SSRİ-də 1956–1962-ci illər əmək haqqı islahatı
SSRİ-də 1956–1962-ci illər əmək haqqı islahatı — Nikita Xruşşovun Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının baş katibi olduğu dövrlərdə – 1956-1962-ci illərdə SSRİ-də həyata keçirilən əmək haqqı sistemindəki islahat. Bu islahatda əsas məqsəd İosif Stalin hakimiyyəti dövründə SSRİ iqtisadiyyatında tətbiq olunan istehsal kvotalarında müəyyən edilən miqdarı geridə qoyan istehsal sahəsi həyata keçirməyə istiqamətləndirilmiş iqtisadi siyasət əvəzinə daha əlverişli maliyyə təşviq sistemi yaratmaq idi.
İosif Stalinin hakimiyyəti dövründə SSRİ işçiləri İqtisadi cəhətdən fəallıq göstərərək həyata keçirdikləri istehsal sahələrinin əvəzini, ədəd əmək haqqısından əldə edərək qazanırdılar. İşçilərin fərdi qazancları istehsal sahələri ilə düzgün mütənasibdə idi. Bu siyasət işçiləri mümkün qədər əmək sərf etməyə təşviq edərək istehsal sahəsini mümkün olduğu qədər artırmaq üçün həyata keçirilmişdi. Bu sistem getdikcə ölkə daxilində bürokratiyanın irəliləyişinə və sənayedə gəlir nisbətinin qeyri-kafi olmasına yol açmağa başladı. Həmçinin fabrik rəhbərləri işçi əmək haqqılarının düşməsinə mane olmaq məqsədi ilə işçilərə verilən şəxsi istehsal kvortaları üzərində dəyişikliklər həyata keçirməyə başladılar.
Əmək haqqı istehsalı ilə keçmiş istehsal tətbiqlərinin aradan qaldırılması və əmək haqqılarının standart hala gətirilib əlavə iş ödənişləri və ya primlərə olan bağlılığının azaldılması surəti ilə işçilərə təsirli maliyyə təşviq sisteminin həyata keçirilməsi məqsədləndi. Buna qarşı olaraq fabrik rəhbərləri işçilərin gəlirlərini azaldacaq direktivlərə məhəl qoymadılar və yüksək əlavə iş əmək haqqılarını ödəməyə davam etdilər. Bununla bərabər istehsalın mümkün qədər tez ərsəyə gətirilməsi planlaşdırılsa da, istehsaldan sonra lazımlı sənaye istehsal vəsaitləri sıxlıqla qeyri-kafi vəziyyətə gəldi və istehsal öz işini yavaşlatmağa başladı. Surətli istehsal və bununla paralel şəkildə əlavə iş əmək haqqı ödənişi Sovet sənayesində məşhur idi və gündəlik istehsal üçün xüsusi önəmi var idi. Bunun nəticəsi olaraq islahat sahələri daha gəlirli sistemin həyata keçirilməsində uğursuzluqla qarşılaşdılar.