Salm adası
Salm adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada arxipelqın mərkəzində yerləşir. Ziçi adaları qruupuna daxildir. Adanın sahəsi 278 km², ən hündür nöqtəsi isə 343 metrdir.
| Salm adası | |
|---|---|
| rus. Остров Пайнера | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 278 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 20,5 km |
| Hündür nöqtəsi | 343 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2012-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 80°00′ şm. e. 59°20′ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
.jpg)
Təsviri
redaktəAda fairəvi formaya malikdir. Ərazisinin 96,4 % buzla örtülüdür (268 m²). Bircə adada yerləşən yarımada istisna olmaqla bütünlüklə buz qatı ilə örtülüdür. Adanın sahil xətdininuzunluğu 69 km[1], maksimal uzunluğu isə 17 km-dir. Adanın qərb nöqtəsi Levçenko nurnudur. Burun Siqizmund Levanevskinin ekipaj üzvü olan Viktor Levçenkonun şərəfinə adlandırılmışdır[2].
Salm adasından 60-cı paralel keçir.
Tarixi
redaktəAda 6 mart 1874-cü ildə Avstriya-Macarıstandan olan hərbi topoqraf və alpinist Yulius Payer tərəfindən Arktikaya təşkil olunmuş ekspedisiya zamanı kıəşf edilmişdir. Ada Zalm binasının şərəfinə adlandırılır
Yaxınlığında yerləşən adalar
redaktə- Bisernye adaları — adalar arxipelaqın cənub-şərqində, Salm adası sahillərində yerləşir. Adalar buzla örtülmürlər. Xüsusi seçilən yüksəklik yoxdur. Qrupa daxil olan adaların uzunluğu 100 metri keçmir. Qrupun şərqi ilə qərbi arasında məsafə 2.5 km-dir. Qrupa daxil olan ən böyük adanın üzəri daşlıqlardan ibarətdir
- Koldevey adası — adanın səthi hamardır. Ən hündür zirvə 66 metrdir. Ondan bir qədər aralıda 6 metrlik iki qaya vardır. Adanın 54 metrlik ikinci zirvəsi cənubda yerləşir. Adada göl yoxdur. Bir axara sahibdir. Şimalında yerləşən sıldırımlı qayadan bir qədər aralıda Şyonau adası yerləşir. Üçbucağa bənzəyir. Bütünlüklə buzdan azddır. Salm adasından 200 metr dərinliyə sahib boğazla ayrılır. Ada alman qütb səyyahı Karl Koldeveyin şərəfinə adlandırılmışdır.
- Şyonau adası — arxipelaqın cənub-şərqində yerləşir. Ada Koldevey adasında yerləşən burnundan şimaldadır. 100 metr uzunluğa malik qayadır. Ada Çexiyanın şimalında yerləşən şəhərin şərəfinə adlandırılmışdır. Şəhər Frans-İosif Torpağını kəşf edən Yulius Paymerin doğa şəhəridir.
- Vilçek adası — iri adadır, 10 km uzunluğa və 3 km enə malikdir. Salm adasından cənub-qərbdə yerləşir.
- Litke adası — Ada dairəvi formaya malikdir. Diametri 3 km, sahəsi isə 14 km²-dir. Ərazisinin böyük hissəsini 85 m hündürlüyə malik buzlaq tutur. Şimal-qərbində buzdan azad kiçik bir ərazi vardır. Ada rus dənizçisi, qütb araşdırmaçısı, coğrafiyaçısı Fyodor Litkenin şərəfinə adlandırılmışdır.
- Eskimos rifi — arxipelaqın cənubşərqində, Salm adasından 4 km cənub-qərbdə, Vilşek adasından isə 4.5 km şərqdə yerləşir. Ən iri rif 400 m uzunluğa malik ola da digərləri 100 metrdir. Rifdə hündürlük yoxdur.
- Lamon adası — arxipelaqın cənubunda yerləşir. Adadan uzunluğu 1,33 km təşkil edir. Adada göl və axar yoxdur. Şotland qütb araşdırmaşısı Ceyms Lamontun şərəfinə adlandırılmışdır. Açıq dənizdə yerləşən adanın sahillərini Barens dənizinin suları yuyur. Sahillərində dərinlik 20 metrdir.
- Xoxştetter adaları — Arxipelaqa daxil olan ən qərbdə yerləşən ada Albatros adlanır. O bir qayadan ibarətdir. Maksimal hündürlüyü 44 metrdir. Mərkəzdə yerləşən sahəsinə görə ikinci böyük ada Orta Xoxştetter adasıdır. Onun maksimal hündürlüyü 10 metrdir. Şərqdə yerləşən və arxipelaqın ən böyük adası isə Cənubi Xoxştetter adasıdır. Onun maksimal hündürlüyü 181 metrdir. Adada Ermak buzlağı yerləşir. Ada alman sülaləsi şərəfinə adlandırılmışdır.
Xəritə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Пермская арктическая группа «СЕВЕР»". 2020-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-24.
- ↑ "Тайна третьего перелёта или цейтнот Леваневского". 2019-09-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-24.