Sujou Sənaye Parkı

Çin-Sinqapur Sujou Sənaye Parkı (sadələşdirilmiş Çin dili: 中国 — 新加坡苏州工业园区; ənənəvi Çin dili: 中國 — 新加坡蘇州工業園區; pinyin: Zhōngguó — Xīnjiāpō Sūzhōu Gōngyè Yuán Qū) və ya qısaca SSP (Sujou Sənaye Parkı), bir az Sinqapur təsiri olan Sujou şəhərində yerləşən bir qraflıq səviyyəsində inzibati ərazidir.

Təməl

1992-ci ildə Sinqapur təcrübəsi ilə müasir bir sənaye qəsəbəsinin inkişafı fikri irəli sürüldü. Çinin mərhum öndə gələn lideri Den Syaopin Çinin cənubundakı ərazilərə turu zamanı dedi: "Sinqapur yaxşı ictimai qaydaya malikdir və yaxşı idarə olunur. Onların təcrübələrini öyrənməli və onlardan daha yaxşı idarə etməyi öyrənməliyik."
Dəyirmi müzakirələrdən və ərazi araşdırmalarından sonra hər iki hökumət Sujounun şərqində müasir bir sənaye parkının inkişaf etdirilməsində güclərini birləşdirməyə qərar verdi. 26 fevral 1994-cü il tarixində Çin Baş nazirinin müavini Li Lanqing və Sinqapurun baş naziri Lee Kuan Yu Çin-Sinqapur Sujou Sənaye Parkının (ÇS-SSP) birgə inkişafına dair saziş imzaladılar.^[1]

Coğrafiya

SSP-in ümumi sahəsi 288 km2-dir, bunun da Çin-Sinqapur əməkdaşlıq sahəsi 1,2 milyonluq planlı yaşayış əhalisi ilə 80 km2-i əhatə edir. Çin Baş nazirinin müavini Vu Yi və Sinqapur Baş nazirinin müavini Vong Kan Sengin rəhbərlik etdiyi Çin-Sinqapur Birgə İdarəetmə Şurası, SSP-in inkişafına istiqamət vermək üçün hər il iclas keçirir.^[2] Jinji gölü Sujou Sənaye Parkının mərkəzi hissəsində yerləşən kiçik şirin su gölüdür. 7.18 kvadrat kilometr ərazini tutur və ortalama dərinliyi 2,5 −3 metrdir. Göldə iki süni ada var.^[3] Duşu Gölü, Sujou Sənaye Parkının cənub hissəsində, sahəsi 9.48 kvadrat kilometr olan kiçik bir şirin su gölüdür.

İqtisadiyyat

2019-cu ildə parkın ABŞ-Çin ticarət müharibəsindən təsirləndiyinə dair məlumatlar yayılmışdı, ixracat 2018 rəqəmləri ilə müqayisədə 2019-cu ilin ilk yeddi ayında yüzdə 10 azalmış, idxal isə eyni dövrdə yüzdə 15 azalmışdır.^[4]

Təhsil

Hökumətin əsas layihələrindən biri olan Sujou Duşu Gölü Ali Təhsil Şəhəri var. Duşu gölünün şərqində yerləşən bu təhsil mərkəzinin, ümumi sahəsi 25 km2-dir və 2016-cı ilədək 100.000 tələbə olacağı gözlənilirdi. Məqsəd yaxşı təhsil, qabaqcıl texnologiya və xoş bir yaşayış mühiti təklif etməkdir. Bu ərazidə yerli Çin universitetləri və digər ölkələrin universitetləri də daxil olmaqla bir çox universitet yerləşir. Bu toplum savadlı və yaradıcı insanlar yetişdirməyə yönəlmişdir. Sahə kitabxanalar, əyləncə məkanları, parklar, idman mərkəzi və yaşayış yerləri daxil olmaqla imkanlar təklif edir. Venxing Plaza və Hanlin Plaza bir çox kiçik restoran və mağazaların məşhur yerləridir. Duşu Gölü Kitabxanası Milli Rəqəmsal Kitabxananın təcrübə kitabxanasıdır. Əsas universitetlərə Sujou Universiteti, Xi'an Jiaotong-Liverpool Universiteti və Çin Renmin Universitetinin Sujou Kampusu daxildir.^[5]

Sonrakı uğur

2001-ci ildə, Sinqapur sənaye parkında payını azaltdıqdan bir il sonra park 3.8 milyon dollarlıq ilk mənfəət əldə etdi. SSP əvvəlcə bir çox uğursuzluqla üzləşdı, lakin 25 ildən sonra uğurlu oldu.^[6] 2020-ci ildən etibarən SSP, vergi gəlirinə təxminən 800 milyard yuan (119,11 milyard dollar) qatqı təmin etdi və xarici ticarət həcmində 1 trilyon dollardan çox qazandı.^[7] Koreya hökumətləri, SSP-in uğurunu görərək Kaesong Sənaye Bölgəsini modelləşdirdilər.^[8] SSP-dən sonra modelləşdirilən digər bir sənaye parkı Çin-Belarus Sənaye Parkıdır.^[9]

İstinadlar

↑ Alexius A. Pereira (2003) State Collaboration and Development Strategies: The Case of the China Singapore Suzhou Industrial Park (1992–2002). London: Routledge.
↑ "Suzhou Industrial Park" Arxivləşdirilib 2010-03-25 at the Wayback MachineRightSite.asia. 1994–02-26
↑ "金鸡湖景区". 2012-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.
↑ "In a giant industrial estate, Chinese officials scramble to keep foreign tenants" Arxivləşdirilib 2021-10-05 at the Wayback MachineSouth China Morning Post.
↑ 苏州独墅湖高等教育区. Sipedi.com.
↑ "The new frontier Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback MachineBen Dolven,, Far Eastern Economic Review, Arxivləşdirilib 2022-09-25 at the Wayback Machine
↑ "Suzhou Industrial Park celebrates 25 years" Arxivləşdirilib 2021-07-29 at the Wayback MachineChina daily
↑ ""外媒：韩朝欲国际化开城园区效仿苏州工业园"". 2021-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.
↑ ""Interview: China-Belarus Industrial Park propels Belarusian economy"". 2018-08-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.

[1] Alexius A. Pereira (2003) State Collaboration and Development Strategies: The Case of the China Singapore Suzhou Industrial Park (1992–2002). London: Routledge.

[2] "Suzhou Industrial Park" Arxivləşdirilib 2010-03-25 at the Wayback MachineRightSite.asia. 1994–02-26

[3] "金鸡湖景区". 2012-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.

[4] "In a giant industrial estate, Chinese officials scramble to keep foreign tenants" Arxivləşdirilib 2021-10-05 at the Wayback MachineSouth China Morning Post.

[5] 苏州独墅湖高等教育区. Sipedi.com.

[6] "The new frontier Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback MachineBen Dolven,, Far Eastern Economic Review, Arxivləşdirilib 2022-09-25 at the Wayback Machine

[7] "Suzhou Industrial Park celebrates 25 years" Arxivləşdirilib 2021-07-29 at the Wayback MachineChina daily

[8] ""外媒：韩朝欲国际化开城园区效仿苏州工业园"". 2021-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.

[9] ""Interview: China-Belarus Industrial Park propels Belarusian economy"". 2018-08-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]