Sonsuzvint ötürməsi

Sonsuzvint ötürməsi oxları çarpaz yerləşmiş sonsuzvint və ona uyğun olan dişli çarxdan ibarətdir. Sonsuzvintin profili boltun həndəsəsinə oxşayır. Çox vaxt sonsuzvint aparan, sonsuzvint dişli çarxı isə aparılan olur. İlişmə zamanı güc sonsuzvint çarxın dişlərini qismən əhatə etməklə ötürülür. Sonsuzvint və çarx arasında toxunma xətt üzrə baş verdiyindən böyük güc ötürmək mümkün olur. Bu ötürmə adilərə nisbətən daha dəqiq, səlis və titrəyişsiz işləyir. Dişlərin ilişməsində yaranan yüksək sürtünmə səthi aşağı faydalı iş əmsalına səbəb olur. Sonsuzvintin yoxuş bucağı artdıqaca bu əmsal 65–95 % arasında yerləşir. Sonsuzvint ötürməsində bir pillədə 1…1000 arasında ötürmə nisbəti almaq olur. Praktikada isə əlverişli ötümə nisbəti 10…..80 arasında götürülür. Sonsuzvint formasına görə silindrik və holoboid olur. Dişlərin profilinə görə trapesiya və arximed spiralına uyğun hazırlanırlar. Standarta görə Arximed sonsuzvintli ötürmələr ZA, evolvent Z1, konvolyut sonsuzvintlər isə ZN1 və ZN2 ilə işarə edilir.

Özü əyləclənən sonsuzvint ötürməsi

İşləmə prinsipi

Sonsuzvint ötürməsinin çatışmayan cəhətləri ondan ibarətdir ki, ilişmə zamanı yüksək sürtünmə yaranır, əlvan materialların tətbiqi tələb olunur, oxboyu yaranan yüksək qüvvə yastıqların sərt oturdulmasını tələb edir, istismar xərcləri böyükdür.

Mənbə

• Kərimov Z. H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı-nəqledici maşınlar. Ali texniki məktəblər üçün dərslik. II nəşri — Bakı, "Maarif", 2002, 596 səh.