Son istifadəçi – hazırlanmış məhsulu istifadə edən və ya istifadə etməsi gözlənilən şəxs.[1][2][3][4] Son istifadəçi adminlər, sistem administratorları, verilənlər bazası administratorları,[5] informasiya texnologiyaları (İT) mütəxəssisləri, proqram təminatı mütəxəssisləri və kompüter texnikləri kimi məhsulu idarə edən istifadəçilərdən fərqlidir.[6] Son istifadəçilər ümumiyyətlə tərtibatçıların sahib olduğu texniki biliyə və ya məhsul tərtib etmə bacarıqlarına sahib deyil.[7] Bu daha sonra müştəri məmnuniyyətinin azalmasına səbəb olur.[3] İT sahəsində son istifadəçilər "müştəri" demək deyil, müştərinin işçiləri deməkdir. Məsələn, böyük bir pərakəndə şirkət işçilərinin istifadə etməsi üçün hansısa proqram paketini alırsa həmin şirkət paketi alan "müştəri" olsa da, son istifadəçilər proqramı istifadə edəcək şirkət işçiləridir.[8]

İnformasiya sistemlərinin son istifadəçiləri olan tibb bacıları

Bəzi Amerika məhsulları və müdafiə ilə əlaqəli məlumatlar ITAREAR-a uyğun olaraq ABŞ hökumətindən ixrac icazəsi tələb edir.[9] İxrac lisenziyasını əldə etmək üçün ixracatçı son istifadəçi sertifikatını almaq üçün həm son istifadəçini, həm də son istifadəni göstərməlidir.[10] EULA-da son istifadəçi proqramı quraşdıran VAR-dan (ing. value-added reseller) və ya proqramı satın alan və idarə edən təşkilatdan fərqlənir.[11] İngiltərədə son istifadəçi öhdəlikləri (EUU) bəyannamələrində göstərilən məhsul lisenziyalarını müşayiət edən sənədlər mövcuddur.

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. İsmayıl Calallı. "end user" // Rasim Əliquliyev (redaktor). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti (az.). Bakı: "İnformasiya texnologiyaları" / "Bakı" nəşriyyatı. 2017. səh. 267. ISBN 978-9952-434-82-8. 6 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF) (#archive_missing_url).
  2. Dictionary of Computer and Internet Terms. Barron's Business Guides (8). Hauppauge, New York: Barron's Educational Series. 2003. səh. 171. ISBN 978-0-7641-2166-1. OCLC 50480181. the person ultimately intended to use a product
  3. 1 2 Howe, Denis. "FOLDOC entry for "end-user"". foldoc.org. London. 1997-03-29. 2019-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-28. The person who uses a computer application, as opposed to those who developed or it.
  4. Legal Information Institute. "U.S. Code § 8541 – Definitions". www.law.cornell.edu. U.S. Code. Ithaca, New York: Cornell Law School. 2019-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-28. The term “end-user”, with respect to a good, service, or technology, means the person that receives and ultimately uses the good, service, or technology.
  5. Shepherd, John C. Database Management: Theory and Application. Homewood, Illinois: Irwin Professional Publishing. 1990. səh. 20. ISBN 978-0256078299. OCLC 20491157.
  6. FIPS Task Group on Database Management System Standards. Recommendations for Database Management System Standards. Washington, D.C.: National Bureau of Standards. 1979. səh. 58. OCLC 6862471. The end users are persons who perform the application functions. End users include "parametric " and generalized function users, but they are not system support personnel.
  7. O'Neil, Patrick. Database Principles Programming Performance. San Francisco: Morgan Kaufmann Publishers. 1994. 4–5. ISBN 978-1558602199. OCLC 30777731. One of the most important features of a DBMS is that relatively inexperienced users, called end users, are empowered to retrieve information from the database. The user poses a query at the terminal keyboard, requesting the database system to display the answer on a terminal screen or on a printed sheet.
  8. Chrissis, Mary Beth; Konrad, Mike; Shrum, Sandy. CMMI for Development: Guidelines for Process Integration and Product Improvement. Upper Saddle River, New Jersey: Addison-Wesley. 2011. səh. 581. ISBN 9780321711502. OCLC 884168009. A party that ultimately uses a delivered product or that receives the benefit of a delivered service. (See also "customer".) End users may or may not also be customers (who can establish and accept agreements or authorize payments).
  9. "Defense trade controls overview" (PDF). www.pmddtc.state.gov. Washington, D.C.: United States Department of State. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-06-28.
  10. "Nontransfer and use certificate" (PDF). www.pmddtc.state.gov. ashinqton: United States Department of State. 2018-10-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-06-28.
  11. "What is END USER?". thelawdictionary.org. Black's Law Dictionary. 2012-10-19. 2014-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-28.

Xarici keçidlər

redaktə