Samaria Milli Parkı
Samaria dərəsi (yun. Φαράγγι της Σαμαριάς), həmçinin Samaria Milli Parkı[1] — Yunanıstanın Krit adasında yerləşən dərə. Samaria dərəsi Avropanın ən böyük dərələrindən biri hesab olunur. Samaria dərəsi Krit adasının cənub-qərbində, Lefka-Ori silsiləsində yerləşir. Ərazi Krit adasının Sfakiya əyalətinə aiddir. Samaria Milli Parkı adanın görməli yerlərindən biri hesab edilir. Dərənin uzunluğu 13 km, eni isə 3,5–0.5 km arasında dəyişir. Dərənin çıxışından 3 km cənubda Agiya-Rumeli kəndi yerləşir. Kəndə avtobusla gəlmək mümkündür.
| Samaria Milli Parkı (Samaria dərəsi) | |
|---|---|
| yun. Φαράγγι της Σαμαριάς | |
 | |
BTMB kateqoriyası — II (Milli park).svg){kind=logo} |
|
| Yaradılma tarixi | 1962 |
| Yerləşməsi | |
| 35°16′16″ şm. e. 23°57′41″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Yunanıstan |
| Region | Krit |
| Yaxın şəhər | Xanya |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Dərə öz adını XIV əsrə aid Müqəddəs Mariya bizans kilsəsindən götürmüş. Kilsə keçmiş Samaria kəndinin yaxınlığında yerləşir.
Tarixi redaktə
Samaria dərəsə qədim zamanlardan məskunlaşma ərazisi olmuşdur. Ərazidə Apollon və Artemidanın şərəfinə ucaldılmış məbədlərin qalıqları aşkar edilmişdir. E.ə. VI əsrdə dərənin sonunda Tara (Τάρρα) şəhəri salınmış. Şəhər kiçik olsada müstəqil idi və özünün xüsusi pul sikkələri var idi. Sikkəlnin bir üzündə vəhşi keçinin başı, digər üzündə isə arı təsvir olunmuşdur. Dərədən Tareos çayı axırdı. Dərədə ki, Tara şəhəri haqqında Siciliyalı Diodor, Böyük Plini və s. tarixçilər məlumat vermişlər.
1962-ci ildə dərə milli park statusunu almış. Bu tarixdən sonra Samaria kəndi məskunlaşmağa başladı. Qoruğun ümumi sahəsi 4850 hektardır.
2000-ci ildən qoruğa il ərzində 200 min ziyarətçi gəlir.[2]
Fauna və florası redaktə
Qoruğun yaradılmasında məqsəd Lefka-Orinin unikal təbiətini və endemik krit dağ keçisi olan kri-krini qorumaqdır. Kri-kri ilə yanaşı dərə ərazisində digər nadir heyvan və quşlar mövcuddur. Sayı azalmaqda olan vəhşi pişik, müxtəlif qartal, dələ, porsuq ərazinin diqqət çəkən heyvanlarındandır.
Bitkilərdən krit endemikləri daha geniş yayılmış. Məsələn: diktamos və ya erondas, həmişəyaşıl sərv. Digər bitki növlərindən şam, çinar, palıd, krit ağcaqayını və eben ağacını misal göstərmək olar.
İstinadlar redaktə
Ədəbiyyat redaktə
- Андонис Г. Плимакис. Ущелье Самарья / Перевод Ирини И. Наумиди. — G. Detorakis, Heraklion Biomechanical Area, 1998.