Sarin (fr. Sarine, it. Sarina, alm. Saane) — İsveçrədə çay.[1] Uzunluğu 128 km (80 mil) və 1,892 km² (731 kv mi) olan drenaj sahəsinə malikdir.

Sarin
Ölkə
Mənsəbi Aare
Uzunluğu
  • 126 km
Su sərfi 54,4 ± 0,001 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 1.892 km²
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası redaktə

Sarin, İsveçrədə Fribourq kantonunu uzununa istiqamətdə kəsən çaydır. Onun mənbəyi Vale kantonunda yerləşir. Aare çayının bir qoludur və buna görə də Reyn çayının drenaj hövzəsinin bir hissəsidir.

Təsviri redaktə

Çayın uzunluğu 126 km, hövzəsi 1900 km²-dir. Çay Vale kantonunda 2284 m hündürlükdə Diablerets dağ silsiləsindən başlayır. Şiffenen süni gölünü keçdiyi yerdə şimala doğru hərəkət edir və sonra Bern kantonunda[2] Aare çayına axır. Onun yolu əsasən Fribourq kantonundan[3] keçir.

Sarin mənbəyi Saneç aşırımında[4] yerləşir, Sanec bəndinin yaratdığı su anbarını qidalandırır.

Qolları redaktə

Sarin çayının yuxarıdan aşağıya doğru olan qolları:

  • Sol sahili
    • Hongrin
    • La Treme
    • Sionq
    • Glean
    • Sonnaz
  • Sağ sahili:
    • Jogne
    • Gerin
    • Gotteron
    • Singin

Tarixi redaktə

 
Fribourq şəhərində Sarinanın döngəsi.

Sarinanın müasir yatağı Vürm buzlaşması[5] adlanan sonuncu buzlaşmadan sonra yaranmışdır. Bu dövrdə Rona buzlağı indiki İsveçrə yaylasının qərb hissəsini əhatə edərək qədim çay vadilərini moren çöküntüləri ilə doldurdu. Sonra buzlaq geri çəkildi və çaylar təmizlənmiş yayla boyunca yeni yollar yaratmalı oldu. Bu vəziyyət çox əyri yollarla nəticələndi.

Qruyer və Laupen arasındakı çoxsaylı Sarin meandrları bu fenomendən qaynaqlanır. Bundan əlavə, Fribourq yaylası ilə Sarin çayının axdığı Aar dərəsi arasında mövcud olan böyük hündürlük fərqi (təxminən 200 metr) sahillərin sürətlə aşınmasına və çox dərin dərələrin yaranmasına səbəb olmuşdur.

İstinadlar redaktə

  1. "Arxivlənmiş surət". 2023-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-01.
  2. https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/007383/2023-03-09/
  3. "Arxivlənmiş surət". 2023-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-01.
  4. "Arxivlənmiş surət". 2023-06-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-01.
  5. "Arxivlənmiş surət". 2023-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-01.

Xarici keçidlər redaktə