Stylodipus telum

Stylodipus telum (lat. Stylodipus telum) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin gəmiricilər dəstəsinin ərəbdovşanlar fəsiləsinin stylodipus cinsinə aid heyvan növü.

Stylodipus telum
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Klad: Gliriformes Klad: Glires Klad: Simplicidentata Dəstə: Gəmiricilər Yarımdəstə: Myomorpha Fəsiləüstü: Dipodoidea Fəsilə: Ərəbdovşanlar Yarımfəsilə: Dipodinae Triba: Dipodini Cins: Stylodipus Növ: Stylodipus telum
Beynəlxalq elmi adı
Stylodipus telum Licht., 1823[…]
Şəkil axtarışı ITIS   609763 NCBI   1041413 EOL   327901

Adı

Bu növün sinonimiyasına daxil olan Dipus halticus (Brandt, 1844) adının nomenklatura statusu yoxdur. Allactaga (Allactaga sibirica Forster) formalarından birinə istinad edərək Dipus halticus Illiger, 1825 adının səhv istifadə edilməsini təmsil edir.

Areal

Bu canlılar əsasən Çin, Qazaxıstan, Türkmənistan, Ukrayna, Özbəkistan və Rusiya ərazisində yaılmışlar. Rusiyanın Don çayı hövzəsində yerləşən qumluqlarda, Qərbi Xəzərönündən Zaysan dağ arası çökəkliyinə və İrtış çayının sağ sahilinə qədər ki, ərazilərdə görülürlər.

Xarici görünüş

Bu canlıların uzunluğu 9–12 sm, arxa ayaqlarının uzunluğu isə 4,6–5,1 sm təşkil edir. Başı yuvarlaq, ağız qısaldılmış formadadır. Qulaqları nisbətən kiçikdir. Arxa ayaqları üç barmaqlıdır. Quyruqlarının ucunda tünd rəngdə kiçik bir "fırça" meydana gəlir. Üzərilərinin rəngi qəhvəyi-bozdan qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir. Qarınları ağdır. Qarmaqların altındakı tüklər qaramtıldır.

Həyat tərzi

Qaranlıqda aktivdirlər. Zəif qaçır, alçaq hündürlüyə sahib bitki örtüyü arasında gizlənməyə üstünlük verirlər. Soyuqlar düşən zaman qış yuxusuna gedirlər, mövsümün başlaması artan istiliklə ilə ortaya çıxırlar. Oyuqlarda yaşayırlar. Bu oyuqların girişlərin sayı 1-dən 6-ya qədərdir. Dişilərdə boğazlıq martın ortalarından avqustun ortalarına qədər baş verir. Apreldə "zirvə" müşahidə olunur.

Statusu

Stylodipus telum geniş çeşiddə və ehtimal olunan böyük sayda başa malikdirlər. Qarşılaşdığı əsas təhlükə çölün kənd təsərrüfatına cəlb olunmasıdır. Sayının yavaşca azaldığına inanılır, lakin Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi onun qorunma vəziyyətini "ən az qayğı tələb edənlər" kimi qiymətləndirmişdir.