləyirdi. 1993-cü ildə Pekində Çinli atlet Yunxia Qu tərəfindən qırılmış olan mübahisəli dünya rekordunu keçməsi belə gözləmilirdi. Ancaq Ayhan üçün ilk böyük xəyal qırıqlığı 31 avqust 2003 günü St. Denis stadionunda yaşandı. Rus atlet Dadana Tomaşovanın hücumuna cavab verə bilməyərək gümüş medalda qaldı. İlk dəfə bu qədər yaxınlaşan dünya çempionluğu üçün Sürəyya Ayhan və xüsusilə məşqçisi Yücəl Kop tənqidlərə uğradı. Cüt, təşkil edilən mətbuat konfransında yarışın Ayhanın reql dövrünə gəldiyini açıqlayınca mübahisələr böyüdü və günlərlə danışıldı.
Dopinq testi və Afina olimpiadaları redaktə
2004-cü ildə Afinada təşkil ediləcək olimpiadadan əvvəl ölkənin medal ümidlərindən biri də Sürəyya Ayhan idi. Xüsusilə o ilə qədər atletizmdə yalnız bir bürünc medal qazanmış bir ölkə üçün bir qadın atletin öz qaçış məsafəsində ən müvəffəqiyyətli qaçışçılardan biri olması olduqca əhəmiyyətli idi. Ancaq oyunlara az bir müddət qala əvvəl Sürəyya Ayhanın Almaniyada etdiyi məşqlərdə zədəli olduğu və oyunlara qatıla bilməyəcəyi açıqlandı. Bir müddət sonra Ayhanın olimpiadadan əvvəl məcburi olan dopinq testi etmək istəmədiyi və maneə törətdiyi açıqlandı. Test nəticələrinin təmiz çıxmasına baxmayaraq, vəzifəsini etməyə çalışan insanlara maneə törətdiyi səbəbiylə Ayhana cəza verildi. Hadisədə günahlandırılan Yücəl Kop verdiyi açıqlamada Ayhanın qətiliklə dopinq istifadə etmədiyini, ancaq kişi Beynəlxalq Anti Doping Təşkilatı (WADA) bir işçinin sidik testi əsnasında icazələri olmadan otağa girməyə çalışdığını və özünün bu vəziyyəti maneə törətdiyini açıqladı. 2008 olimpiadaları üçün hazırlıqlarını ABŞ-da davam etdirən Sürəyya Ayhana edilən dopinq testi nəticısində nümunələrində iki qadağanlı maddə təsbit edildi. Daha əvvəl də 2 il cəza aldığı üçün ömür boyu beynalxalq yarışlardan uzaqlardırılması cəzası müzakirə edilməyə başlandı. 25 yanvar 2008-də Atletizm Federasiyası Cəza Qurulu, Türkiyəli atlet Sürəyya Ayhan Kopa ömür boyu beynalxalq yarışlardan uzaqlardırılması qərarı alındı. Lakin Gənclik və İdman Müdirliyi Təhkim Təşkilatı, ömür boyu cəza alan atlet Sürəyya Ayhanın cəzasında dəyişiklik etdi. Gənclik və İdman Ümumi Müdirliyi, cəzası azaltdı 4 ilə endirdi. Qurulun, 4 illik cəzanın 2 ilini idmançının doping maddəsi istifadə etməsi səbəbiylə, digər 2 ilini də xaricdə dopinq etdiyi səbəbiylə verdiyi ifadə edildi. Bu cəzaya CAS nezdində etiraz edən Ayhan, CAS tərəfindən 10 noyabr 2009 tarixində təkrar ömür boyu beynalxalq yarışlardan uzaqlardırılması cəzası verildi.
Mənbə redaktə
- ↑ Süreyya Ayhan // World Athletics database.
- ↑ 1 2 Olympedia (ing.). 2006.