Tüklümeyvə ərik

Tüklümeyvə ərik (lat. Prunus dasycarpa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Tüklümeyvə ərik
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Amygdaleae Cins: Gavalı Növ: Tüklümeyvə ərik
Beynəlxalq elmi adı
Prunus dasycarpa Ehrh., 1791
Şəkil axtarışı EOL   633815

Təbii yayılması

Vətəni Çindir. Təbii halda ABŞ-də, Əfqanıstanda, İranda, Orta Asiyada, cənubi Qafqazda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 6 m-ə çatan, qırmızımtıl zoğlara malik ağacdır. Yarpaqları yumurtavaridir, ayanın kənarları xırda mişar dişlidir, 6 sm uzunluqda saplağa malikdir. Çiçəkləri ağdır, aprel ayında çiçəkləyir. Meyvəsi çəyirdəkdir, meyvə yanlığının səthi çox kiçik tükcüklərlə örtülüdür, yumrudur, açıq-qırmızıdan bənövşəyiyə qədər müxtəlif rənglərdə olur, çəyirdəyi kələ-kötürdür, lətdən ayrılmır, iyulda yetişir. Bu növ adi əriyə nisbətən gec çiçəkləyir.

Ekologiyası

İşıqsevən, quraqlığa, soyuğa və göbələk xəstəliklərinə davamlı, istisevəndir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-da, Ordubad rayonunda yayılmışdır. Azərbaycanda bu növün qırmızıyanaq, ağ növrəstə, sarı Naxçıvan, və s. yarımnövləri becərilir. Belə güman edilir ki, bu növ əriklə alçanın təbii hibrididir, ona görə bəzən qaysı gavalı da adlanır. Abşeronda həyatyanı sahələrdə rast gəlinir.

İstifadəsi

Qida kimi istifadə olunur. Qış mövsümündə yaşıllaşdırılmada həmişəyaşıl bitkilər fonunda gözəl görünür.