Simulakrum

Simulakrum — postmodern fəlsəfədə mövcud olmayan bir şeyin təsviri, surəti mənasını verən termin. Bu gün bu anlayış orijinal nümunənin formasını təkrarlayan mədəni və ya siyasi bir yaradılış kimi başa düşülür. Simulakrum hər cür əşya və mənaya aid ola bilər.

Konsepsiya tarixi

"Simulakrum" anlayışını ilk dəfə Platon istifadə etmişdir.

Platon da simulakrum ikiqat təhrifin enən (azalan) deqradasiyası demək idi: onun əsil varlığıyla müqayisədə, yəni İdeyaya və təsviri ilə (məsələn, rəssamın və ya şairin məşğul olduğu) müqayisədədə. bu şeyin özünə münasibət, daha doğrusu, psevdo-şey, əgər artıq baş verənləri nəzərə alsaq, birincisi, təhrif, "nüsxənin surəti", "kölgənin kölgəsidir".

"Simulakrum" sözünü müasir istifadəyə Batay Jorj daxil etmişdir. Həmçinin, bu termin Delöz və Bodriyar kimi filosoflar tərəfindən çox istifadə olunur. Əvvəllər (Platonun latın tərcümələrindən başlayaraq) bu, sadəcə olaraq, təsvir, şəkil, əksi mənasında idi. Məsələn, fotoşəkil onun üzərində əks olunan reallığın simulakrumudur. Fotoşəkildəki kimi dəqiq təsvir olması vacib deyil: rəsmlər, qumdakı təsvirlər, Tanrı ikonaları, real hekayəni öz sözlərinizlə təkrarlamaq — bunların hamısı simulakrumdur. "Simulakr" anlayışının belə təfsirinin əsası qismən də, Platon üçün şəkil və ya heykəltəraşlıq tərəfindən təsvir edilən reallıq obyektinin özü artıq obyektin ideyasına, eydosuna münasibətdə müəyyən mənada elə surət olmasıdır və bu obyektin təsviri isə surətin surətidir və bu mənada yalandır, həqiqətə uyğun deyil. Adətən bu terminin yaradılması onu geniş istifadəyə təqdim edən və ətrafdakı dünyanın reallıqlarını şərh etmək üçün istifadə edən Jan Bodriyara aid edilir. Bununla belə, filosofun özü Fransada yaranmış və Jorj Batay, Pyer Klossovski və Aleksandr Kojev kimi adlarla təmsil olunan kifayət qədər güclü fəlsəfi ənənəyə arxalanırdı.

Lakin "simulakrum" termininin mənşəyini postmodern fəlsəfi fikrə borclu olduğunu söyləmək də tamamilə doğru olmazdı: son cərəyanın fransız nəzəriyyəçiləri Epikurun "εἰκών" tərəfindən işlətməyə çalışdığı Lukretiusun köhnə termininin yalnız fərqli şərhini verdilər. "simulacrum" sözü ilə tərcümə edin.

Bununla belə, Jan Bodriyar digər postmodernistlərdən fərqli olaraq, sosial reallıqla münasibətdə istifadə edərək, "simulyakrum" termininin məzmununa tamamilə yeni çalarlar verdi.

İndiki vaxtda "simulyakr" anlayışı adətən J.Bodriyar tərəfindən işlədildiyi mənada işlədilir.

Deməli, N. B. Mankovskaya, tədqiqatçı J. Bodriyardın sözləri ilə desək, "simulyator simulyasiya vasitəsilə "əzabverici reallığı" post-reallıqla əvəz edən psevdoşeydir".

Sadə dillə desək, simulakr orijinalı olmayan bir görüntüdür, əslində mövcud olmayan bir şeyin təsviridir.

Məsələn, simulyatoru bir şeyin rəqəmsal fotoşəkili kimi görünən, lakin təsvir etdiyi şey əslində mövcud olmayan və heç vaxt mövcud olmayan bir şəkil adlandırıla bilər.

Belə bir saxta xüsusi proqram vasitəsi ilə yaradıla bilər.