SalahQaraqoyunlu elinin kəndlərindən biri olaraq Ermənistan SSR-in İcevan (Karvansara) rayonunda, Tərsəçay sahilində, rayon mərkəzindən 15 km cənub-qərbdə meşə ilə örtülü səfalı bir yerdə azərbaycanlılar yaşamış kənd. Kəndin əhalisinin əhəmiyyətli bir hissəsi 1950-ci ildə qonşu Göyərçin kəndindən köçüb gələnlərdir. Azərbaycanlı əhalisi 1905-ci ildə 39, 1914-cü ildə 64, 1931-ci ildə 112 nəfər olub. Salah kəndindəki son azərbaycanlılar 1988-ci ildə faciəli olaylar zamanı kənddən bütünlüklə qovulmuş və orada ermənilər məskunlaşdırılmışdır. Kəndin adı 1991-ci ildə "Ağavnavank" olaraq dəyişdirilmişdir. Hazırda Tavuş marzına (vilayətinə) aid bir kənddir.

Salah
40°43′51″ şm. e. 45°05′36″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Qaraqoyunlu mahalı
Rayon İcevan rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü təq. 1.443 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 337 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Salah xəritədə
Salah
Salah
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Salah kəndi Qafqaz və Zaqafqaziya diyarı idarəsinin dəyişdirilməsi haqqında 1867-ci il 9 dekabr tarixli çar fərmanı əsasında yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasına aid olmuşdur. 1918-ci ildən 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazisi daxilində mövcud olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Qazax qəzasında hərbi inqilab komitəsi yaradıldı. Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan (1920, 29 noyabr) sonra Qazax qəzası ərazisinin 44,5%-i, o cümlədən 1874-cü il inzibati bölgüsünə görə Azasu, Qaradaş, Qılınc kənd, Uzuntala, Baranin, Qalaçı, Kötikənd, Qoşqotan Külpi, Yeni Dilican, Köhnə Dilican, Karvansara, Qaraqoyunlu, Polad-Ayrım, Xaştar, Başkənd, Küləli, Mixaylovsk, Tatlıkənd, Tovuzqala kəndləri Ermənistanın tərkibində qaldı. Qazax qəzasının Azərbaycanın tərkibində qalan torpaqlarında Qazax, Ağstafa, Tovuz, Gədəbəy, Şamxor rayonları, Ermənistana verilmiş torpaqlarda isə Karvansara (İcevan), Çəmbərək (Krasnoselsk), Şəmşəddil, Dilican rayonları yaradıldı.

1988-ci ildə ancaq kənddə yaşayanları nəzərə alsaq, cəmi 300 ailədən ibarət olan Salah və Əmirxeyir kəndlərində doğulmuş olan 11 elmlər doktoru, 29 elmlər namizədi var idi. Bu rəqəm hər 7–8 ailəyə bir alim düşdüyünü göstərir. Bu, çox yerlərdə rast gəlinməyən, kifayət qədər yüksək göstərici idi.

Görkəmli şəxsiyyətləri redaktə

  • Misir Mərdanov -Keçmişdə Bakı Dövlət Universitetinin dekan müavini, dekanı, prorektoru, rektoru, Təhsil naziri, riyaziyyatçı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, hazırda institut direktoru
  • Niftalı Qocayev -Keçmişdə Bakı Dövlət Universitetinin kafedra müdiri, prorektoru, fizika elmləri doktoru, professor,
  • Zakir Qarayev — Bakı Tibb Universitetində , tibb elmləri doktoru, professor,
  • Hüseyn Hüseynov — el şairi,
  • Ramazan Abbasov — Azərbaycan milli futbol komandasının oyunçusu.
  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).