Seybo
Seybo (歳暮?) və ya oseybo (御歳暮?) — Yaponiyada ilin sonunda hədiyyə vermək adəti.[1] "Seybo" sözünün mənası "ilin sonu" deməkdir.[1] İlin sonunda verilən hədiyyə həmin il göstərilmiş yaxşılıqların qarşılığında təqdim olunan təşəkkürün bir ifadəsi hesab olunur.[1]
Xüsusiyyətləri redaktə
Keçmişdə Yaponiyada əcdadların üzərinə sake, oniqiri, balıq kimi məhsullar qoyurdular və insanlar bu məhsulları ehtiyacı olanlarla paylayırdılar. Bu adət daha sonra seybo adətinə təkamül etmişdir.[2]
Seybo adətən sosial cəhətdən daha yuxarı mərtəbədə qərarlaşan evlilik vasitəçisi, ailə həkimi, ev sahibi kimi şəxslərə və ya ikebana, çay mərasimi kimi incəsənət sahələri ilə məşğul olan müəllimlərə təqdim olunur.[1] Bu şəxslərə seybo ilə yanaşı ilin ortasında çuqen adlı hədiyyə də verilir.[1] Sosial cəhətdən daha yuxarı mərtəbədə qərarlaşan şəxslər də başqalarına seybo təqdim edə bilərlər.[1] Belə seybolar ailə və ya biznes əlaqələri münasibətilə verilən seybolar hesab olunur.[1]
Seybo kimi əsasən yemək və ya sabun, dəsmal kimi gündəlik həyatda istifadə olunan məhsullar verilir.[2] Sorğuya əsasən şirniyyat və desertlər ən populyar seybolardır.[2] Bəzi bölgələrdə gəlinə seybo kimi balıq və düyü keksi verilir.[3]
Münasibət redaktə
1969-cu ildə Kiotoda aparılmış sorğuya əsasən adi bir ailənin orta hesabla qəbul etdiyi seybo sayı 6,1 idi.[1] Ailələrin 14%-i isə ümumiyyətlə seybo qəbul etməmişdi.[1] Adətən hər ailənin sosial cəhətdən daha yuxarı mərtəbədə qərarlaşan cəmi 1 üzvü olduğu üçün bu rəqəm qeyri-mütənasibdir.[1] Sorğuya əsasən müəyyən olunmuşdu ki, əhalinin 30%-i seybo adətini sevmir, çünki məcburi xarakterlidir.[1] Buna baxmayaraq, seybo təqvim üzrə verilən hədiyyə adətləri arasında ən əhəmiyyətlisi hesab olunur.[1]
Son illərdə seybo adəti ticarət maraqlarının təsirinə məruz qalır və 3–4 ayın maaşına bərabər il sonu bonusu şəklində təqdim olunur.[1] Keçmişdə insanlar seybonu özləri şəxsən təqdim etsələr də, hazırda seybonu karqo vasitəsilə göndərməyə üstünlük verirlər.[1]
Müasir dövrdə şəhərlərdə seybo adəti unudulmaqdadır və köhnə nəslin adəti hesab olunur.[2] Milad hədiyyəsi vermək getdikcə daha populyarlaşır, çünki seybodan fərqli olaraq, Milad hədiyyəsi ailə üzvlərinə və daha yaxın şəxslərə təqdim olunduğu üçün daha səmimi hədiyyə vermə adəti kimi qəbul olunur.[2]
İstinadlar redaktə
Ədəbiyyat redaktə
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VII cild. Tokio: Kodansha. 1983. səh. 49. ISBN 0-87011-627-4. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
- Kojima, Setsuko; Crane, Gene A. Dictionary of Japanese Culture (ingiliscə). Heian. 1990. səh. 289. ISBN 9780893463366. İstifadə tarixi: 6 may 2023.