Silah Ticarəti üzrə Beynəlxalq Müqavilə

Silah ticarətini tənzimləyən müqavilə

Silah Ticarəti üzrə Beynəlxalq Müqavilə (STBM, ing. Arms Trade Treaty, ATT) — dövriyyəsi xüsusi konvensiyaya uyğun olaraq məhdudlaşdırılmış beynəlxalq silah ticarətini tənzimləyən çoxtərəfli beynəlxalq müqavilə[1]; müqavilə dünyada qanunsuz silah ticarəti qarşısını almaq üçün hazırlanmışdır (bəzi təxminlərə görə, beynəlxalq silah ticarətinin həcmi ildə 70 milyard dollara çatır).

Silah Ticarəti üzrə Beynəlxalq Müqavilə
İmzalanma tarixi 2 aprel 2013
İmzalanma yeri
Dilləri ingilis dili, rus dili, fransız dili, ispan dili, sadələşdirilmiş Çin dili[d], ərəb dili
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sənəd, şərti silahların ixracı üçün yeni standartlar, o cümlədən embarqo və sanksiyalara zidd olaraq adi silahların ixracının qadağan edilməsi ilə yanaşı, soyqırımı, insanlığa qarşı cinayətlər, hərbi cinayətlər və terror hücumları[2].

İmzalanma tarixi redaktə

 
2 aprel 2013-cü il tarixli BMT Baş Assambleyasında müqavilənin mətni üzrə səsvermənin nəticələri
  müqavilə layihəsi dəstəkləndi (154 ölkə)
  bitərəf (23 ölkə)
  qarşı - İran, KXDRSuriya
  səsvermədə iştirak etməyənlər
  BMT-yə üzv olmayan dövlətlər

May 1997-ci ildə Kosta Rika Prezidenti Oskar Sançes Arias, Dalay Lama, Lex Valesanın da daxil olduğu bir qrup Nobel Mükafatı laureatı ilk dəfə qlobal silah ticarəti müqaviləsinin qəbul edilməsinə başladı. Nobelistlər, tənzimlənməmiş silah ticarətinin dağıdıcı təsiri ilə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirdilər və "Silah Transferlərinə dair Beynəlxalq Davranış Kodeksi" nin qəbul edilməsini təklif etdilər. XX əsrin sonunda bu təşəbbüs lazımi dəstəyi toplaya bilməsə də, məcəllədə BMT Baş Assambleyasının 2013-cü ilin aprelində səs verdiyi çox şey yer alırdı: insan hüquqları və humanitar hüquqla bağlı beynəlxalq normalara uyğunluq; BMT-nin adi silahlar reyestrində məcburi iştirak; regional sülh, təhlükəsizlik və sabitliyin möhkəmləndirilməsi üçün öhdəliklər.

İstinadlar redaktə

  1. UN Assembly approves first-ever Arms Trade Treaty Arxivləşdirilib 2013-04-05 at the Wayback Machine // xinhuanet.com
  2. "ООН одобрила первый в истории договор о торговле оружием". warandpeace.ru. 2 апреля 2013 года. 2013-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-05.