Sayma nerpası

Sayma nerpası (lat. Pusa hispida saimensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin nerpa cinsinin halqaşəkilli suiti növünə aid heyvan yarımnövü. Vaxtı ilə Ansilovo gölü Baltik dənizi ilə əlaqə itmişdir. Bu səbəbdən 9000–8000 il əvvəl yarımnövə çevrilmişdir.

Sayma nerpası
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Lavrazioterilər Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Mirdəstə: Ferae Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Yırtıcıkimilər Dəstə: Yırtıcılar Yarımdəstə: İtkimilər İnfradəstə: Arctoidea Klad: Pan-Pinnipedia Klad: Pinnipedimorpha Klad: Pinnipediformes Klad: Pinnipedia Fəsiləüstü: Phocoidea Fəsilə: Əsl suitilər Yarımfəsilə: Suitilər Triba: Phocini Cins: Nerpa Növ: Halqaşəkilli suiti Yarımnöv: Sayma nerpası
Beynəlxalq elmi adı
Pusa hispida saimensis Oscar Frithiof Nordqvist, 1899
Şəkil axtarışı ITIS   622064 NCBI   248495 FW   147306

Yayılması və sayı

Bu yarımnöv Finlandiya ərazisində yaşayan yeganə emdemin məməli növüdür. 2014-cü ildə onların sayı 310 baş təşkil etmişdir. Əz az say göstəricisi 1990-cı ildə müəyyən edilmişdir. Cəmi 180 baş. Müəyyən edilmişdir ki onlar arasında cəmi 90 başı çütləşmə üçün yararlıdır. 2024-cü ildə dövlət proqramına əsasən onların sayını 400 başa çatdırmaq planlaşdırılır.

Bioloji xüsusiyyətləri

Bu növə daxil olan fərdlərin uzunluğu — 130–145 sm, çəkisi isə 50–90 kq olur. Bununla belə daha irilərinə də rast gəlinir. 2006-cı ildə uzunluğu 154 sm, çəkisi 124 kq olan suiti aşkarlanmışdır.

Xəzi əsasən tünd boz olur. Bəzi hallarda qaralarına rast gəlinir. Bu yagımnövün kəllə qurulumu fərqlənir. Belə ki kəllələri enli, çənələri isə qısadır. Beynləri nisbətən iridir.

Çoxalması

Onlar yetkinlik yaşına 4–5 ilində çatırlar. Üç il ərzində dişilər iki dəfə bala verir. Balalar fevralın sonunda doğulur. Yeni doğulan körpənin çəkisi 5 kq təşkil edir.

Həyat tərzi

Sayma nerpası ömrünün 65–85% suda keçirirlər. Onlar suyun altında 20 dəqiqə qala bilirlər. Burada onlar qısa müddətli yuxuya gedirlər. Orta ömür müddətləri 20 il, bəziləri isə 30 il yaşaya bilir.

Sayma nerpası əsasən balıqlarla qidalanır. Gün ərzində bir necə kq təşkil edir. İllik qida rasionu 1000 kq-dır. Göldə onları qida ilə təmin etmək üçün torla ov qadağan edilmişdir.