Sürtünmə azaldılması sistemi
Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
Motosport yarışlarında sürtünmənin azaldılması sistemi (Drag reduction system - DRS ) maksimal sürəti artırmaq və ötməni təşviq etmək üçün aerodinamik sürüklənməni azaltmağa yönəlmiş sürücü tərəfindən tənzimlənən karoserin formasıdır. Bu, sürücünün əmrlərinə cavab olaraq hərəkət edən avtomobilin tənzimlənən arxa qanadıdır .[1] DRS tez-tez Formula 1- də DRS-in işə salınması üçün təqib edən avtomobilin bir saniyə ərzində (hər iki avtomobil aşkarlama nöqtəsini keçəndə) olması tələbi kimi şərtlərlə gəlir.
DRS 2011- ci ildə Formula 1-də təqdim edilib və 2025-ci il mövsümünə qədər istifadə edilməsi planlaşdırılır. DRS-dən istifadənin əsas məqsədi avtomobilin aerodinamikasına təsir etmək olan hər hansı hərəkətli hissələri qadağan edən qaydadan istisnadır. 2013- cü ildən Deutsche Tourenwagen Masters, 2014-cü ildən Super Formula, GP2 Series sonra FIA Formula 2 Çempionatı 2015- ci ildən sonra FIA Formula 3 . 2017-ci ildən bəri 3 çempionat . Tənzimlənən qanaddan Nissan DeltaWing də 2012-ci ildə Le Mans 24 Saatında istifadə edildi.
DRS 2026 mövsümü üçün Formula 1-dən çıxarılacaq, çünki o, 2026-cı ilin yeni qaydalarına əsasən "aktiv aerodinamika" sistemi ilə əvəz olunacaq.[2]
Formula 1
redaktəFormula 1-də DRS sürtünməni azaltmaq üçün avtomobilin arxa qanadında tənzimlənən qanadcıq açır və beləliklə, axradakı avtomobilə qabaqdakı avtomobili ötmə üstünlüyü verir. FIA sürət artımının aktivləşdirmə zonasının sonuna kimi 10–12 km/saat (6.2–7.5 mil/saat) arasında olacağını təxmin edir.[3] digər mənbələrdə, məsələn, racecar-engineering.com saytında [4] 4–5 km/saat (2.5–3.1 mil/saat) dən daha aşağı rəqəm göstərirlər. . DRS söndürüldükdə və ya bağlandıqda, daha yaxşı dönməni təmin edərək, avtomobilin yol tutumunu artırır.
2011 və 2023 arasında cihaz yalnız iki yarış dövrəsi başa çatdıqdan sonra və sistemi istidafə etmək istəyən avtomobil FIA tərəfindən müəyyən edilmiş "aktivləşdirmə" zonasına daxil olduqdan sonra istifadə edilə bilərdi. Pilotlar həmçinin təhlükəsizlik avtomobili yarışı yenidən başlatdıqdan sonra 2 dövrə gözləmək məcburiyyətində olurlar. 2024 ildə qayda dəyişdirildi və indi cihaz yarışın başlanğıcından və ya təhlükəsizlik avtomobilinin yenidən işə salınmasından sonra yalnız bir yarış dövrəsindən sonra yarış zamanı istifadə edilə bilər.[5]
2011 ildə FIA çoxlu uzun düzlükləri olan bəzi dövrələrdə DRS zonalarının sayını ikiyə qədər artırdı. Valensiya və Monrealda ardıcıl uzun düzlərdə iki zona təsdiq edildi, Monza və Buddhdə isə dövrənin ayrı-ayrı hissələrində iki zona yaradıldı. Əvvəlcə Monrealdan başlayaraq çoxlu uzun düzlüklərlə hər yarış üçün iki zona nəzərdə tutulmuşdu (Monreal/Valensiya uğurundan asılı olaraq), lakin bu həyata keçirilmədi.[6]
DRS-dən istifadə 2012 mövsümü üçün qanuni olaraq qaldıqda, Melburndakı açılış raundunun trekinə ikinci zona əlavə edildi. Üçüncü DRS zonası 2018 və 2019 mövsümlərində Avstraliya, Bəhreyn, Kanada, Avstriya, Sinqapur və Meksikada əlavə edildi.[7] Bəhreyn, Ciddə, Melburn, Bakı və Mayamidə DRS zonaları FİA-nın 2022-ci ildə DRS-in bu beş dövrədə ötməni çox asan və ya çox çətin etdiyinə əsaslanaraq düzəldib [8] Dördüncü DRS zonası 2024 ildə Sinqapurda əlavə edildi.[9]
DRS-in 2026 mövsümündə köhnəlməsi və "aktiv aerodinamika" sistemi ilə əvəzlənməsi nəzərdə tutulur.[2]
Funksional təsvir
redaktəArxa qanadın üfüqi elementləri əsas lövhədən və qanaddan ibarətdir. DRS qapağın sabit əsas müstəvidən maksimum 85 millimetr (3.3 düym) qaldırmağa imkan verir. Bu, qanaddan sürüklənməni azaldır və daha az yerə endirilməsi ilə nəticələnir. Mühərrikin və transmissiyanın mexaniki məhdudiyyətləri ilə məhdudlaşdırılmadığı halda, endirmə qüvvəsinə ehtiyac olmayan düz bir xəttdə, daha sürətli sürətlənməyə və potensial maksimum sürətə imkan verir. McLaren komandasının idman direktoru Sem Maykl hesab edir ki, sıralanmada DRS hər dövrəyə təxminən yarım saniyəyə qazandırır.
DRS-in effektivliyi trekdən trasa və daha az dərəcədə avtomobildən avtomobilə dəyişəcək. Sistemin effektivliyi 2011-ci ildə ötmənin asanlaşdırıla biləcəyini yoxlamaq üçün nəzərdən keçirildi, lakin sürücü bacarıqlarının kənara çıxdığı dərəcədə yox. DRS-in effektivliyi DRS zonasından dərhal sonra, yəqin ki, verilmiş dövrədə yerəbasma qüvvəsinin səviyyəsi (Monza kimi dövrələrdə avtomobillər aşağı sürtünmə trimində olduqda, effektlər daha kiçik ola bilər), aktivləşdirmə zonasının uzunluğu və trekin xüsusiyyətləri ilə müəyyən edilir..
İstifadə qaydaları
redaktəDRS-dən istifadə F1 qaydaları ilə məhdudlaşdırılır; yalnız hər ikisi olduqda icazə verilir:
Həmçinin baxın
redaktə- Kinetik enerji bərpa sistemi (KERS)
- Push-to-pass
İstinadlar
redaktəhttp://www.autoblog.com/2011/08/24/new-formula-renault-3-5-racer-unveiled-at-silverstone/ http://www.autosport.com/news/report.php/id/107426 https://www.autosport.com/f1/news/how-f1s-new-active-aero-will-work-in-2026/10620099/ https://www.porsche.com/uk/models/911/911-gt3-rs/911-gt3-rs/#design~open
http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/formula_one/13328467.stm
- ↑ "2011 F1 Technical Regulations, Section 3.18" (PDF). argent.fia.com. 8 March 2011. 2012-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-08.
- ↑ 1 2 Noble, Jonathan. "How F1's new active aero will work in 2026". Autosport. 6 June 2024. 26 September 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2024.
- ↑ "What is Formula 1 DRS?". F1 Chronicle. 25 November 2020. 2021-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ Sam Collins. "DRS: The Drag Reduction System explained". Racecar Engineering. Chelsea Magazine Company, part of the Telegraph Media Group. 30 March 2011. 3 December 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 October 2023.
- ↑ "New F1 sprint format + DRS and engine limit tweaks announced". The Race (ingilis). 2024-02-05. 2024-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- ↑ "Two race DRS zones from Montreal onwards". Adam Cooper's F1 Blog. 20 May 2011. 23 May 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 November 2024.
- ↑ "Melbourne ci riprova: "Quattro zone DRS"". Formulapassion.it (italyan). 20 February 2023. İstifadə tarixi: 20 February 2023.
- ↑ "2023 FIA Formula One World Championship Formula 1 Commission meeting 21.02.23". Fédération Internationale de l'Automobile. 21 February 2023. 19 March 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 February 2023.
- ↑ "A new fourth DRS zone in Singapore". Pirelli.com. 17 September 2024. İstifadə tarixi: 17 September 2024.