Adaçayı

adacayi
(Salvia səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Adaçayı (lat. Salvia) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Adaçayı
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Əhəmiyyəti

redaktə

Sürvə çiçək qruplarında toplanan efir yağlarına görə becərilir. Onun çiçək qruplarında 0,11–0,3 % efir yağı vardır. Bu yağların tərkibinə linalilasetat (58–70 %), linalol (10–15 %) və başqa maddələr daxildir. Sürvə yağı və ondan hazırlanan məhsullar ətriyyat kosmetika sənayesində, qida və əczaçılıq sənayesində istifadə edilir. Sürvənin meyvələrində 31 %-ə qədər quruyan yağ vardır. İstehsal tullantılarından qiymətli ətir tənzimləyicisi – sklyarol alınır. Sürvə bitkisi gözəl bal verən bitkidir.

Yayılması

redaktə

Sürvə elə də çox qədimdən becərilən bitki deyildir. O birinci dəfə 1909-cu ildə Fransada mədəniləşdirilmişdir. MDB ölkələrində 1929-cu ildən becərilir. Hazırda sürvə ən çox Moldovada, Qırğızıstanda, Krasnodar vilayətində Krımda və s. becərilir. Onun əkin sahəsi 13 min hektara yaxındır. Çiçək məhsuldarlığı hektardan 30–40 sentnerdir.

Sinonimləri

redaktə

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Aethiopis (Benth.) Opiz
  • Aethyopys (Benth.) Opiz
  • Aitopsis Raf.
  • Arischrada Pobed.
  • Audibertia Benth.
  • Audibertiella Briq.
  • Belospis Raf.
  • Calosphace Raf.
  • Codanthera Raf.
  • Covola Medik.
  • Crolocos Raf.
  • Dorystaechas Boiss. & Heldr. ex Benth.
  • Drymosphace Opiz
  • Elelis Raf.
  • Enipea Raf.
  • Epiadena Raf.
  • Euriples Raf.
  • Fenixanthes Raf.
  • Flipanta Raf.
  • Gallitrichum Fourr.
  • Glutinaria Raf.
  • Hematodes Raf.
  • Hemisphace Opiz
  • Hemistegia Raf.
  • Horminum Mill.
  • Jungia Heist. ex Fabr.
  • Kiosmina Raf.
  • Larnastyra Raf.
  • Lasemia Raf.
  • Leonia Cerv.
  • Leonura Usteri ex Steud.
  • Lesemia Raf.
  • Megyathus Raf.
  • Melinum Medik.
  • Melligo Raf.
  • Meriandra Benth.
  • Oboskon Raf.
  • Ormiastis Raf.
  • Ormilis Raf.
  • Perovskia Kar.
  • Piaradena Raf.
  • Plethiosphace Opiz
  • Pleudia Raf.
  • Polakia Stapf
  • Pycnosphace Rydb.
  • Ramona Greene
  • Rhodochlamys S.Schauer
  • Rhodormis Raf.
  • Rosmarinus L.
  • Salviastrum Scheele
  • Schraderia Medik.
  • Sclarea Mill.
  • Sobiso Raf.
  • Sphacopsis Briq.
  • Stenarrhena D.Don
  • Stiefia Medik.
  • Terepis Raf.
  • Zhumeria Rech.f. & Wendelbo

Növləri

redaktə

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə